Ανεξάρτητη, ταχεία και διεξοδική: Το τρίπτυχο για έρευνα κακομεταχείρισης κρατουμένων που θέτει ο Άρειος Πάγος

Καμπανάκι προς τις εισαγγελικές αρχές σημαίνει ο Άρειος Πάγος για την έρευνα κακομεταχείρισης κρατουμένων, μετά και τις ευρωκαταδίκες που έχει εισπράξει η χώρα τονίζοντας πως θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη, ταχεία και διεξοδική.

Σε εγκύκλιό του ο αντεισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Δημήτριος Παπαγεωργίου, τονίζει τις κατευθύνσεις που πρέπει να ακολουθεί η επιβαλλόμενη εισαγγελική παρέμβαση, σε περίπτωση καταγγελίας για κακοποίηση κρατουμένου σε Αστυνομικό ή Σωφρονιστικό Κατάστημα.

EUROKINISSI/ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ

Η εγκύκλιος έρχεται με αφορμή την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), που δημοσιεύθηκε την 7-7-2022 επί της υπ’ αριθμ. 48195/17 προσφυγής (υπόθεση TOROSIAN κατά Ελλάδας), και στόχο έχει όπως αναφέρει ο κ. Παπαγεωργίου «να συμβάλουμε στην αποφυγή συναφών παραβιάσεων του δικονομικού σκέλους του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) αναφορικά με τη διερεύνηση καταγγελιών για κακοποίηση ποινικών κρατουμένων».

Freepik

Indépendante, rapide, approfondie: Οι τρεις βασικές αρχές

Για το λόγο επισημαίνει πως «όταν ένας (ποινικός) κρατούμενος προβάλλει αιτιολογημένο ισχυρισμό περί σοβαρών κακοποιήσεων, η έννοια της αποτελεσματικής προσφυγής (άρθρο 13 της ΕΣΔΑ) απαιτεί εμπεριστατωμένη-διεξοδική και πραγματική- αποτελεσματική έρευνα, ώστε αυτή να μπορεί να οδηγήσει στον εντοπισμό και την τιμωρία των υπευθύνων, διότι μόνον κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν παραβιάζεται το δικονομικό σκέλος του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ».

Ειδικότερα, υπογραμμίζεται πως η έρευνα των ισχυρισμών για κακομεταχείριση κρατουμένων πρέπει να είναι ανεξάρτητη, ταχεία και διεξοδική (indépendante, rapide, approfondie) και τούτο σημαίνει: α) ότι θα διασφαλίζεται η (θεσμική) ανεξαρτησία του ερευνώντος από τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση, β) ότι μόλις υποβληθεί επίσημη καταγγελία επιβάλλεται η άμεση ανταπόκριση του αρμοδίου για την έρευνα, ο οποίος θα ενεργήσει με εύλογη ταχύτητα και επιμέλεια, και γ) ότι σε περίπτωση τραυματισμού κρατουμένου θα διενεργείται ταχεία ιατρική εξέταση για τη διάγνωση της κάκωσης.

EUROKINISSI/TΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Έρευνα κακομεταχείρισης κρατουμένων: Οι απαιτούμενες δικονομικές ενέργειες

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, σε περίπτωση καταγγελιών πρέπει να ακολουθούνται οι εξής κατευθύνσεις και δικονομικές ενέργειες:

1) Όταν η καταγγελία στρέφεται κατά σωφρονιστικών υπαλλήλων και αστυνομικών, η ποινική προκαταρκτική εξέταση δεν θα διενεργείται από αστυνομικό ανακριτικό υπάλληλο, αλλά αυτοπροσώπως από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών (άρθρο 30§1 ΚΠΔ), σε περίπτωση δε που ο κατά τα άρθρα 567 ΚΠΔ και 85 Σωφρονιστικού Κώδικα (Ν. 2776/1999 όπ. ισχ.) εποπτεύων Εισαγγελικός Λειτουργός φέρεται να «εμπλέκεται» στο υπό έρευνα επεισόδιο, θα ενημερώνεται ο αρμόδιος Εισαγγελέας Εφετών, ώστε να ενεργεί εκείνος κατά το άρθρο 32 ΚΠΔ και να εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία του ελέγχοντος από τους ελεγχόμενους.

2) Η έναρξη της προκαταρκτικής εξέτασης πρέπει να είναι άμεση και η περάτωσή της ταχύτατη λόγω της φύσης της υπόθεσης, που επιβάλλει τη μη εξάντληση των χρονικών ορίων του άρθρου 243§2 ΚΠΔ.

3) Εάν έχει καταγγελθεί κακοποίηση με πρόκληση σωματικής βλάβης του κρατουμένου, είναι αυτονόητο ότι η ιατρική εξέτασή του από αρμόδιο ιατροδικαστή έχει απόλυτη προτεραιότητα και πρέπει να πραγματοποιείται το ταχύτερο, ει δυνατόν αυθημερόν.

4) Σε περίπτωση απόρριψης έγκλησης του καταγγέλλοντος κακοποίηση κρατουμένου, με εισαγγελική Διάταξη κατά το άρθρο 51 ΚΠΔ, η επιβολή των δικαστικών εξόδων, κατά το άρθρο 58094 ΚΠΔ, σε βάρος του κρατουμένου πρέπει να αποφασίζεται με ιδιαίτερη περίσκεψη (σημειωτέον ότι στην υπόθεση της εν θέματι προσφυγής το ΕΔΔΑ προβαίνει σε οιονεί αρνητική επισήμανση ως προς την επιβολή των εξόδων, θεωρώντας ότι αυτό αποτελούσε «τιμωρία» του προσφεύγοντος επειδή υπέβαλε καταγγελία εναντίον των φερόμενων ως εμπλεκόμενων αστυνομικών).

eurokinissi

«Εφόσον επιδεικνύεται η ανάλογη προσοχή από τους εισαγγελικούς λειτουργούς και εξασφαλίζονται (και) οι προεκτεθείσες συνθήκες και προϋποθέσεις αναφορικά με την εκ μέρους του αρμόδιου εισαγγελέα διερεύνηση της βασιμότητας οποιασδήποτε καταγγελίας για κακοποίηση ποινικού κρατουμένου, θεωρούμε ότι το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ πιστά εφαρμόζεται κατά το δικονομικό σκέλος του και συνακόλουθα μειώνεται ο κίνδυνος συναφών δυσμενών για την Ελλάδα αποφάσεων του ΕΔΔΑ» καταλήγει ο κ. Παπαγεωργίου.

Δείτε ΕΔΩ την εγκύκλιο του Αρείου Πάγου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr