Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας ως ημέρα μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών, φέρνει στο νου μας την διαχρονικά κοπιώδη διαδρομή του “δεύτερου” φύλου να βρει τη θέση που του αξίζει στο κόσμο.
Από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη το 1857 που ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας μέχρι σήμερα έχει παρέλθει χρόνος αρκετός, ώστε να μην είναι πια ζητούμενο, τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες κοινωνίες του δυτικού κόσμου, το δικαίωμα για ψήφο και δημόσια αξιώματα, για σωματική ακεραιότητα και αυτονομία, για δικαίωμα στην εργασία και στην ίση αμοιβή, στη μόρφωση και στα αναπαραγωγικά δικαιώματα.
Στο μικρόκοσμο μας, μια πολύ σύντομη ιστορική διαδρομή καταδεικνύει ότι τίποτε δεν χαρίστηκε σε μας τις γυναίκες δικαστές και εισαγγελείς.
Ενδεικτική είναι η γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (υπ’ αριθμ. 275/1955), με την οποία τίθεται σε πλήρη αμφισβήτηση η ικανότητα των γυναικών να δικάζουν και διατυπώνεται η άποψη ότι “αι γυναίκαι ως εκ της βιολογικοφυσιολογικής συνθέσεως αυτών, συγκρινόμεναι προς τους άνδρας, υπόκεινται εις μεγαλυτέραν ευσυγκινησίαν, υφίστανται την επίδρασιν των συναισθηματικών παραγόντων περισσότερον, έχουν ρυθμιστικήν ικανότητα μικροτέραν και ένστικτον αγωνιστικόν ολιγώτερον εξελιγμένον, είναι μικροτέρας σωματικής αντοχής και ευκολώτερον ενδίδουν εις παρακλήσεις”.
Έκτοτε, ο σταδιακός εκδημοκρατισμός της κοινωνίας, συμπεριέλαβε αυτονόητα και το δικαστικό σώμα.
Από την πρώτη γυναίκα δικαστή που διορίστηκε ως Πάρεδρος στην Αθήνα το 1959, περάσαμε πολύ αργότερα στον εισαγγελικό κλάδο όταν έγινε δεκτή γυναίκα Εισαγγελέας το 1975 και πια το 2011 ορίστηκε η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος του Αρείου Πάγου (Ρένα Ασημακοπούλου) και το 2013 η πρώτη γυναίκα Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου (Ευτέρπη Γκουτζαμάνη).
Λίαν προσφάτως έχουμε και τη πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας (Αικατερίνη Σακελλαροπούλου), η οποία προέρχεται από τους κόλπους του δικαστικού σώματος, ενώ πλέον η συντριπτικά μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών στις νομικές σχολές, στην ΕΣΔΙ, στο δικαστικό σώμα, είναι γυναίκες.
Σήμερα, λοιπόν θα έλεγε κάποιος ότι επιτέλους στη δικαιοσύνη διαμορφώθηκε ένας “ίσος κόσμος μεταξύ των δύο φύλων”. Εκείνο όμως που θα ήθελα να προσθέσω σαν μια μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια, είναι όλα αυτά που αποτελούν το αντίτιμο που πληρώνουμε γι’ αυτό που καταφέραμε να είμαστε.
Γυναίκες δραστήριες, που δουλεύουμε σκληρά, και που διαρκώς ακροβατούμε προσπαθώντας να πετύχουμε τη πολυπόθητη ισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις της δουλειάς μας και της προσωπικής και οικογενειακής μας ζωής, γυναίκες που μας καταδιώκει διαρκώς η έλλειψη χρόνου και μας στερεί από την επαφή με τα παιδιά μας, γυναίκες που νιώθουμε ημιτελείς στους ρόλους μας ως επαγγελματίες, ως μητέρες, ως σύζυγοι, γιατί ποτέ δεν μπορούμε να αφιερωθούμε ολοκληρωτικά σε κάποιον απ’ αυτούς τους ρόλους, γυναίκες που έχουμε αναγκαστεί να φύγουμε μακριά από το σπίτι μας για να δουλέψουμε αφήνοντας πίσω μικρά παιδιά, γυναίκες που έχουμε οδηγήσει χιλιάδες χιλιόμετρα ή έχουμε πάρει δεκάδες πτήσεις για να “φτάσουμε” στο τόπο εργασίας μας, που μας κατατρέχει το άγχος για τον συνεχώς αυξανόμενο όγκο δουλειάς που πρέπει να διαχειριστούμε, γυναίκες που “κουβαλάμε” στο σπίτι τη δουλειά μας, από την οποία δεν μπορούμε να ξεφύγουμε ούτε τις επίσημες αργίες και που θα πρέπει γι’ αυτή την δουλειά να είμαστε διαρκώς απολογούμενες, στους δικούς μας γιατί δεν τη σταματάμε ποτέ και στους εαυτούς μας γιατί θα έπρεπε να την κάνουμε καλύτερα και ταχύτερα.
Απ’ αυτή τη σκοπιά λοιπόν αν δούμε τα πράγματα, υπάρχουν ακόμη αγώνες που πρέπει να δώσουμε. Η καθεμιά από μας με τη δικαιοδοτική της κρίση και τη στάση ζωής της, αλλά και με την συλλογική επιδίωξη μας για τη βελτίωση των όρων εργασίας μας – ποιος δεν θα ήταν απολύτως σύμφωνος με την λειτουργία βρεφονηπιακών σταθμών στα μεγάλα δικαστήρια για να εξυπηρετούν τις μητέρες δικαστικές λειτουργούς και δικηγόρους – μπορούμε και πρέπει να συμβάλουμε αποφασιστικά ώστε να αποτελέσει οριστικά παρελθόν σε όλη τη κοινωνία η ιστορική και παραδοσιακή προκατάληψη κατά την άσκηση των δικαιωμάτων των γυναικών υπέρ των ανδρών.
Γι’ αυτόν τον λόγο είναι πιο επίκαιρη από ποτέ η θέση πως το γυναικείο κίνημα είναι ένα θεμελιώδες κίνημα που προσπαθεί να ξεπεράσει τα όρια της κοινωνικής τάξης, φυλής, κουλτούρας και θρησκείας και απευθύνεται σε θέματα που απασχολούν όλες τις γυναίκες κάθε κοινωνίας, από το ακρωτηριασμό των γυναικείων σεξουαλικών οργάνων στο Σουδάν μέχρι την επαγγελματική εξέλιξη στις ανεπτυγμένες κοινωνίες.
Διότι έχουν ακόμη να γίνουν πολλά μέχρι να φτάσουμε στη διαμόρφωση ενός ίσου κόσμου. Θα δανειστώ τα λόγια της εμβληματικής Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, δικαστή στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ : “Προσπαθώ να διδάξω μέσω των αποφάσεων μου, μέσω των ομιλιών μου, πόσο λάθος είναι να κρίνεις κάποιον από την εξωτερική του εμφάνιση, το χρώμα του δέρματος του ή το φύλο του”.
Η Αικατερίνη Μάτση είναι Αντεισαγγελέας Εφετών – Β’ Αντιπρόεδρος της Ε.Δ.Ε.
Πηγή: ende.gr
