Θεόδωρος Μαντάς: Μια αναγκαία στάση ευθύνης από τον ΔΣΑ

Η πρόσφατη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών στις 2 Σεπτεμβρίου 2025 δεν ήταν μια από τις συνηθισμένες. Σε μια χρονική στιγμή που το επάγγελμα του δικηγόρου, η νομική εκπαίδευση και η απονομή της Δικαιοσύνης δέχονται ασφυκτικές πιέσεις, ο ΔΣΑ κλήθηκε να τοποθετηθεί. Και το έκανε. Με θέσεις που -ανεξάρτητα από την εσωτερική πολυφωνία- έχουν σαφή κατεύθυνση: υπεράσπιση του επαγγέλματος, των θεσμών και της λογικής.

🔸 Αποχή στις 16 Σεπτεμβρίου

Η απόφαση για αποχή των δικηγόρων στην έναρξη του νέου δικαστικού έτους δεν αποτελεί απλώς μια «τελετουργική διαμαρτυρία». Είναι μια σαφής ένδειξη εξάντλησης απέναντι σε μια κυβέρνηση που, ενώ ομνύει στο κράτος δικαίου, συνεχίζει να αγνοεί τις βασικές θεσμικές και οικονομικές ανάγκες των λειτουργών του.

Η μη αναπροσαρμογή του ορίου απαλλαγής ΦΠΑ, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή πρακτική, πλήττει δυσανάλογα τους ελεύθερους επαγγελματίες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Η τεκμαρτή φορολόγηση, δε, αποτελεί κραυγαλέα περίπτωση φορολογικής αυθαιρεσίας.

Παράλληλα, η απόπειρα του Υπουργείου Δικαιοσύνης να αλλάξει το πλαίσιο άσκησης και προαγωγής δικηγόρων εν κρυπτώ, χωρίς διάλογο και παρακάμπτοντας την αρμόδια υφιστάμενη νομοπαρασκευαστική επιτροπή, είναι θεσμικά ανεπίτρεπτη και νομοθετικά πρόχειρη.

Η απόφαση του ΔΣΑ να αντιδράσει δεν είναι “συντεχνιακή”. Είναι η ελάχιστη άμυνα απέναντι στη διαρκή απονομιμοποίηση του ρόλου του δικηγόρου μέσα στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Η φιλολογία περί «υπερπληθώρας δικηγόρων» ως αιτίας καθυστερήσεων δεν είναι απλώς λάθος. Είναι αποπροσανατολιστική και πολιτικά ύποπτη.

🔸 Ιδιωτικές Νομικές Σχολές

Η αντίθεση του ΔΣΑ στη δημιουργία ιδιωτικών νομικών σχολών δεν συνιστά άρνηση της εκπαιδευτικής ελευθερίας. Αντιθέτως, είναι έκκληση για ποιοτική θωράκιση του γνωστικού αντικειμένου της Νομικής επιστήμης.

Τα πρώτα δείγματα γραφής των εγκεκριμένων προγραμμάτων σπουδών αποκαλύπτουν σοβαρές ελλείψεις και επιστημονικές αδυναμίες. Η ίδρυση νέων σχολών, μάλιστα, στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, απειλεί με αφανισμό τη Νομική Κομοτηνής — ένα Ίδρυμα που, εκτός από ακαδημαϊκή σημασία, φέρει και γεωπολιτικό βάρος.

Ο ΔΣΑ ορθά ζητά πλήρη έλεγχο των φακέλων αδειοδότησης και δεν διστάζει να προειδοποιήσει για προσφυγή κατά των εγκρίσεων αν διαπιστωθούν παρανομίες ή παραλείψεις. Η αντιπαράθεση δεν είναι με το ιδιωτικό πανεπιστήμιο καθαυτό — είναι με την πρόχειρη, πρόχειρα ελεγχόμενη, κακοσχεδιασμένη μεταρρύθμιση που φέρει κινδύνους για το μέλλον της νομικής επιστήμης.

🔸 Κράτηση κινητών τηλεφώνων στην ανάκριση

Η ομόφωνη απόφαση του ΔΣΑ για αποχή των δικηγόρων σε περίπτωση παρακράτησης των κινητών τους κατά την ανάκριση είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Σε μια διαδικασία όπου η άμυνα έχει ίσα δικαιώματα με την κατηγορία, η αποψίλωση του εργαλείου εργασίας του συνηγόρου δεν είναι απλώς διοικητική απόφαση. Είναι παραβίαση του δικαιώματος υπεράσπισης.

Ο δικηγόρος δεν είναι διακοσμητικός παράγοντας. Είναι θεσμικός εγγυητής της δίκαιης διαδικασίας. Αντιμετωπίζεται όμως ολοένα και περισσότερο ως ελεγχόμενο υποκείμενο — σαν να είναι ύποπτος αντί για υπερασπιστής. Ο ΔΣΑ, σε αυτή την περίπτωση, υπερασπίζεται όχι μόνο τα μέλη του, αλλά το ίδιο το κράτος δικαίου.

Σε μια περίοδο όπου κυριαρχεί η επικοινωνία αντί της ουσίας και ο λαϊκισμός αντί της θεσμικής εγρήγορσης, οι αποφάσεις του ΔΣΑ —παρά τις όποιες εσωτερικές διαφωνίες και αντιπαραθέσεις— κινούνται στη σωστή κατεύθυνση: διεκδίκηση με θεσμική γλώσσα και τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία.

Δεν αρκεί να διαμαρτύρεται κανείς. Οφείλει να παρεμβαίνει συγκροτημένα, να υπερασπίζεται θεσμούς, να προασπίζει το επάγγελμα και την επιστήμη. Ο ΔΣΑ φαίνεται να κάνει ακριβώς αυτό.

* Του Θεόδωρου Μαντά, Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, Μέλους του Δ.Σ. του ΔΣΑ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr