Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

José Igreja Matos: Ένα νέο νόημα για την Ελπίδα – Το Ταμείο Πρόνοιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών

Ιδρυθέν μόλις μερικούς μήνες μετά την κατάρρευση του Κράτους Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, το Ταμείο Προνοίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών (European Association of Judges - EAJ) έχει συνδράμει εκατοντάδες Δικαστές και Εισαγγελείς. Ωστόσο, η κατάστασή τους επιδεινώθηκε για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μία ανανεωμένη χειρονομία αλληλεγγύης θα πρέπει να παρασχεθεί από τους Ευρωπαίους Δικαστές· οι Τούρκοι συνάδελφοί μας δεν θα είναι ποτέ πια μόνοι.

NEWSROOM icon
NEWSROOM
José Igreja Matos: Ένα νέο νόημα για την Ελπίδα – Το Ταμείο Πρόνοιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών freepik

Τα τρομερά νούμερα μιλούν δυνατά από μόνα τους. Από το έτος 2016, περισσότεροι από 4.500 Τούρκοι δικαστές και εισαγγελείς έχουν παυθεί και τουλάχιστον 2.450 από αυτούς έχουν συλληφθεί. Δικαστές και Εισαγγελείς κρατήθηκαν σε κοινές φυλακές, στοιβάχτηκαν σε υπερπλήρη κελιά ή υπέστησαν έναν σκληρό μοναχικό εγκλεισμό, υπό συνθήκες που παραβιάζουν τα ελάχιστα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Βρέθηκαν παυθέντες χωρίς να υποβληθούν σε μία έστω κατ’ απομίμηση διαδικασία, τα περιουσιακά τους στοιχεία δημεύθηκαν και η Ένωση που με ανεξαρτησία εκπροσωπούσε το δικαστικό σώμα (YARSAV) –ακρωνύμιο του Yargıçlar ve Savcılar Birliği – αποδιδόμενο στα ελληνικά ως Συνδικάτο Δικαστών και Εισαγγελέων – ένα εξέχον μέλος της ΕΕΔ (EAJ), διαλύθηκε διοικητικά.

Όταν, και αν, αποφυλακιστούν από τη φυλακή, αντιμετωπίζονται κοινωνικά ως παρίες. Αποστερημένοι με μεθοδικό τρόπο από τα υπάρχοντα τους, είναι σχεδόν αδύνατη η εύρεση εργασίας αφ’ ης στιγμής έχουν χαρακτηριστεί «τρομοκράτες» μέσω μιας ειδικής μνείας στον αριθμό κοινωνικής τους ασφάλισης. Το να απασχολείς έναν από αυτούς τους συναδέλφους, ακόμα και στα πιο ταπεινά επαγγέλματα, συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους.

Η επακόλουθη αγωνία άμεσα έφθασε σ’ εμάς – αρκετές εκατοντάδες επιστολές γραμμένες από Τούρκους συναδέλφους, από τους και τις συζύγους τους, από τις οικογένειές τους, έφθασαν στα κεντρικά γραφεία της Ένωσης στη Ρώμη. Οι λέξεις ήταν διαπεραστικές, η θλίψη σχεδόν ανυπόφορη· έγινε απόλυτα σαφές ότι η ΕΕΔ (EAJ) έπρεπε να αντιδράσει.

Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Διεθνής Ένωση Δικαστών (International Association of Judges – IAJ) και το περιφερειακό της τμήμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών (EAJ), εξέδωσε έναν επιβλητικό αριθμό 96 δημόσιων δηλώσεων αποδοκιμάζοντας την κατάσταση του Τουρκικού Δικαστικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένων αρκετών επιστολών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Τουρκικές Ανώτατες Αρχές. Δυστυχώς, για πολλοστή φορά, η ΕΕΔ (EAJ) ήρθε αντιμέτωπη με μία συνένοχη σιωπή.

Ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών, επανειλημμένα διατύπωσα σε δημόσιες εμφανίσεις τη φρικτή ταλαιπωρία των Τούρκων συναδέλφων μας, προειδοποιώντας την Ευρωπαϊκή κοινότητα για το άνευ προηγουμένου επίπεδο παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, που στοχεύει το δικαστικό σύστημα.

Η ΕΕΔ (EAJ) έχει επισήμως προετοιμάσει και υποβάλει την υποψηφιότητα του Murat Arslan, του ηρωικού προέδρου της YARSAV, για το Βραβείο «Βάτσλαβ Χάβελ» του Συμβουλίου της Ευρώπης· η εκλογή του το έτος 2017 ήταν μία ξεχωριστή αναγνώριση του ως «ενός ένθερμου υποστηρικτή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης» για να χρησιμοποιήσω τις ακριβείς λέξεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Παρ’ όλα αυτά, η ΕΕΔ (EAJ) αναγνώρισε ότι πρέπει να γίνει μία πρόσθετη προσπάθεια από ανθρωπιστικής πλευράς. Η βασανιστική έκκληση για βοήθεια, εκπεφρασμένη μέσα από όλες αυτές τις επιστολές δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί.

Για το λόγο αυτό, λαμβάνοντας υπόψιν το άρθρο 6ο του Καταστατικού της και το άρθρο 10ο του Καταστατικού της Διεθνούς Ένωσης Δικαστών, και σύμφωνα με την εξουσιοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου της Διεθνούς Ένωσης Δικαστών, ήδη από τον Οκτώβριο του έτους 2016, ιδρύθηκε ένα Ταμείο Προνοίας για να συνδράμει τα μέλη του δικαστικού σώματος σε χώρες των οποίων το δικαστικό σώμα εκπροσωπείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών.

Αποφασίστηκε να προσφέρει οικονομική βοήθεια σ’ εκείνους τους συναδέλφους που ζήτησαν υποστήριξη και εμφάνισαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για επείγουσα βοήθεια. Ο Κανονισμός του Ταμείου, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση, όρισε ως πρωταρχικό κριτήριο την παροχή βοήθειας στους αιτούντες που έχουν μικρά παιδιά ή σοβαρές ασθένειες. Με στόχο να ωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες, οι δωρεές ορίστηκε να ξεκινούν από τα χαμηλά ποσά των 900 ή 500 ευρώ. Μία Επιτροπή αποτελούμενη από δικαστές πέντε χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας, συστάθηκε άμεσα προκειμένου να συλλέξει τις ενισχύσεις και τα ποσά των δωρεών.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, το Ταμείο προσέφερε το σημαντικό ποσό των περίπου 205.000 ευρώ, βοηθώντας περισσότερες από 300 οικογένειες.

Σχετικά με τους Τούρκους συναδέλφους, η ηθική υποστήριξη υπήρξε πάντοτε τόσο σημαντική όσο και η οικονομική. Για το λόγο αυτό, όταν ανταποκρινόμαστε σε αιτήματα για βοήθεια, προσθέτουμε πάντοτε ένα μήνυμα αλληλεγγύης και ομαδικότητας, με τις εξής φράσεις: «Ως ένδειξη ηθικής υποστήριξης, η IAJ/EAJ, και συγκεκριμένα οι Ευρωπαίοι δικαστές, εκφράζουν την ένθερμη αλληλεγγύη τους και εύχονται τα καλύτερα για εσάς και για όλους τους Τούρκους συναδέλφους σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές. Δεν είστε μόνοι.»

Οι πολυάριθμες ευχαριστήριες απαντήσεις που λάβαμε είναι, αναμφίβολα, η καλύτερή μας ανταμοιβή. Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω δύο από αυτές. Ένα ξεκάθαρο μήνυμα: «Ευχαριστώ για την καλοσύνη σας. Δυστυχώς, έχουμε ξεχάσει εδώ και καιρό ότι είμαστε άνθρωποι. Ακόμα κι αν η αίτησή μου κρινόταν θετικά ή αρνητικά, μας θυμίσατε ότι είμαστε άνθρωποι. Ευχαριστώ και για αυτό επίσης.» Ένα ακόμα μήνυμα από συνάδελφο που περιέγραφε πώς ο τρίχρονος γιός της συγκινήθηκε από ένα απλό παιχνίδι. «Πως μπόρεσες να το αγοράσεις, Μαμά;», εκείνος ρώτησε. «Χάρη στους πολύ καλούς συναδέλφους δικαστές στην Ευρώπη» – απάντησε η μητέρα.

Οι γενναιόδωρες συνεισφορές της Γερμανικής Ένωσης Δικαστών (DRB), ήταν υψίστης σημασίας για τις επιτυχημένες προσπάθειες του Ταμείου Προνοίας να προσφέρει υλική και ηθική υποστήριξη σε εκατοντάδες Τούρκους δικαστές και τις ταλαιπωρημένες οικογένειές τους. Η ΕΕΔ (EAJ) – η μεγαλύτερη οργάνωση δικαστών στην Ευρώπη που συγκροτείται από τις 44 αντιπροσωπευτικότερες εθνικές ενώσεις της ηπειρωτικής Ευρώπης – επιθυμεί να επαινέσει δημοσίως τη συνεχή αφοσίωση των Γερμανών δικαστών, μέσω της Ένωσής τους, που επίσης εκφράστηκε μέσω ατομικών δωρεών.

Δυστυχώς, αν και πέρασαν πολλά και επίπονα χρόνια, τα κίνητρα απελπισίας που επικύρωσαν τη δημιουργία του Ταμείου, παραμένουν αμετάβλητα, αν όχι διευρυμένα. Ο απολυταρχισμός του καθεστώτος παραμένει άκαμπτος παρόλο που η χειροτέρευση της οικονομικής κρίσης στην Τουρκία επιδεινώθηκε σοβαρά από την πανδημία της COVID-19. Αυτές οι συνθήκες εξηγούν γιατί κατά τη διάρκεια μόνο 3 μηνών του τρέχοντος έτους η ΕΕΔ (EAJ) δέχτηκε περισσότερα νέα αιτήματα από ότι δέχτηκε συνολικά κατά το έτος 2019 και περισσότερα από τα μισά του έτους 2020.

Τα ολέθρια αποτελέσματα της COVID-19 είναι πιο έντονα στα πιο ευάλωτα μέλη των κοινωνιών μας. Επιπρόσθετες προσπάθειες είναι αναγκαίες κι αποκτούν μεγαλύτερη αξία, ιδίως στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.

Η κρίση του κράτους δικαίου στην Ευρώπη, κυρίως στην Πολωνία και Ουγγαρία, επέβαλε μία αποφασισμένη συμμετοχή των Ευρωπαίων Δικαστών και των Ενώσεών τους στον Διεθνή Χώρο – Ευρωπαϊκή Ένωση, Συμβούλιο της Ευρώπης, Ηνωμένα Έθνη, κ.λπ. Έτσι, η παρουσία μας είναι πιο σημαντική από ποτέ και η ΕΕΔ (EAJ) δέχεται συνεχώς ερωτήματα από τους σημαντικότερους παράγοντες στην Ευρώπη προκειμένου να συνεισφέρει σε ζητήματα που σχετίζονται με το νομικό – δικαστικό σύστημα.

Όμως, τίποτα δεν μας έδωσε περισσότερη ικανοποίηση από αυτήν την προσπάθεια στήριξης του Τουρκικού δικαστικού σώματος.

Δικαστές και Εισαγγελείς, όπως κάθε νομικός εν γένει, πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή έχοντας ηθική υποχρέωση για την υπεράσπιση μιας ασυμβίβαστης δικαστικής ακεραιότητας. Όπως είπε κάποτε ο Γερμανός φιλόσοφος Άρτουρ Σοπενχάουερ, στο τέλος της ημέρας, η συμπόνια είναι το θεμέλιο της ηθικής. Βασιζόμενοι στη γενναιοδωρία σας, θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε – ό, τι και να συμβεί – του Τούρκους Συναδέλφους και τις οικογένειές τους. Μας αποδεικνύουν, καθημερινά, μέσα από τις αντιξοότητες και το σθένος τους, πώς να βρούμε ένα νέο νόημα για ελπίδα.

Ο José Igreja Matos είναι Προεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών

* Την μετάφραση του κειμένου επιμελήθηκε η Σταυρούλα Δούση, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών

μέλος της Εξελεγκτικής Επιτροπής και της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Ε.Δ.Ε.)

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ