Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Δημήτρης Πατώκος: “Αγία Σοφία: Ύβρις – Νέμεσις!”

NEWSROOM icon
NEWSROOM
Δημήτρης Πατώκος: “Αγία Σοφία: Ύβρις – Νέμεσις!”

Του Δημήτρη Πατώκου*

Την 24η Νοεμβρίου 1934, ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής της νεαρής Τουρκικής Δημοκρατίας, μετέτρεψε την πρώην βασιλική, ακόμη ισλαμικό τέμενος, σε μουσείο. Με τον τρόπο αυτό, δρομολογούσε μια πολιτική κοσμική, που θα διαχώριζε το επίσημο κράτος και την εκπαίδευση από την θρησκεία και θα άνοιγε για τη χώρα του μία νέα εποχή. 86 χρόνια αργότερα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν γύρισε τον χρόνο πίσω καθιστώντας εκ νέου το ακριβό κόσμημα της Κωνσταντινούπολης, μουσουλμανικό χώρο λατρείας, προς μέγιστη ικανοποίηση της πλέον συντηρητικής θρησκευτικής μερίδας του εκλογικού του ακροατηρίου και των εθνικιστών υποστηρικτών του, στην άκρα δεξιά. Έτσι, παγίωσε την δική του δέσμευση για την πλέον συντηρητική εκδοχή του Ισλάμ στη δημόσια ζωή και στην εκπαίδευση της Τουρκίας αποκόπτοντάς την από τον 21ο αιώνα…

Δημήτρης Πατώκος

Κανείς δε δύναται να αμφισβητήσει ότι η απόφαση του Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί την Αγιά Σοφιά συνιστά πράξη βαρβαρότητας! Συνεπή βέβαια με την γενικότερη πολιτική του που φυλακίζει αντιφρονούντες, παραβιάζει δικαιώματα, περιστέλλει ατομικές ελευθερίες, καταστρατηγεί το διεθνές δίκαιο. Μια κίνηση μικρόψυχη που αποπνέει μικροπολιτική εμπάθεια, κακότητα και φανατισμό. Που προσβάλλει πρωτίστως την πεμπτουσία του πολιτισμού για όλα εκείνα τα μνημεία που αποτελούν πνευματική παρακαταθήκη για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Κι αυτό είναι πασίδηλο! Η διεθνής κοινή γνώμη μπορεί να παραμένει ενίοτε βουβή ή μάλλον άτολμη αλλά τυφλή δεν είναι. Της λείπει η βούληση και η αποφασιστικότητα, όχι η επίγνωση των μεγαλοϊδεατικών «οραμάτων» του επίδοξου σουλτάνου.

Ωστόσο δάκρυα και θρήνοι στην περίπτωση αυτή αποβαίνουν μάλλον ατελέσφορα! Η μεμψιμοιρία δεν αρμόζει! Ούτε ο φόβος! Το «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θάναι», οι δηλώσεις περί «δεύτερης αλώσεως», οι «εικόνες που δακρύζουν» είναι ικανά να διεγείρουν το συλλογικό μας αίσθημα… αλλά μέχρι εκεί.

Η Αγιά Σοφιά δεν είναι το απομεινάρι ενός ένδοξου παρελθόντος! Όπως και η Μεγάλη του Γένους Σχολή, είναι ζώσα ιστορία 1500 χρόνων, πανανθρώπινο θρησκευτικό σύμβολο, θεμέλιο της ορθοδοξίας, διαχρονικό στοιχείο ακλόνητης συνοχής του απανταχού ελληνισμού και όχι μόνο! Η οικουμενική εμβέλεια της υπερβαίνει τα στενά εθνικά και γεωγραφικά πλαίσια, γεγονός που την αναγορεύει σε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς! Αυτή την αναλλοίωτη πνευματική παρακαταθήκη δεν έχει τη δύναμη να πλήξει κανένας αποδεδειγμένα σπιθαμιαίος τύραννος!  Το αντίθετο μάλιστα! Φερόμενος σαν ποντίκι που βρυχάται, ο Ερντογάν βιώνει βαθιά αυταπάτη φρονώντας ότι με ένα διάταγμα παράνομο μπορεί να καταρρίψει μία φλεγόμενη παράδοση αιώνων. Αδυνατεί να αντιληφθεί ότι η Τουρκία φαντάζει ως υπερδύναμη εξαιτίας και μόνο της ανοχής της διεθνούς κοινότητας. Δεν αναρωτιέται, όμως, τί θα συμβεί όταν απωλέσει την ανοχή αυτή! Η παγκόσμια ιστορία βρίθει παραδειγμάτων τέτοιων ηγετών!

Για το λόγο αυτό, η κατάφορτη συμβολισμών αψυχολόγητη αυτή ενέργεια προκαλεί βαθιά μελαγχολία! Όχι τόσο για το ίδιο το Μνημείο! Αυτό υφίσταται υπερήφανο και μεγαλόπρεπο, μέσα από διώξεις και περιπέτειες αιώνων, υπεράνω κοντόφθαλμων αποφάσεων! Η θλίψη αφορά στη γείτονα χώρα, στο τέλμα στο οποίο βυθίζεται σταθερά εδώ και χρόνια! Πηγάζει από τον σκεπτόμενο πολίτη της Τουρκίας, εκείνον που εμφορείται από προοδευτικές αντιλήψεις, που αρνείται να υποστηρίξει έναν δικτάτορα και βλέπει τη χώρα του να διασύρεται από ανερμάτιστες πολιτικές στην ανυποληψία και να αφήνεται στην οπισθοδρόμηση και στον σκοταδισμό! Εκείνον τον πολίτη που οραματίστηκε ένα κοσμικό κράτος με βάση το δυτικό πρότυπο και αντικρίζει ως προοπτική τον φανατικό ισλαμισμό και την θεοκρατία! Σε αυτόν τον πολίτη οφείλουμε την αλληλεγγύη μας.

Ο Ερντογάν διαπράττει ύβρη! Δεν είναι η πρώτη και μάλλον ούτε κι η τελευταία. Η τίσις και η νέμεσις αποτελούν νομοτέλεια! Μόνο που αυτές δεν θα προέλθουν από εμάς! Η δική μας Ιστορία δεν απειλείται, δεν αλλοιώνεται, δεν παραχαράσσεται! Η νέμεσις θα επέλθει από τον ίδιο τον λαό του, που θα διεκδικήσει κάποτε τη στοιχειώδη του αξιοπρέπεια, τις αναφαίρετες ελευθερίες του και την αυτονόητη θέση του στο διεθνές στερέωμα!

Η Ιστορία διδάσκει! Είναι, άλλωστε, κοινή η μοίρα των εφήμερων τυράννων που επέδειξαν ασέβεια, που υπέσκαψαν δημοκρατικά ιδεώδη, που εγκλώβισαν τη χώρα τους στο περιθώριο και στον μεσαίωνα του σκοταδισμού… Την περιέγραψε κάποτε, σε κάποιο ποίημα για μια άλλη «περίσταση», ανάγλυφα, ο Γιώργος Σεφέρης: «τον έριξαν χάμω και τον έγδαραν, τον έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαν απάνω στους αγκαθερούς ασπάλαθους και πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο κουρέλι. Έτσι στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά του ο Παμφύλιος ο Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος…».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ