Νέα “κόκκινη κάρτα” για παραβίαση της εύλογης διάρκειας ποινικής διαδικασίας: Χρειάστηκαν σχεδόν 5 έτη για το προδικαστικό στάδιο

Κατηγορήθηκαν για απόπειρα ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως (και για κλοπή ο πρώτος προσφεύγων). Οι ποινικές διαδικασίες ξεκίνησαν στις 22.01.2019 και ολοκληρώθηκαν στις 21.12.2023, ήτοι διήρκεσαν συνολικά 4 έτη και 11 μήνες. Για την καθυστέρηση αυτή προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ισχυριζόμενοι ότι η ποινική διαδικασία σε βάρος τους διήρκεσε υπερβολικά, παραβιάζοντας το δικαίωμά τους σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρόνου.

Μάλιστα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έναντι των σλοβενικών αρχών, οι προσφεύγοντες υπέβαλαν την πρώτη τους συνταγματική καταγγελία σχετικά με την φερόμενη υπερβολική διάρκεια του προδικαστικού σταδίου της ποινικής διαδικασίας στις 30 Αυγούστου 2021. Ισχυρίστηκαν ότι η διαδικασία διήρκεσε περισσότερο από δυόμισι χρόνια από τότε που τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες, γεγονός που από μόνο του συνιστούσε παραβίαση των δικαιωμάτων τους

Υπέβαλαν τη δεύτερη συνταγματική τους καταγγελία στις 23 Ιουνίου 2023, αμφισβητώντας, μεταξύ άλλων, την υπερβολική διάρκεια του προδικαστικού σταδίου της ποινικής διαδικασίας. Υποστήριξαν ότι η έρευνα εκκρεμούσε ακόμη και ότι μεταξύ Ιουνίου 2021 και Μαΐου 2023 δεν ελήφθησαν σχετικά μέτρα. Και οι δύο απορρίφθηκαν από το Συνταγματικό Δικαστήριο.

Το ΕΔΔΑ έκρινε πως υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρόνου και παρά την πολυπλοκότητα της υπόθεσης (αλλαγές συνηγόρων, αιτήματα για μεταφράσεις), οι καθυστερήσεις δεν δικαιολογούνταν και οι  αρχές δεν ενήργησαν επαρκώς για την επιτάχυνση της διαδικασίας (καθυστερήσεις σε πραγματογνωμοσύνες, μη συμμόρφωση με εντολές εισαγγελέα). Επιδίκασε και 2.310 ευρώ σε κάθε προσφεύγοντα για ηθική βλάβη.

Το σκεπτικό της απόφασης του ΕΔΔΑ

Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι η εύλογη διάρκεια της διαδικασίας πρέπει να αξιολογείται υπό το πρίσμα των περιστάσεων της υπόθεσης και με αναφορά στα ακόλουθα κριτήρια: την πολυπλοκότητα της υπόθεσης, τη συμπεριφορά των αιτούντων και των αρμόδιων αρχών και τι διακυβευόταν για τους προσφεύγοντες στη διαφορά.

Αφού εξέτασε όλα τα στοιχεία που του υποβλήθηκαν, το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε κανένα γεγονός ή επιχείρημα, συμπεριλαμβανομένης της συμβολής των προσφευγόντων στις καθυστερήσεις, ικανό να δικαιολογήσει τη συνολική διάρκεια της διαδικασίας σε εθνικό επίπεδο.

Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι το έγκλημα είχε διαπραχθεί στην Τσεχική Δημοκρατία και ότι οι ανακριτικές αρχές έπρεπε να ζητήσουν αρκετές εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, δεν μπορεί στην προκειμένη περίπτωση να χρησιμεύσει ως δικαιολογία για τη συνολική διάρκεια της διαδικασίας. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο παρατηρεί ότι οι εγχώριες αρχές έλαβαν την απάντηση από τις Τσέχες ομολόγους τους το αργότερο τρεις μήνες μετά την υποβολή του αιτήματος για συνδρομή σε ποινικές υποθέσεις.

Επιπλέον, το πρώτο μέρος της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης που ζητήθηκε τον Απρίλιο του 2019 συντάχθηκε σε ένα μήνα και το δεύτερο μέρος σε τρεις μήνες και η έκθεση πραγματογνωμοσύνης που ζητήθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 υποβλήθηκε επίσης σε ένα μήνα. Όσον αφορά μια άλλη ζητούμενη έκθεση πραγματογνωμοσύνης, το Δικαστήριο σημειώνει ότι υποβλήθηκε μετά από ένα έτος και οκτώ μήνες από την ημερομηνία του αιτήματος.

Το Δικαστήριο δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι ο ερευνητής δεν έλαβε επαρκή μέτρα για να παροτρύνει το αρμόδιο όργανο για την προετοιμασία της έκθεσης εμπειρογνωμοσύνης. Επιπλέον, ο ερευνητής δεν συμμορφώθηκε με την εντολή του εισαγγελέα να διεξαγάγει πρόσθετη έρευνα εντός της καθορισμένης προθεσμίας.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και τη νομολογία του επί του θέματος, το Δικαστήριο θεωρεί ότι στην προκειμένη περίπτωση η διάρκεια του προδικαστικού σταδίου της ποινικής διαδικασίας ήταν υπερβολική και δεν πληρούσε την απαίτηση «εύλογου χρόνου».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr