Κατερίνα Σακελλαροπούλου: «Ο δικαστής δεν πρέπει να λειτουργεί υπό την πίεση της κοινής γνώμης»

Όταν η Δικαιοσύνη μπαίνει στο «κάδρο» της αμφισβήτησης, κινδυνεύει να χάσει  την εμπιστοσύνη και το σεβασμό  της κοινωνίας στο θεσμικό ρόλο που επιτελεί. Η αμεροληψία του δικαστή, είναι όρος θεμελιώδης για τη συνταγματική του αποστολή προκειμένου να διασφαλίσει την αρχή την ισότητας όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου.

Είναι όμως πράγματι «τυφλή» η Δικαιοσύνη»; Πως αποφασίζουν οι δικαστές; Οι δικαστικές αποφάσεις οφείλουν να  εναρμονίζονται και υπακούουν στο «κοινό περί δικαίου αίσθημα»;

Στα ερωτήματα αυτά απαντά η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε έρευνα  που δημοσιεύτηκε στα «Νομικά Χρονικά», το Φεβρουάριο του 2018, με τίτλο : Η ΔΙΚΑΙΟΣΎΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΎΓΧΡΟΝΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΎΣΤΗΜΑ».

• «Ο δικαστής εφαρμόζει το νόμο χωρίς να φοβάται αν ενοχλεί κάποιους»

 Η κ. Σακελλαροπούλου αναφερόμενη στα καθήκοντα που εκ του λειτουργήματός του επιτελεί ο δικαστής, τονίζει πως  πρέπει να μένει ανεπηρέαστος από οποιουδήποτε τύπου κελεύσματα, ή επιρροές,

«Ο δικαστής λειτουργεί ως θεσμικό αντίβαρο, ως εγγυητής των ελευθεριών των πολιτών. Αντλεί τη νομιμοποίησή του ευθέως από το Σύνταγμα, η νομιμοποίηση, όμως, ενισχύεται από την εμπιστοσύνη που εμπνέει στους πολίτες. Η επαγγελματική του στάση δεν ανήκει στη διακριτική του ευχέρεια, αλλά καθορίζεται από τον νόμο και τις «ηθικές» απαιτήσεις του λειτουργήματός του.

Οι δικαστές απονέμουν το δίκαιο με βάση τα δεδομένα που αναπτύσσονται ενώπιόν τους, απαλλαγμένοι από κάθε εξωτερική επιρροή ή πίεση, χωρίς να φοβούνται οποιαδήποτε κύρωση ή να ελπίζουν σε προσωπικά οφέλη. Διατηρούν την ανεξαρτησία τους απέναντι στη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία, σύμφωνα και με την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, αποκρούοντας οποιαδήποτε επιρροή εκ μέρους των εκπροσώπων τους.

Ο δικαστής ως φύλακας των ατομικών ελευθεριών εφαρμόζει τον νόμο, χωρίς να φοβάται μήπως ενοχλήσει ή να ελπίζει να ικανοποιήσει τις άλλες εξουσίες, τους ιεραρχικά ανώτερούς του, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) και την κοινή γνώμη.

Ο δικαστής πρέπει να μένει ανεπηρέαστος από την επίδραση της δημοσιότητας, είτε θετικής είτε αρνητικής. Όπως κάθε πολίτης έχει δικαίωμα στο σεβασμό της προσωπικής του ζωής, αλλά απέχει από οποιαδήποτε συμπεριφορά που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία στην άσκηση του λειτουργήματός του».

• Μέτρο και αυτοσυγκράτηση του δικαστή, χωρίς την πίεση της κοινής γνώμης

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο  σύγχρονος δικαστής πρέπει να είναι αμερόληπτος, όχι ουδέτερος.

«Διατυπώνει αξιολογικές κρίσεις, ασκώντας το δικαιοδοτικό του έργο επικοινωνεί με την κοινωνία, δεν εκτελεί, όμως, αποστολή με την έννοια της άσκησης του έργου του με ορισμένη στόχευση, αλλά με βάση τον νόμο και τα δεδομένα της συγκεκριμένης υπόθεσης. Στη δημόσια έκφραση γνώμης ο δικαστής επιδεικνύει μέτρο και αυτοσυγκράτηση, ώστε να μη θέσει σε κίνδυνο την εικόνα της αμερόληπτης δικαιοσύνης.

Ο δικαστής, ως συγκροτημένη προσωπικότητα, έχει απόψεις, βιώματα, εμπειρίες, πάνω απ’ όλα πρέπει να έχει παιδεία, όλα όσα αποτελούν την κουλτούρα του ως ανθρώπου, ακόμη και στο σχηματισμό της επιστημονικής του άποψης οδηγείται αναγκαία και μέσα από την υποκειμενική του οπτική.

Σε κάθε, όμως, περίπτωση, ο δικαστής οφείλει να εφαρμόζει τον νόμο και δεν μπορεί να αρνηθεί την εφαρμογή του εν ονόματι των προσωπικών πολιτικών, θρησκευτικών και κάθε είδους πεποιθήσεών του, ούτε και να δρα υπό την πίεση της κοινής γνώμης. Η δημοκρατική νομιμοποίηση του δικαστή συντελείται καθημερινά απέναντι στην κοινωνία και πραγματώνεται μέσα από την αιτιολόγηση και τη δημοσιότητα των δικαστικών αποφάσεων».

• Οι αποφάσεις πρέπει να κρίνονται για την ορθότητά τους και όχι για το αν είναι αρεστές

Η κ. Σακελλαροπούλου θεωρεί σημαντική τη  δημόσια και ιδιωτική συμπεριφορά του κάθε δικαστή καθώς σε κάθε περίπτωση συμβάλλει στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην ακεραιότητα της δικαιοσύνης.

«Ο δικαστής με την ευπρέπεια, την εντιμότητα, την αυτοσυγκράτηση, την επαγρύπνηση και τη διακριτικότητά του αποδεικνύει τη σημασία που αποδίδει στην εικόνα της δικαιοσύνης. Ο δικαστής έχει, όπως κάθε πολίτης, δικαίωμα να εκφράζεται, να έχει προσωπικές πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις και να μετέχει σε ενώσεις. Ασκεί, όμως, τα δικαιώματα αυτά με τρόπο ώστε να διατηρεί την αξιοπρέπεια του λειτουργήματός του και την ανεξαρτησία και την αμεροληψία της δικαιοσύνης.

Η κριτική των δικαστικών αποφάσεων είναι αυτονόητη και επιθυμητή, πρέπει όμως να αφορά στην ορθότητα της δικαστικής κρίσης και όχι στο κατά πόσον αυτή είναι ή όχι αρεστή».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr