Διαμεσολάβηση από μηδενική βάση: Έρχεται ο Κώδικας Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών

Μέχρι το τέλος του έτους σε διαβούλευση το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Στόχος να ψηφιστεί στο πρώτο τρίμηνο του 2026.

NEWSROOM
Διαμεσολάβηση από μηδενική βάση: Έρχεται ο Κώδικας Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών

Ριζικές αλλαγές έρχονται στο θεσμό της εξωδικαστικής διαμεσολάβησης, με το υπουργείο Δικαιοσύνης να ετοιμάζει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, που θα δοθεί σε διαβούλευση μέχρι το τέλος του 2025.

«Δεν μιλάμε για μία νομοθεσία η οποία θα παρέμβει στην υφιστάμενη και θα κάνει κάποιες διορθώσεις, μιλάμε για εξ ολοκλήρου αντικατάστασή της και δημιουργία ενός καινούργιου Κώδικα» σημείωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης όπου παρουσιάστηκε η σχετική μελέτη της διαΝΕΟσις και του Οργανισμού Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ).

«Η μελέτη αυτή αποτελεί βάση για να μπορέσει η Επιτροπή που έχουμε συστήσει στο υπουργείο να δημιουργήσει τον Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών στην Ελλάδα» σημείωσε ο κ. Φλωρίδης.

«Το μέλλον στη δικαιοδοτική λειτουργία της χώρας θα είναι αυτός ο Κώδικας» υπογράμμισε ο υπουργός, επισημαίνοντας πως «πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή σε συνεννόηση με τις Νομικές Σχολές θα πρέπει να διδάσκεται όπως οι υπόλοιποι Κώδικες».

Εναλλακτικά, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Ιωάννης Μπούγας, μπορούν να εισαχθούν μαθήματα κατά την περίοδο της πρακτικής άσκησης των δικηγόρων, στο πλαίσιο και του νέου συστήματος που προωθεί το υπουργείο.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα για το νέο Κώδικα, όπως το παρουσίασε ο υπουργός Δικαιοσύνης είναι βάσει της μελέτης και των αποτελεσμάτων από την Επιτροπή, μέχρι το τέλος του χρόνου να είναι έτοιμο ένα νομοθετικό κείμενο, το οποίο θα δοθεί σε διαβούλευση σε όλους τους φορείς

«Ελπίζουμε να έχει ψηφιστεί μέχρι το τέλος της άνοιξης ή στο πρώτο τρίμηνο του 2026, για να αρχίσει να εφαρμόζεται σιγά- σιγά από το καινούργιο δικαστικό έτος στις 16 Σεπτεμβρίου 2026» είπε ο κ. Φλωρίδης.

Τα αποτελέσματα και οι προτάσεις

Σε χαμηλούς ρυθμούς κινείται η διαμεσολάβηση, με το ποσοστό των υποθέσεων που ακολουθούν τη διαδικασία αυτή να κυμαίνεται στο 5% ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες φτάνει το 20- 22%.

Ωστόσο, περισσότερες από 60% των υποθέσεων που συνεχίζουν σε διαμεσολάβηση μετά την Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης (ΥΑΣΔ), κατέληξαν σε συμφωνία το 2023.

Ενδεικτικό είναι πως τα πρακτικά επιτυχούς διαμεσολάβησης αυξήθηκαν από 110 το 2020 σε 1.126 το 2025 (μέχρι σήμερα), ενώ στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, οι επιτυχείς διαμεσολαβήσεις αυξήθηκαν από 314 το 2023 σε 545 το 2024, φτάνοντας ήδη τα 448 το 2025.

Μεταξύ των προτάσεων που περιλαμβάνει η μελέτη διαΝΕΟσις και ΟΠΕΜΕΔ είναι να μην εκλαμβάνεται η Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης (ΥΑΣΔ) ως μια τυπική και σύντομη ενημέρωση, αλλά ως ουσιαστική διερεύνηση της δυνατότητας εξωδικαστικής επίλυσης και να διευκρινιστεί πως η προσφυγή στη διαμεσολάβηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε κάθε στάδιο και βαθμό δικαιοδοσίας.

Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην δυνατότητα παραπομπής υποθέσεων από τους δικαστές σε διαμεσολάβηση, που μπορεί να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και στην ταχύτερη επίλυση σε καταναλωτικές διαφορές, διαφορές ακινήτων, ασφαλιστικές διαφορές, κληρονομικές υποθέσεις, ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και εργατικές διαφορές.

Επισημαίνεται επίσης η συμμετοχή νομικών προσώπων στη διαμεσολάβηση, όπου οι εκπρόσωποι πρέπει να έχουν εξουσία διαπραγμάτευσης και να μη συμμετέχουν τυπικά και στο πλαίσιο αυτό κίνητρα ή κυρώσεις για τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη διαμεσολάβηση, διασφαλίζοντας την ουσιαστική συμμετοχή τους, ενώ προτείνεται και η τροποποίηση εξαίρεσης από την ΥΑΣΔ των διαφορών στις οποίες διάδικο μέρος είναι το Δημόσιο, ΟΤΑ ή ΝΠΔΔ.

Διαμεσολάβηση από μηδενική βάση: Κερδίζουν όλοι

Παραπέμποντας στη διεθνή εμπειρία, ο κ. Φλωρίδης ανέφερε πως σε χώρες οι οποίες έχουν καταφέρει να εφαρμόσουν συστήματα εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών, τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά θετικά, καθώς μεταφέρεται σημαντικός όγκος υποθέσεων από τη λειτουργία της τακτικής Δικαιοσύνης σε αυτή τη διαδικασία.

«Ελαφρύνεται το φορτίο στην τακτική Δικαιοσύνη και ταυτόχρονα οι διαφορές που αντιμετωπίζονται σε αυτό το πεδίο να επιλύονται πολύ γρήγορα, με αποτελεσματικό τρόπο και στην πραγματικότητα να κερδίζουν όλοι: οι δικαστές, οι δικαστικοί υπάλληλοι, οι δικηγόροι» τόνισε.

Όπως διευκρίνισε «κερδίζουν με την έννοια όχι απλώς την οικονομική, αλλά στην πραγματικότητα εξελίσσεται μία διαδικασία με τον τρόπο αυτό που μπορεί να βοηθάει τη χώρα να προοδεύει», λέγοντας πως «αυτός ο θεσμός πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει στην αποδέσμευση της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας από χρονοβόρες διαδικασίες».

Στην εκδήλωση ομιλητές ήταν οι Παναγιώτης Πικραμμένος, Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ., πρώην Πρωθυπουργός, τ. Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης (2019-2023), Διονύσης Νικολάου, Γενικός Διευθυντής της διαΝΕΟσις και Κωνσταντίνος Μενουδάκος, Πρόεδρος του ΟΠΕΜΕΔ, τ. Πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Επίτιμος Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr