Ιωάννης Πανούσης: Ενάρετοι και τολμηροί δικαστές;

Οι δικαστές είναι οι φρουροί και οι φύλακες σε ένα κράτος δικαίου

Μιχ. Σταθόπουλος, Δικαστές με τόλμη κι ανιδιοτέλεια [«Τα Νέα», 1-2/11/25]

Η Δικαιοσύνη συνιστά αρετή του Πολιτεύματος, κοινωνικό θεμέλιο που δεν επιδέχεται πολιτικής/κομματικής εργαλειοποίησης.

Η αδέκαστη, ισότιμη, ακριβοδίκαιη, ανιδιοτελής και βέβαια νόμιμη απονομή της Δικαιοσύνης από τους δικαστές συνιστά conditio sine qua non για την κοινωνική ειρήνη και την εμπέδωση αισθήματος εμπιστοσύνης των πολιτών στην ισοπολιτεία.

Στις ώριμες Δημοκρατίες και στα σύγχρονα κράτη δικαίου διαπιστώνονται όμως τα εξής φαινόμενα, που ενδεχομένως επηρεάζουν [αν δεν καθοδηγούν] την κρίση των δικαστών.

1. Υπάρχει μεγάλη αμφισβήτηση επί της αρχής και επί των αρχών του Κοινωνικού Συμβολαίου, με συνέπεια το Δίκαιο και το Άδικο να σχετικοποιούνται στη συνείδηση πολλών, οι οποίοι ζουν και δρουν εκτός θεσμικού πλαισίου, με συνείδηση ‘προσωπικού δικαίου’ [sic].

2. Στις αποδιοργανωμένες κοινωνίες ή σε κοινωνίες σε κρίση η έννοια του ‘γενικού συμφέροντος’ δεν τυγχάνει ευρείας αποδοχής. Η Κοινωνία ως Όλον δεν έχει  ηθικοαξιακό αντίκρυσμα, αφού κάθε κοινωνική ομάδα έχει αναπτύξει δικούς της κώδικες.

3. Η [όποια] σκοπιμότητα αποκτά μεγαλύτερη σημασία [‘ο σκοπός αγιάζει τα μέσα’] από την τήρηση της νομιμότητας, με τη διαφθορά να συνιστά βασικό όρο συμβίωσης, επιβίωσης κι εξουσίασης.

4. Ο ατομικός ευδαιμονισμός και ο άκρατος δικαιωματισμός υπερβαίνουν όχι μόνον τη δεοντολογία ή τον ωφελιμισμό αλλά και τον ορθολογισμό.

5. Οι νέες τεχνολογίες [Τεχνητή Νοημοσύνη] προσφέρουν καινούργια μέσα αμερόληπτης κρίσης [από αντικειμενική μηχανή κι όχι από επηρεαζόμενα υποκείμενα]

Συνεπώς ακόμα κι αν ένας καλός νόμος επιτάσσει, ακόμα κι αν η ευαίσθητη κοινή γνώμη συνταράσσει, ακόμα κι αν η δίκοπη πολιτική εξουσία διατάσσει, ο δικαστής οφείλει να προτάσσει τη νομιμότητα, χωρίς αστερίσκους ή υπεκφυγές.

Πώς όμως θα επιτελέσει την αποστολή του σ’ ένα γενικευμένο κλίμα ανομίας κι αυθαιρεσίας, όπου ΟΛΟΙ ισχυρίζονται ότι ‘έχουν δίκιο’, αδιαφορώντας για το τι γράφει το Δίκαιο;

Αυτά επί της αρχής, διότι επί της ουσίας ‘τα πάντα επαφίενται στον πατριωτισμό αρχόντων κι αρχόμενων’

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr