Δημήτρης Πατώκος: Τα παράδοξα μιας πανδημίας!

Του Δημήτρη Πατώκου

Σαρωτικός ο νέος ιός COVID-19 ήρθε στις ζωές μας να ανατρέψει δεδομένα, να καταργήσει βεβαιότητες, να αποδομήσει αξίες, να ορθώσει νέα σύνορα… Αόρατα και γι’αυτό ίσως πιο απροσπέλαστα! Κοιτάζουμε γύρω μας και αναρωτιόμαστε πως άλλαξαν τόσα πολλά μέσα σε τόσο λίγο χρόνο! Επανιεραρχήσαμε προτεραιότητες, προσαρμοστήκαμε άκοντες σε μια νέα συνθήκη ζωής και ενστικτωδώς διαμορφώσαμε μια σαφώς διαφοροποιημένη οπτική των πραγμάτων! Σα να πάτησε κάποιος ένα παρατεταμένο pause στις ζωές μας και όλα να διακόπηκαν βιαίως! Άλλα να ματαιώθηκαν και άλλα να αναβλήθηκαν επ’αόριστον. Κι αυτό είναι που αδυνατούμε να διαχειριστούμε σε αυτόν τον άνωθεν επιβαλλόμενο εγκλεισμό! Η απροσδιόριστη διάρκεια του «μαρτυρίου». Οι δυο εβδομάδες γίνονται τρεις, οι τρεις μήνας ολόκληρος που μεταλλάσσεται σε ένα «θα δούμε» κινούμενο στο πλαίσιο της αοριστίας.

Αλλεπάλληλα πρωθυπουργικά διαγγέλματα, αναγκαία -δυστυχώς- κατασταλτικά μέτρα, ρεπόρτερ σε ρόλο εισαγγελέα που διαπομπεύουν ενίοτε ασυνείδητους και απείθαρχους -ομολογουμένως- πολίτες, μια απορρύθμιση εύλογη μπροστά στο φάσμα ενός αχαρτογράφητου τρόμου! Προκαλεί δέος η παγκοσμιότητα αυτής της νέας πραγματικότητας! Μια μορφή παγκοσμιοποίησης αποκρουστική και ανεπιθύμητη, που είχε θέση μόνο σε δυστοπικά φιλμ, αναγορεύεται πλέον σε υπαρκτό εφιάλτη … Βεβαιότητες δεν υφίστανται πλέον! Η οποία «παρουσία» τους υποδηλώνει έλλειψη ενημέρωσης και βαθιά αναξιοπιστία! Ποιος μπορεί, άλλωστε, να προεξοφλήσει πως θα είναι ο κόσμος στο εγγύς μέλλον, πόσο θα διαφοροποιηθεί η ανθρώπινη συμπεριφορά και συνήθεια, όταν η επιστήμη θα καθορίσει το πέρας αυτής της επώδυνης περιπέτειας; Το βέβαιο είναι ότι δεν υφίσταται πλέον επιστροφή στα γνωστά και πρότερα. Την «κανονικότητα» του μέλλοντος καλούμαστε να την εφεύρουμε εκ νέου, όταν όλα πια θα είναι αλλιώς…

Απέναντι σε μια μολυσματική και επιδημική νόσο, ο άνθρωπος στέκει πάντα ενεός, ταπεινός και ευάλωτος! Ένας γνήσιος, αληθινός άνθρωπος που παλεύει με τους φόβους του, αναμετριέται με τα όρια του, δοκιμάζει τις αντοχές του, προβαίνει σε μύχιους απολογισμούς εν είδει ενδοσκόπησης… Βλέπει στην εκθετική δυναμική ενός ανεξέλεγκτου ιού την προοπτική μυριάδων νεκρών και νιώθει ανήμπορος, ο άλλοτε παντοδύναμος, να το διαχειριστεί στοιχειωδώς! Αντιβαίνει στην ανθρώπινη φύση ο κορονοϊός! Επιβάλλει τη μόνωση, τον αποκλεισμό την αποστασιοποίηση από κάθε μορφής συγχρωτισμό! Οι άνθρωποι, εκ φύσεως είμαστε πρωτίστως συνάνθρωποι ! Δεν υπάρχουμε απλά. Συνυπάρχουμε! Μοιραζόμαστε! Επικοινωνούμε και αλληλεπιδρούμε! Συλλογικό άθλημα αληθινής χαράς! Ο Πλάτων θεωρούσε ως ιδανικό πολίτη τον καλό συμπολίτη. Εκείνον που συμπράττει, που βρίσκει τη δικαίωση του, ως αυθύπαρκτη προσωπικότητα, μέσα από την αρμονική συμβίωση. Στις μέρες μας, ωστόσο, η νέα υπαρξιακή συνθήκη αντιστρέφει τους όρους του θετικού και του αρνητικού και καταδεικνύει την σχετικότητά τους. Επιβάλλει τη μόνωση και τον κατ’οίκον αυτοπεριορισμό ως επιβαλλόμενη συμπεριφορά! Το μέχρι πρότινος απορριπτέο τώρα γίνεται ευκταίο! Η περιχαράκωση του εγώ καθίσταται απόδειξη κοινωνικής ευθύνης. Η εξατομίκευση του ανθρώπου σηματοδοτεί και τον ανθρωπισμό του. Όχι, ο πολίτης δεν γίνεται ιδιώτης! Αντίθετα προωθεί την συλλογική ευημερία και υπηρετεί το υπέρτατο αγαθό της δημόσιας υγείας μέσα από την αποχή από κάθε κοινωνική επαφή και μορφή κινητοποίησης! Οι έννοιες δοκιμάζονται κι αυτές πέρα από το καθιερωμένο τους πρόσημο! Η απαγόρευση κυκλοφορίας και η περιστολή ατομικών ελευθεριών που επιβάλλει το επίσημο κράτος προάγει μακροπρόθεσμα την ίδια την συλλογική ευημερία και ελευθερία! Οι θεσμοί δύνανται να αντιδράσουν, δεν αδρανούν στην έκτακτη περίσταση! Τα ανακλαστικά λειτουργούν και διαφυλάττουν το καθολικό συμφέρον!

Και ιδού το έτερο παράδοξο! Μόνο μέσα από την μόνωση και τον στανικό εγκλεισμό, ο ανθρωπισμός θριαμβεύει! Και αυτό είναι τόσο παράδοξο όσο και αισιόδοξα παρήγορο! Για την συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού, ο ιός δεν αποβαίνει θανατηφόρος! Ο κίνδυνος ελλοχεύει κυρίως για τις ευπαθείς ομάδες με υγεία επιβαρυμένη αλλά και τους ηλικιωμένους. Κι όμως, η μέριμνα για τις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι αρκετή για την αφύπνιση της ευαισθησίας μας σε διεθνές επίπεδο! Θυσιάζουμε τα πάντα, κυρίως για τους ανθρώπους αυτούς: Κοινωνική ζωή, διαπροσωπικές σχέσεις, εργασία, οικονομικές συνθήκες, θρησκευτικές πεποιθήσεις… Η προστασία της ανθρώπινης ζωής, κάθε ανθρώπινης ζωής ανάγεται σε κατεπείγουσα προτεραιότητα! Αναδεικνύει το μέτρο του πολιτισμού μας, το διαχρονικά απαραβίαστο ιδεώδες! Και η επίτευξη του απαιτεί απομόνωση αντικοινωνικού χαρακτήρα, φαινομενική αδράνεια ως πράξη βαθιά ανθρώπινης αλληλεγγύης…

Μέσα από την προσωρινή και αναγκαστική ιδιωτεία μας, ξαναγινόμαστε φυσικοί άνθρωποι, κατά τον τρόπο του Παπαδιαμάντη. Μακάρι αυτή η σκοτεινή παρένθεση τουλάχιστον να μας φέρει πιο κοντά στο να ξαναγνωρίσουμε τους δικούς μας ανθρώπους, να μας κάνει να αφουγκραστούμε μαγικούς ήχους της φύσης, ένα κελάηδισμα, ένα θρόισμα, μέσα σε μια έρημη πλέον πόλη, που απαλλαγμένη από το βάρος μας, βρίσκει την ευκαιρία να πάρει τις δικές της ανάσες…

ΥΓ. Φίλος αγαπημένος μου έστειλε ένα υπέροχο βίντεο με εικόνες της Γης που σχετίζονται αφενός με την ανθρώπινη παρέμβαση, αφετέρου με την απουσία της. Στη δεύτερη περίπτωση, αντικρίζουμε μια γη που επουλώνει τάχιστα τις χρόνιες πληγές της, με πλούσια αναπτυσσόμενη βλάστηση, πράσινο παντού και δυναμική επανεμφάνιση κάθε λογής ζώων που κατακλύζουν με την υπέροχη παρουσία τους το μουντό αστικό τοπίο! Άθελα μου φαντάστηκα εικόνες, όπως σε εκείνο το τραγουδάκι του Δεληβοριά, με τον νέο που βολτάρει αμέριμνος και ερωτευμένος ονειρεύεται γύρω του σαλιγκάρια στη Σταδίου, τριφύλλια στη Σίνα, λεμονιές στην Κοραή, περικοκλάδες στου Ζόναρς, περιβόλια στη Μπενάκη και στην Σκουφά βοσκοτόπια! Να προσθέσω και τις λατρεμένες νεραντζιές να στολίζουν, όπως άλλοτε, κατά μήκος ολόκληρη την οδό Πανεπιστημίου! Εικόνες μιας λησμονημένης εποχής ή μήπως και μελλοντικής;…

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr