Παναγιώτης Σταμάτης: Μη νόμιμη λήψη sms κατά το ΓΚΠΔ

Πρόσφατα υπήρξε μαζική αποστολή SMS μέσω εταιριών κινητής τηλεφωνίας, από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (ΥΜΕ), με αποδεκτές αγνώστου αριθμού συνδρομητών. Το περιεχόμενο του μηνύματος που έστειλε ήταν:

«TO ΠEPΣINO 3HMEPO THΣ 28HΣ 14 ANΘPΩΠOI EXAΣAN TH ZΩH TOYΣ ΣTHN AΣΦAΛTO. AN AΓAΠAΣ THN OIKOΓENEIA ΣOY, ΠPOΣOXH ΣTO ΔPOMO. YΠOYPΓEIO METAΦOPΩN.»

Σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) ο “Υπεύθυνος Επεξεργασίας” είναι αυτός που καθορίζει τον σκοπό και τα μέσα της επεξεργασίας και εδώ ο σκοπός και τα μέσα επεξεργασίας καθορίστηκαν από το ΥΜΕ.

Οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, που επεξεργάστηκαν τα δεδομένα των πολιτών για λογαριασμό του ΥΜΕ κατέστησαν απλώς εκτελεστές της επεξεργασίας.

Το ΥΜΕ ανεξάρτητα εάν απέκτησε ή όχι τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών, είναι ο Υπεύθυνος Επεξεργασίας διότι είναι αυτό που έδωσε την εντολή για να υποβληθούν τα δεδομένα στην συγκεκριμένη επεξεργασία.

Με αυτή την ιδιότητα υπέχει λοιπόν την ευθύνη της λογοδοσίας, οφείλει δηλαδή να δίνει εντολή για επεξεργασία δεδομένων μόνο με νόμιμη βάση, δηλαδή μόνο εφόσον η επεξεργασία αυτή θεμελιώνεται σε μία από τις επιτρεπόμενες βάσεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων.

Το ΥΜΕ απέστειλε SMS σε όλους τους πολίτες, χρησιμοποιώντας τα αριθμητικά δεδομένα κινητής τηλεφωνίας που συνδέονται με φυσικά πρόσωπα.

Το SMS που εστάλη από το ΥΜΕ ήταν για ευαισθητοποίηση και όχι  προειδοποίηση για κάποιο άμεσο κίνδυνο, άλλωστε η σημερινή 28^η ήταν ημέρα Τρίτη, δηλαδή καθημερινή και όχι 3ήμερο όπως ήταν πέρυσι, που πιθανόν να υπήρχε κάποια μαζική έξοδος πολιτών από το κλεινόν άστυ.

Άλλωστε κατά καιρούς μας έχει συνηθίσει το ΥΜΕ να  ενημερώνει τους πολίτες μέσω τηλεοπτικών σποτ και ραδιοφωνικών διαφημίσεων για θέματα οδικής ασφάλειας, δηλαδή ηπιότερα μέσα από τον καταιγισμό SMS, το οποίο προδήλως συνέτεινε στην ταραχή των πολιτών, από  το ίδιο το περιεχόμενο του μηνύματος το οποίο δεν σχετιζόταν με απρόβλεπτη και επείγουσα κατάσταση.

Αναντίλεκτα πρόκειται για επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατά την έννοια του άρθρου 4 παρ. 1 του ΓΚΠΔ, καθώς ο αριθμός του κινητού τηλεφώνου, είναι στοιχείο που αντιστοιχεί και πιστοποιεί την ταυτότητα του προσώπου.

Η νομοθεσία για την ηλεκτρονική επικοινωνία κράτους – πολίτη που θεσπίστηκε από την σημερινή κυβέρνηση επιτρέπει την άμεση αποστολή μηνυμάτων με επεξεργασία δεδομένων των πολιτών μόνο με χρήση του Εθνικού Μητρώου Επικοινωνίας Πολιτών (ΕΜΕΠ) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης κατόπιν συγκατάθεσης των πολιτών.

Επίσης επιτρέπει την άμεση αποστολή μηνυμάτων μέσω του «Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης 112», από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ), σε περιπτώσεις κατεπειγουσών και εκτάκτων περιστάσεων (φυσικές καταστροφές, ακραία καιρικά φαινόμενα, απειλές κατά της ζωής, κλπ).

Μόνο υπ’ αυτούς τους όρους επιτρέπεται  η αναγκαία επεξεργασία δεδομένων για λόγους εκπλήρωσης «δημοσίου συμφέροντος» που προβλέπει ο ΓΚΠΔ,  διαφορετικά απαιτείται η συγκατάθεση των πολιτών.

Συνεπώς δεν ήταν αναγκαία η αποστολή του SMS από το ΥΜΕ, καθώς δεν ανταποκρίνεται στο σκοπό του, ήταν περιττή και αντίκειται στις αρχές της αναλογικότητας, της προσφορότητας και της ελαχιστοποίησης της επεξεργασίας που θέτουν οι  διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 του ΓΚΠΔ, του  ν. 4624/2019 και του ν. 3471/2006, που αφορούν στην προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Από το συνδυασμό των άρθρων 9^Α και 25 § 1 εδαφ. γ’ Σ. συνάγεται ότι ο συνταγματικός νομοθέτης δεν απευθύνει απλώς επιταγή προς τον κοινό νομοθέτη να θεσπίσει τα κατάλληλα νομοθετικά μέτρα για την αποτροπή των παραβιάσεων του δικαιώματος προστασίας του ατόμου απέναντι στη συλλογή, αποθήκευση και επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων, αλλά καθορίζει ρητά ότι η διάταξη αυτή αναπτύσσει ισχύ και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών.

Εν κατακλείδι, η αποστολή του SMS από το ΥΜΕ όπως εκτενώς αναπτύχθηκε, συνιστά παράνομη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς πραγματοποιήθηκε χωρίς νόμιμη βάση (Γενικός Κανονισμός 2016/679/ΕΕ και τον ν. 4624/2019), εκτός του πεδίου εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης 112.

*Ο Παναγιώτης Δ. Σταμάτης είναι Αν. Αξιωματικός ΠΝ ε.α., τ. Διευθυντής ΥΔΔΕ, Σύμβουλος ΕΑΑΝ και συγγραφέας.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr