Ο Γ. Σ. Δαμούλαρης πιστεύει ότι «όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά».

Η ελευθερία της έκφρασης και γενικότερα η ελευθερία του Τύπου συνιστούν ένα από τα πλέον κυρίαρχα θεμέλια μιας Δημοκρατικής κοινωνίας κι ενός Κράτους Δικαίου που προστατεύεται

και κατοχυρώνεται ως θεσμική εγγύηση τόσο από το Σύνταγμα (άρθρο 14) όσο και από την Σύμβαση «δια την προάσπισιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου και θεμελιωδών ελευθεριών» (άρθρο 10 ΕΣΔΑ).

Ένα ζοφερό ερώτημα που τίθεται στη σύγχρονη δημοκρατική ζωή κάθε πολιτισμένου κράτους και κάθε ευνομούμενης κοινωνίας αφορά το εύρος της ελευθερίας του Τύπου και ποια η επιβεβλημένη ανοχή που πρέπει να επιδεικνύεται στην αυστηρή ή και σκληρή κριτική δημοσίων προσώπων επί θεμάτων δημοσίου συμφέροντος.

Ο ποινικολόγος Γεώργιος Σ. Δαμούλαρης*

Με αφορμή την πρόσφατη σύλληψη των τριών στελεχών της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» για το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμισης δια του τύπου, ενεργοποιουμένης της αυτόφωρης διαδικασίας, επανέρχεται στο προσκήνιο η άμεση ανάγκη κατάργησης της επίμαχης διάταξης.

Σύμφωνα με το Ψήφισμα της Ζ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων το 2001 καταργήθηκε ρητά η προγενέστερη διατύπωση της παραγράφου 7 του άρθρου 14 που όριζε ότι τα αδικήματα του Τύπου είναι αυτόφωρα και αντικαταστάθηκε από την ισχύουσα ρύθμιση που προβλέπει ότι: «Νόμος ορίζει τα σχετικά με την αστική και ποινική ευθύνη του τύπου και των άλλων μέσων ενημέρωσης και με την ταχεία εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων».

Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 242 παρ. 3 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, τα εγκλήματα που τελούνται δια του τύπου θεωρούνται πάντοτε αυτόφωρα.

Ελλείψει ψηφίσεως σχετικού νόμου, που θα ορίζει τα σχετικά με την εφαρμογή των προβλεπόμενων στο άρθρο 14 του Συντάγματος, για την δίωξη των αδικημάτων περί Τύπου εξακολουθεί να εφαρμόζεται η αντισυνταγματική αυτόφωρη διαδικασία.

Συνεπεία τούτου, η υποβολή εγκλήσεως κατά δημοσιογράφων για τη δήθεν τέλεση των ως άνω αδικημάτων στο αστυνομικό τμήμα, που σύμφωνα με το νόμο εκδικάζεται κατά την αυτόφωρη διαδικασία, οδηγεί μετά βεβαιότητας στην κράτησή τους, δεδομένου ότι ο αρμόδιος γενικός ανακριτικός υπάλληλος (αστυνομικός), ο οποίος διενεργεί, στο πλαίσιο της αστυνομικής προανάκρισης (άρ. 243 παρ. 2 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας), τις προβλεπόμενες εκ του νόμου προανακριτικές ενέργειες, δεν μπορεί να διαπιστώσει την βασιμότητα της καταγγελίας, καθόσον δεν μπορεί να προβεί στην διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, δικαίωμα που παρέχεται αποκλειστικά και μόνο εκ του νόμου στον Εισαγγελέα (άρ. 31 παρ. 1 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας).

Για τον ανωτέρω λόγο, και μέχρις ότου επιλυθεί νομοθετικά το εν λόγω ζήτημα, θεωρώ ότι η έγκληση για συκοφαντική δυσφήμιση δια του Τύπου θα πρέπει να υποβάλλεται αποκλειστικά και μόνο στην εισαγγελία, η οποία άλλωστε είναι κατά νόμο αρμόδια για να παραγγείλει την διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης (για να κρίνει αν υπάρχει περίπτωση ποινικής δίωξης) ή προανάκρισης (για να βεβαιωθεί αξιόποινη πράξη).

Μόνο έτσι διασφαλίζεται η ορθή απονομή της δικαιοσύνης και η εύρυθμη λειτουργία του κράτους δικαίου, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, προστατευόμενα από το Σύνταγμα, όπως αυτό της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και της ελευθερίας (άρθρο 5), ειδικότερη έκφανση της οποίας είναι η Ελευθερία του Τύπου (άρθρο 14) και της προσωπικής ασφάλειας (άρθρο 6).

Γιατί, σύμφωνα με την ρήση του Εθνομάρτυρα, «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά». Ρήγας Φεραίος, 1757-1798

*Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω – Ποινικολόγος      

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr