Τρίτη 19 Μαρτίου 2024

Απαγόρευσαν σε κρατούμενη ψυχιατρείου να πάει στη κηδεία της μητέρας της

NEWSROOM icon
NEWSROOM
Απαγόρευσαν σε κρατούμενη ψυχιατρείου να πάει στη κηδεία της μητέρας της

Το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή παραβίασε η μη χορήγηση άδειας σε κρατούμενη ψυχιατρικής κλινικής για να παραστεί στη κηδεία της μητέρας της, επειδή οι αρχές την έκριναν επικίνδυνη για τη δημόσια ασφάλεια χωρίς να ζητήσουν πρόσφατη γνωμάτευση της υγείας της.

Αυτό αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) επιδικάζοντας σε Ρουμάνα κρατούμενη ποσό 6.000 ευρώ για την ηθική βλάβη που υπέστη η γυναίκα καθώς οι δικαστικές αρχές της χώρας της, της στέρησαν το στερνό αντίο στη μητέρας της.

Πρόκειται για κρατούμενη που πάσχει από σχιζοφρένεια και κρατείται ακουσίως σε ψυχιατρική κλινική της Ρουμανίας λόγω διάπραξης απεχθούς δολοφονίας. Μετά από 8 χρόνια εγκλεισμού της, υπέβαλε αίτηση για να παραστεί στη κηδεία της μητέρας της,  όμως το αίτημα της απερρίφθη, χωρίς καν να εξεταστεί από γιατρό – πραγματογνώμονα η πρόσφατη πορεία της υγείας της.

Η χορήγηση άδειας σε κρατούμενους των φυλακών προκειμένου να παραστούν στην κηδεία συγγενικών τους προσώπων, ισχύει σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες όπως και στη χώρα μας (σ.σ. υπό αστυνομική επιτήρηση).

Έτσι κατά την κρίση του Στρασβούργου, η άνευ όρων άρνηση των εγχώριων δικαστηρίων για να χορηγήσουν άδεια ή άλλη λύση που θα επέτρεπε στην προσφεύγουσα να παραστεί την κηδεία της μητέρας της,  δεν συμβιβάζεται με το καθήκον του κράτους να αξιολογεί κάθε ατομικό αίτημα επί της ουσίας και να αποδείξει ότι ο περιορισμός του δικαιώματος του ατόμου για να παραστεί  την κηδεία του συγγενή του ήταν «αναγκαίο σε μια δημοκρατική κοινωνία», σε συνδυασμό με το γεγονός της καθυστέρησης της εκδίκασης της υπόθεσης που έγινε ένα μήνα μετά την τέλεση της κηδείας, συνιστούν παραβίαση του άρθρου 8 της σύμβασης.

Νομοθετικό κενό

Η 50χρονη σήμερα Ρουμάνα κρατούμενη, σε ψυχιατρική μονάδα στο Pădureni-Grajduri της Ρουμανίας, πριν από 14 χρόνια διέπραξε δολοφονία στη Γαλλία και διεγνώσθη ότι πάσχει από παρανοϊκή σχιζοφρένεια και από τότε κρατείται σε ψυχιατρικά ιδρύματα, αρχικά στη Γαλλία και στη συνέχεια στη Ρουμανία.

Το 2013 πέθανε η μητέρα της και υπέβαλε αίτηση στο περιφερειακό δικαστήριο για άδεια ώστε να παραστεί στην κηδεία της. Το δικαστήριο αρνήθηκε επειδή αποτελούσε κίνδυνο για το κοινό εξαιτίας της ψυχικής της υγείας.  Στην τελεσίδικη απόφαση   το Επαρχιακό Δικαστήριο απέρριψε την έφεση της , καθώς δεν υπήρχαν νομικές διατάξεις που να επιτρέπουν τη διακοπή της κράτησης σε ψυχιατρική μονάδα.

Στηριζόμενη στο άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής), διαμαρτυρήθηκε για την άρνηση των αρχών να παραστεί στην κηδεία της μητέρας της, επισημαίνοντας επίσης ότι οι αποφάσεις στην υπόθεση της εκδόθηκαν μετά την κηδεία.

Χωρίς προφανή εκτίμηση της κατάστασης της

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, το άρθρο 8 της Σύμβασης δεν εγγυάται σε έναν κρατούμενο, ένα άνευ όρων δικαίωμα να παραστεί στην κηδεία ενός συγγενή του. Ταυτόχρονα, το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι, ακόμη και αν ένας κρατούμενος από την ίδια τη φύση της κατάστασής του πρέπει να υποστεί διάφορους περιορισμούς των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του, κάθε τέτοιος περιορισμός πρέπει να δικαιολογείται όσο χρειάζεται σε μια δημοκρατική κοινωνία. Το κράτος μπορεί να αρνηθεί σε ένα άτομο το δικαίωμα να παραστεί στις κηδείες των γονέων του μόνο εάν υπάρχουν επιτακτικοί λόγοι και εάν δεν μπορεί να βρεθεί εναλλακτική λύση. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο δέχεται ότι υπάρχουν διάφοροι κίνδυνοι που πρέπει να εκτιμηθούν από τις αρχές όταν η αίτηση για προσωρινή άδεια  γίνεται από κρατούμενο από ψυχιατρική εγκατάσταση.

Το Δικαστήριο παρατηρεί ότι η προσφεύγουσα είχε εισαχθεί ακουσίως σε ψυχιατρική μονάδα επειδή είχε διαπράξει βίαιο έγκλημα το 2005. Επτά χρόνια αργότερα, το 2013, τα εγχώρια δικαστήρια απέρριψαν το αίτημά της  να παραστεί  στην κηδεία της μητέρας της χωρίς καμία προφανή εκτίμηση της κατάστασής της την εποχή εκείνη. Ειδικότερα, κατά την εξέταση της αίτησης επί της ουσίας, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο αναφέρθηκε μόνο στην αρχική του διάγνωση και γενικά στον κίνδυνο που μπορεί να θέσει στο κοινό λόγω της ασθένειάς της. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η κατάσταση της προσφεύγουσας αξιολογήθηκε είτε από γιατρούς είτε από το ίδιο το δικαστήριο σε σχέση με το αίτημα να παραστεί στην κηδεία.

Τελικά η προσφεύγουσα στερήθηκε του δικαιώματος να παραστεί  στην κηδεία της μητέρας της μόνο για τον λόγο ότι η εθνική νομοθεσία δεν προβλέπει τέτοια δυνατότητα ενώ η ατομική της κατάσταση δεν αξιολογήθηκε καθόλου από το εθνικό δικαστήριο.

Δεν αναζήτησαν εναλλακτικούς τρόπους

Διατυπώνοντας το σκεπτικό της απόφασης του το Στρασβούργο αναφέρει:

– Λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα των διακυβευομένων εν προκειμένω, δηλαδή την άρνηση στην κρατουμένη να παραστεί στην κηδεία της μητέρας της, έστω και αν αυτή μπορούσε να θεωρηθεί ως απειλή για τη δημόσια ασφάλεια κατά τον κρίσιμο χρόνο, τα εθνικά δικαστήρια έπρεπε να διερευνήσουν εναλλακτικούς τρόπους για να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή της στην κηδεία.

– Η άνευ όρων άρνηση των εγχώριων δικαστηρίων για χορηγούμενη άδεια ή άλλη λύση που θα επέτρεπε στην προσφεύγουσα να παραστεί την κηδεία της μητέρας της,  δεν συμβιβάζεται με το καθήκον του κράτους να αξιολογεί κάθε ατομικό αίτημα επί της ουσίας και να αποδείξει ότι ο περιορισμός του δικαιώματος του ατόμου για να παραστεί  την κηδεία του συγγενή του ήταν «αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία».

Τέλος, οι κρατικές αρχές δεν χειρίστηκαν επιμελώς και γρήγορα το αίτημα της προσφεύγουσας,  η αίτηση της εξετάστηκε από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ενάμισι μήνα μετά την κηδεία της μητέρας της στερώντας έτσι την ενδεχόμενη απόφαση να χορηγηθεί άδεια με οποιοδήποτε χρήσιμο αποτέλεσμα.

Πηγή: echrcaselaw.com

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ