Αλκοόλ και Οδήγηση: Η αυστηροποίηση του ΚΟΚ, τα νέα όρια και οι «τσουχτερές» ποινές που οδηγούν ακόμη και στη φυλακή

Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, που εφαρμόζεται από 13 Σεπτεμβρίου 2025, επιβάλλει αυστηρό πλαίσιο κυρώσεων για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, με στόχο τη μείωση των τροχαίων — ένα χρόνιο πρόβλημα για τη χώρα.

Όρια αλκοόλ στο αίμα

Το βασικό νομοθετικό όριο στον ΚΟΚ είναι:

• 0,50 g/l (0,50‰) για τους περισσότερους οδηγούς — δηλαδή μέχρι αυτό το επίπεδο θεωρείται ότι δεν επηρεάζεται σημαντικά η ικανότητα οδήγησης (ή αλλιώς 0,25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα).
• Σε κάποιες ειδικές κατηγορίες (π.χ. επαγγελματίες οδηγοί, νέοι οδηγοί κ.λπ.), το όριο μπορεί να είναι ιδιαίτερα χαμηλότερο (π.χ. 0,20‰) — όμως η βασική αναφορά είναι στο 0,50‰.

Αυτό σημαίνει ότι για τον μέσο οδηγό, πρέπει να καταναλώσει πολύ περιορισμένη ποσότητα αλκοόλ, ώστε να παραμείνει κάτω από το ανώτατο επιτρεπτό όριο — ένα ποτό μπορεί να «μετράει» ήδη στο όριο, ειδικά αν επιμένει για πολλή ώρα μετά την κατανάλωση ή αν το άτομο έχει χαμηλό σωματικό βάρος. Η σχέση ανάμεσα στα ποτά και το αλκοόλ στο αίμα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (βάρος, φύλο, φαγητό, μεταβολισμός), αλλά σε γενικές γραμμές ένα ή δύο ποτά σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να σε φέρει κοντά ή πάνω στο 0,5‰. Συχνά οδηγίες των ειδικών λένε ότι μηδενική κατανάλωση είναι ο μόνος ασφαλής τρόπος αν σκοπεύεις να οδηγήσεις.

Τι προβλέπει ο νέος ΚΟΚ για κάθε επίπεδο αλκοόλ

Ο Κώδικας προβλέπει κλιμακωτές ποινές με βάση το επίπεδο αλκοόλ:

1. Από 0,50‰ έως 0,80‰

• Πρόστιμο €350
• Αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες

Αυτή είναι η πρώτη βαθμίδα όπου θεωρείται ότι υπάρχει «μέτρια» επίδραση, αλλά δεν αποτελεί ποινική υπόθεση.

2. Από 0,80‰ έως 1,10‰

• Πρόστιμο €700
• Αφαίρεση άδειας για 90 ημέρες
• Σε επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις, οι ποινές αυξάνονται (π.χ. €1.000–€2.000 και άδειες για 180 ημέρες έως 1 έτος).

3. Άνω του 1,10‰

Αυτή η βαθμίδα θεωρείται σοβαρή παράβαση:

• Πρόστιμο €1.200
• Αφαίρεση άδειας και πινακίδων για 180 ημέρες
• Υποχρεωτική ακινητοποίηση οχήματος
• Ποινή φυλάκισης από 2 μήνες έως 5 έτη
• Σε περίπτωση υποτροπής, προβλέπονται ακόμα μεγαλύτερα πρόστιμα (€2.000–€4.000) και απαγόρευση οδήγησης για πολλά έτη (έως 10).

Αυτές οι ποινές δίνουν έμφαση τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντίδραση του συστήματος δικαιοσύνης απέναντι σε σοβαρά περιστατικά.

Ποινές σε περίπτωση τροχαίου ή εκτροπής

Όταν η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ συνδέεται με τροχαίο ατύχημα με τραυματισμό ή θάνατο, η υπόθεση ανεβαίνει σε ποινικό επίπεδο:

• Εφαρμόζονται διατάξεις του Ποινικού Κώδικα (π.χ. άρθρο 290Α), με πιθανές ποινές που φτάνουν έως 10–20 χρόνια σε περιπτώσεις θανατηφόρου ή ισόβια αν υπάρχουν πολλοί θάνατοι.
• Οι ποινές για σοβαρή σωματική βλάβη ή μεγάλες υλικές ζημιές μπορούν να φτάσουν έως και 10 έτη κάθειρξης.

Αυτό σημαίνει πως όταν η συμπεριφορά του οδηγού συνδέεται με πράξη που επιφέρει σοβαρό αποτέλεσμα (θάνατος, αναπηρία), η υπόθεση δεν είναι μία απλή διοικητική παράβαση, αλλά ενδέχεται να μετατραπεί σε κακούργημα.

Τι αυστηροποιήθηκε με το νέο ΚΟΚ

Η νέα νομοθεσία δεν αυστηροποιεί μόνο τα πρόστιμα αλλά:

• Κλιμακώνει τις ποινές για υποτροπή, έτσι ώστε ένα δεύτερο ή τρίτο παράπτωμα να έχει πολύ βαριότερες συνέπειες — με άδειες οδήγησης που χάνoνται για χρόνια.
• Εισάγει ποινές φυλάκισης για παραβάσεις σε υψηλά επίπεδα αλκοόλ και σε σοβαρά ατυχήματα, κάτι που πριν υπήρχε μόνο αποσπασματικά.
• Αυστηροποιεί συνολικά το πλαίσιο ασφαλείας, με «προληπτική λογική»: ψηφιοποίηση ελέγχων, άμεση γνωστοποίηση παραβάσεων, και συνολικά μεγαλύτερη ευθύνη για τον οδηγό.

Πόσο μπορεί κάποιος να πιεί;

Το βασικό όριο 0,50‰ σημαίνει ότι ακόμη και ένα απλό ποτό (π.χ. μικρή μπύρα ή ένα ποτήρι κρασί) μπορεί να φτάσει ή να υπερβεί το όριο, ειδικά αν πιει κανείς σε σύντομο χρονικό διάστημα ή με άδειο στομάχι. Η πιο ασφαλής πρακτική για έναν οδηγό είναι μηδενική κατανάλωση πριν από οδήγηση — καθώς οι ατομικές μεταβολές στο πόσο γρήγορα μεταβολίζεται το αλκοόλ ποικίλλουν. Το να είναι κανείς νόμιμος δεν σημαίνει αυτόματα ότι είναι 100% ασφαλής — το όριο απλά αποτυπώνει μια νομική καμπύλη, όχι επιστημονικά απαραβίαστο.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr