Δημήτρης Χρ. Αναστασόπουλος: Δικηγόροι πολλών και πολλαπλών ταχυτήτων οι έμμισθοι δικηγόροι και οι δικηγόροι με «μπλοκάκι»;

Τι έρχεται στο μυαλό των περισσότερων πολιτών όταν σκέφτονται το επάγγελμά μας; Σίγουρα όχι πια η πολυπληθής πελατεία και η οικονομική άνεση. Σχεδόν όλοι, όμως, θα ρωτήσουν πού είναι το γραφείο μας. Δεν γνωρίζουν -και δεν είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν- ότι όλο και περισσότεροι συνάδελφοι εργάζονται πλέον ως νομικοί σύμβουλοι στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα.

Πρόκειται για δικηγόρους που εργάζονται είτε με καθεστώς παροχής υπηρεσιών -το γνωστό «μπλοκάκι»- σε εταιρείες είτε με έμμισθη εντολή. Οι πολλοί -και αυξανόμενοι- συνάδελφοι που εργάζονται υπό τέτοιους εργασιακούς όρους κατά κανόνα έχουν αποκλειστικά έναν πελάτη, την εταιρεία ή τον οργανισμό με τον οποίο συνεργάζονται. Δεν έχουν χρόνο συνήθως να παίρνουν δικές τους υποθέσεις. Όσοι, δε, δεν είναι έμμισθοι, δεν έχουν τα ωφελήματα τα οποία συνεπάγεται η σχέση απασχόλησης με πάγια αντιμισθία ή έμμισθη εντολή. Δεν λαμβάνουν, για παράδειγμα, 14 μισθούς, δώρα ή επιδόματα, ούτε άδεια εγκυμοσύνης ή μητρότητας, δεν ακολουθούν τις ίδιες διόδους προαγωγής και επαγγελματικής ανέλιξης, δεν αποζημιώνονται σε περίπτωση λύσης της σύμβασης εργασίας (ακόμα, δε, και σε περιπτώσεις έμμισθης εντολής δεν είναι όλα αυτά δεδομένα). Σε πείσμα, μάλιστα, της σαφούς νομολογίας που έχει δεχθεί ότι συνεργασίες δικηγόρων «με μπλοκάκι» ενταγμένων οργανικά σε τμήματα της εταιρείας, πρέπει να λογίζονται, ακόμη και αν δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη στη σύμβαση, ως σχέσεις απασχόλησης με πάγια αντιμισθία ή έμμισθη εντολή, με όσα ωφελήματα επιφυλάσσει αυτό για τους εν λόγω δικηγόρους.

Σε αυτή την πολυπληθή κατηγορία στοιχίζονται και οι δικηγόροι που απασχολούνται σε τμήματα του στενού ή του ευρύτερου δημοσίου τομέα, χωρίς, όμως, να έχουν τα προνόμια των δημοσίων υπαλλήλων, με κυριότερο τη μισθολογική εξέλιξη. Εξισώνονται, ουσιαστικά ισοπεδώνονται, οι απολαβές όλων, ανεξάρτητα των ετών υπηρεσίας. Ένας δικηγόρος που τώρα αρχίζει να απασχολείται ως έμμισθος στο Δημόσιο παίρνει, δηλαδή, τον ίδιο μισθό με εκείνον που μετρά δεκαετίες υπηρεσίας, ενώ ένας δημόσιος υπάλληλος κερδίζει ένα μισθολογικό κλιμάκιο ανά διετία. Σε ποια θέση, του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα, θα ήταν νοητή και αποδεκτή μια τέτοια μισθολογική ισοπέδωση;

Μέχρι το 2012, οι έμμισθοι δικηγόροι που συνεργάζονται με το Δημόσιο δικαιούνταν χρονοεπίδομα 2% για κάθε δύο έτη δικηγορίας από την ημερομηνία εγγραφής τους στα μητρώα του Δικηγορικού Συλλόγου. Με νόμο του 2012, η εξέλιξη αυτή καταργήθηκε, ενώ η μισθολογική στασιμότητα των έμμισθων δικηγόρων του Δημοσίου επιβεβαιώθηκε και με νόμο του 2015. Οι λόγοι που -υποτίθεται- υπαγόρευσαν τη μισθολογική καθήλωση των έμμισθων δικηγόρων έχουν εκλείψει προ πολλού. Κι όμως η ρύθμιση παραμένει, τη στιγμή μάλιστα που η Κυβέρνηση έχει προβεί -και πολύ ορθά- σε διαδοχικές μισθολογικές αυξήσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Αν ισχύει το επιχείρημα της Κυβέρνησης περί ρωμαλέας οικονομίας, που επιτρέπει μισθολογικές αυξήσεις σε όλο το Δημόσιο, γιατί εξαιρούνται οι δικηγόροι; Τη στιγμή μάλιστα που το κόστος μιας τέτοιας ρύθμισης υπολογίζεται σε μονοψήφιο αριθμό εκατομμυρίων ευρώ; Είναι εμπαιγμός να αγνοούνται οι δικηγόροι τη στιγμή που τα πρωτογενή πλεονάσματα της εκτέλεσης του δημόσιου προϋπολογισμού είναι εμφατικά μεγάλα. Και τη στιγμή, μάλιστα, που έστω ένα μέρος τους αναδιανέμεται στην κοινωνία και την εργασία.

Ας μην ξεχνάμε δε ότι η έμμισθη απασχόληση στο Δημόσιο δεν διαφέρει, ως προς τον φόρτο εργασίας, τη φύση και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων που καλείται να διαχειριστεί ο δικηγόρος στην ελεύθερη δικηγορία. Η δουλειά τους έχει τις ίδιες δυσκολίες και προκλήσεις με τη δική μας, όσων δικηγόρων επιλέξαμε τον δρόμο της αυτοαπασχόλησης. Συχνά μάλιστα και ιδιαιτερότητες, καθώς καλούνται να διαχειριστούν -και να επιλύσουν- τις επίμονες αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας του Δημοσίου.

Πού οδηγεί αυτό; Στην έμμεση, αλλά σαφή αποδοχή δικηγόρων πολλών ταχυτήτων. Η παράταξή μας, «Με το δικηγόρο», έχει επισημάνει επανειλημμένα και εμφατικά αυτή τη στρέβλωση, αλλά και την ανάγκη άμεσης εξάλειψής της. Με σημαντικότερο βήμα την σύσταση, εντός του Συλλόγου, ειδικού τμήματος που όχι μόνο θα επεξεργαστεί συνολική πολιτική σχετικά με τη στήριξη των εμμίσθων συναδέλφων και των συναδέλφων με «μπλοκάκι», αλλά θα προβαίνει και σε κατά περίπτωση παρεμβάσεις, όταν διαπιστώνονται παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους. Το τμήμα αυτό θα εποπτεύει, είναι ευνόητο, και την κατά γράμμα εφαρμογή κάθε σημερινής ή μελλοντικής ρύθμισης που θα αφορά αυτή την πολυπληθή κατηγορία δικηγόρων.

Η θέση των συναδέλφων μας αυτών πρέπει, όμως, να διασφαλιστεί και με μια σειρά πυκνών παρεμβάσεων, ώστε να γίνει πραγματικά ισότιμη προς όλους. Να θεσμοθετηθεί, δηλαδή, ελάχιστη μηνιαία αμοιβή για συνεργάτες και έμμισθους δικηγόρους, σε διαβούλευση με την Ένωση Εμμίσθων Δικηγόρων και όλους τους ενδιαφερόμενους. Και, ασφαλώς, να θεσπιστεί κατάλληλη αποζημίωση του έμμισθου δικηγόρου σε περίπτωση λύσης της σύμβασής εργασίας του, όπως ισχύει για κάθε άλλον μισθωτό.

Για τους συναδέλφους που απασχολούνται στο Δημόσιο, το πρώτο βήμα θα είναι να καταργηθεί επιτέλους η αναχρονιστική ρύθμιση που καθηλώνει μισθολογικά τους έμμισθους, για να απελευθερωθεί η μισθολογική τους εξέλιξη με βάση την προϋπηρεσία τους. Πρέπει, όμως, και να βελτιωθεί, ώστε να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και στο επίπεδο της παρεχόμενης εργασίας, το εισαγωγικό μισθολογικό κλιμάκιο κατά την πρόσληψη δικηγόρου στο Δημόσιο, κάτι που θα συμπαρασύρει και ολόκληρη τη μισθολογική κλίμακα για δικηγόρους που ήδη υπηρετούν επί πολλά έτη. Και, ασφαλώς, να χορηγούνται όλα τα επιδόματα του ενιαίου μισθολογίου του Δημοσίου και στους έμμισθους δικηγόρους. Όσο για τις νομοθετικές προβλέψεις σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων είναι αυτονόητη η επέκτασή τους και για τους συναδέλφους που εργάζονται, εν τοις πράγμασι, υπό ανάλογες συνθήκες.

Πρόκειται για προτάσεις ρεαλιστικές, δοκιμασμένες στη βάσανο της πραγματικής οικονομίας. Πάνω από όλα, όμως, πρόκειται για επιβεβλημένες παρεμβάσεις, δεδομένου ότι εργασία ίδιας αξίας πρέπει να αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο και να επιβραβεύεται με όμοια και ανάλογη αμοιβή. Οι δικηγόροι πολλών και πολλαπλών ταχυτήτων δεν τιμούν ούτε το λειτούργημα, ούτε το πρόσωπο μιας ευνομούμενης πολιτείας και μιας δίκαιης κοινωνίας. Είναι καιρός, επιτέλους, όλοι οι συνάδελφοι να απολαύσουν τα αυτονόητα προνόμια μιας στοιχειώδους ισότητας.

Δημήτρης Χρ. Αναστασόπουλος

Δικηγόρος, Σύμβουλος ΔΣΑ

Υποψήφιος πρόεδρος ΔΣΑ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr