Αποζημιώσεις λόγω δικαστικών καθυστερήσεων: Απόφαση – ράπισμα του ΕΔΔΑ κατά της Ελλάδας – Στα 4/5 είναι χαμηλότερες από εκείνες του Ευρ. Δικαστηρίου

Νέα ευρωκαταδίκη ήρθε για την Ελλάδα με αφορμή τις διαδικασίες και τις αποφάσεις, που εκδίδουν τα δικαστήρια για την αποζημίωση λόγω των χρονοβόρων δικαστικών διαδικασιών. Η υπόθεση αφορούσε καθαρίστρια νοσοκομείου που περίμενε 18 έτη, 9 μήνες και 18 ημέρες σε τρεις βαθμούς δικαιοδοσίας (!) για μια δικαστική απόφαση, όμως η είδηση δεν είναι η δικαίωση της γυναίκας αυτής, αλλά ότι το ΕΔΔΑ, αυτεπαγγέλτως κατακεραυνώνει ουσιαστικά το σύστημα με το οποίο θεσπίστηκε να αποζημιώνονται οι πολίτες όταν η Δικαιοσύνη αργεί υπερβολικά να εκδώσει την ετυμηγορία της.

«Λάθος σύστημα»

Σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) το ισχύον σύστημα για αποζημίωση λόγω παραβίασης της εύλογης διάρκειας που είχε θεσμοθετηθεί με το ν. 4239/2014 δεν ήταν αποτελεσματικό. Κι αυτό γιατί δεν επιτρέπει στα ελληνικά δικαστήρια να εξετάσουν τη συνολική διάρκεια της διαδικασίας (και στους 3 βαθμούς δικαιοδοσίας)  αλλά μόνον την εύλογη διάρκεια κατά επίπεδο δικαιοδοσίας (Πρωτοδικείο, Εφετείο, Αρειος Πάγος).

Πρακτικά δηλαδή η προσφεύγουσα δεν μπορούσε να διεκδικήσει αποζημίωση για τα συνολικά 19 χρόνια της καθυστέρησης αλλά π.χ για τα 14 χρόνια που καθυστέρησε στο Πρωτοδικείο, μειώνοντας έτσι αισθητά τα νομικά όπλα της αλλά και το ποσό που θα δικαιούνταν ως αποζημίωση.

Βολές

Έτσι το ΕΔΔΑ αναφέρει πως το ισχύον σύστημα στην Ελλάδα  δεν ήταν σύμφωνο με τα πρότυπα που έχουν καθοριστεί στη νομολογία του Δικαστηρίου του Στρασβούργου: «Το Δικαστήριο έκρινε ότι η αποζημίωση δεν επέτρεπε στα εθνικά δικαστήρια να εφαρμόζουν πρότυπα σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ιδίως να εξετάζουν τη συνολική διάρκεια των διαδικασιών και εάν αυτές ήταν υπερβολικές. Αυτό επέβαλε επίσης υπερβολικό βάρος στους ενάγοντες και αύξησε την πίεση στα ήδη υπερφορτωμένα δικαστήρια».

Η ευρωκαταδίκη ήρθε μετά την εξέταση υπόθεσης από το ΕΔΔΑ όπου η προσφεύγουσα είχε αρχικά ασκήσει αγωγή στις 22 Ιουνίου 2001 κατά του Γενικού Ιπποκράτειου Νοσοκομείου  της Αθήνας, όπου εργαζόταν ως καθαρίστρια, για μη καταβολή μισθών και η αμετάκλητη απόφαση από τον Άρειο Πάγο εκδόθηκε τον Φεβρουάριο 2020. Το ΕΔΔΑ μάλιστα επιδίκασε και αποζημίωση 11.000 ευρώ.

Η διαδικασία διήρκεσε 19 έτη

Όπως αναφέρει το ΕΔΔΑ, δεδομένου ότι «η διαδικασία διήρκεσε σχεδόν 19 έτη σε τρία επίπεδα δικαιοδοσίας, η προσφεύγουσα είχε βάσιμο αίτημα για παραβίαση της απαίτησης εύλογου χρόνου, για το οποίο θα έπρεπε να είχε δικαιωματική προστασία».

Η υπόθεση αυτή στάθηκε αφορμή για το Δικαστήριο του Στρασβούργου, που είχε ασχοληθεί και στο παρελθόν με το θέμα του μέτρου των αποζημιώσεων για παραβίαση του εύλογου χρόνου σε δικαστικές διαδικασίες, να κρίνει απαραίτητο να επανεξετάσει την αποτελεσματικότητα του εν λόγω μέσου έννομης προστασίας.

«Από ορισμένα παραδείγματα εθνικής νομολογίας που υπέβαλε η κυβέρνηση, στα οποία οι αγωγές απορρίφθηκαν, προέκυψε ότι η ερμηνεία των κριτηρίων που εφαρμόστηκαν για τον προσδιορισμό του «εύλογου» χρόνου (δηλαδή, η συμπεριφορά του ενάγοντος ή των αρχών, το διακύβευμα για τον ενάγοντα, το σημείο εκκίνησης και το σημείο μέχρι το οποίο υπολογίστηκε η διάρκεια της διαδικασίας) δεν ήταν σύμφωνη με τα πρότυπα που έχουν καθοριστεί στη νομολογία του Δικαστηρίου» τονίζει το ΕΔΔΑ.

Παράλληλα, όσον αφορά την απονομή δίκαιης ικανοποίησης, το Δικαστήριο σημείωσε ότι στα 4/5 των υποθέσεων που ανέφερε η Κυβέρνηση, οι απονομές ήταν χαμηλότερες από αυτές που θα είχε απονείμει το ΕΔΔΑ στις ίδιες συνθήκες.

«Σε όλες τις υποθέσεις στις οποίες οι αιτήσεις έγιναν δεκτές, αυτές έγιναν δεκτές εν μέρει και οι ενάγοντες είτε έπρεπε να καταβάλουν τα έξοδα είτε κάλυψε μόνο ένα μέρος αυτών το κράτος. Όσον αφορά τα ελάχιστα έξοδα και δικαστικά τέλη που έπρεπε να καταβάλουν οι ενάγοντες, τα καθαρά ποσά που οι ενάγοντες θα ελάμβαναν στην πραγματικότητα ήταν σημαντικά χαμηλότερα από αυτά που θα είχε επιδικάσει το Δικαστήριο υπό τις συνθήκες αυτές» επισημαίνεται στην απόφαση.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Η προσφεύγουσα, είναι Ελληνίδα υπήκοος, γεννημένη το 1945 και κάτοικος Αθηνών. Στις 22 Ιουνίου 2001, η προσφεύγουσα άσκησε αγωγή κατά του Γενικού Ιπποκράτειου Νοσοκομείου της Αθήνας, όπου εργαζόταν ως καθαρίστρια από το 1984. Ζήτησε 75.739,72 ευρώ ως αποτέλεσμα της φερόμενης μη καταβολής συμπληρωμάτων μισθού και επιδομάτων. Σε πολλές περιπτώσεις – τον Απρίλιο του 2004, τον Ιούνιο του 2007, τον Μάιο του 2009 και τον Αύγουστο του 2010 – η προσφεύγουσα ζήτησε να οριστεί ημερομηνία για ακροαματική διαδικασία. Τελικά ορίστηκε ημερομηνία για τις 24 Μαΐου 2012, αλλά η υπόθεση αναβλήθηκε, καθώς το Πρωτοδικείο Αθηνών ζήτησε λεπτομέρειες σχετικά με προηγούμενη αγωγή της.  Νέα ακροαματική διαδικασία ορίστηκε για τις 18 Φεβρουαρίου 2015. Το δικαστήριο αποφάνθηκε εν μέρει υπέρ της προσφεύγουσας στις 20 Απριλίου 2015, επιδικάζοντας αποζημίωση ύψους 21.250,66 ευρώ συν τόκους σε βάρος του νοσοκομείου. Ωστόσο, έκρινε ότι ορισμένες από τις αξιώσεις της είχαν παραγραφεί.

Η προσφεύγουσα άσκησε έφεση. Η ακροαματική διαδικασία της έφεσης καθυστέρησε αρχικά λόγω απεργίας των δικηγόρων και τελικά πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017. Το Εφετείο Αθηνών αποφάνθηκε εν μέρει υπέρ της τον Νοέμβριο του 2018. Η προσφεύγουσα άσκησε αναίρεση, η οποία απορρίφθηκε τον Φεβρουάριο του 2020, με την απόφαση να τίθεται στη διάθεση της προσφεύγουσας στις 9 Απριλίου 2020, μετά την καθαρογραφή της.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr