Δικαίωμα αξίωσης αποζημίωσης από τις κρατικές αρχές εάν δεν καλύψουν βασικές ανάγκες σε αιτούντες άσυλο

Για κατάφωρη παραβίαση του δικαίου της Ένωσης, συνεπαγόμενη ευθύνη του οικείου κράτους- μέλους κάνει λόγο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), την περίπτωση μη κάλυψης βασικών αναγκών σε αιτούντες άσυλο. Στο πλαίσιο αυτό γεννάται και δικαίωμα αποζημίωσης.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι «τα κράτη μέλη υποχρεούνται βάσει της οδηγίας να εγγυώνται στους αιτούντες διεθνή προστασία υλικές συνθήκες υποδοχής που να εξασφαλίζουν επαρκές βιοτικό επίπεδο, μέσω στεγάσεως, οικονομικής βοήθειας, δελτίων ή μέσω συνδυασμού αυτών των μορφών. Οι συνθήκες αυτές πρέπει να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης στέγασης, και να διασφαλίζουν τη σωματική και ψυχική υγεία των ενδιαφερομένων».

Συνεπώς, τονίζει το ΔΕΕ, «κράτος μέλος που δεν παρέχει τέτοιες υλικές προϋποθέσεις σε αιτούντα στερούμενο επαρκών μέσων, έστω και προσωρινά, υποπίπτει σε πρόδηλη και σοβαρή υπέρβαση του περιθωρίου εκτιμήσεως που διαθέτει όσον αφορά την εφαρμογή της οδηγίας. Μια τέτοια παράλειψη ενδέχεται, επομένως, να συνιστά κατάφωρη παραβίαση του δικαίου της Ένωσης συνεπαγόμενη ευθύνη του οικείου κράτους μέλους».

Το καθεστώς εξαιρέσεων

Στην απόφαση του Δικαστηρίου αναφέρεται και η δυνατότητα εξαιρέσεων σε ειδικές περιπτώσεις, για τις οποίες όμως προβλέπονται ειδικά κριτήρια. «Μολονότι το δίκαιο της Ένωσης θεσπίζει ένα αυστηρά οριοθετημένο καθεστώς εξαιρέσεων που επιτρέπει την προσαρμογή των λεπτομερειών υποδοχής σε περίπτωση προσωρινής εξάντλησης των δυνατοτήτων στέγασης που είναι συνήθως διαθέσιμες για τους αιτούντες διεθνή προστασία, εντούτοις η εφαρμογή του καθεστώτος αυτού προϋποθέτει ότι η κατάσταση έχει εξαιρετικό χαρακτήρα, ότι είναι δεόντως αιτιολογημένη και χρονικά περιορισμένη. Το καθεστώς εξαιρέσεων εφαρμόζεται ιδίως όταν η μαζική και απρόβλεπτη εισροή υπηκόων τρίτων χωρών συνεπάγεται προσωρινό κορεσμό των δικτύων υποδοχής. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, η οδηγία ορίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να καλύπτουν, σε κάθε περίπτωση, τις βασικές ανάγκες των ενδιαφερομένων, σύμφωνα με την υποχρέωση σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων» σημειώνεται.

Και προσθέτει: «Υπό τις συνθήκες αυτές, το Δικαστήριο κρίνει ότι κράτος μέλος δεν μπορεί να επικαλεσθεί το γεγονός που ενεργοποιεί το καθεστώς εξαιρέσεων, δηλαδή την προσωρινή εξάντληση των συνήθως διαθεσίμων δυνατοτήτων στέγασης για τους αιτούντες διεθνή προστασία, προκειμένου να αποφύγει την υποχρέωσή του να καλύψει τις βασικές ανάγκες των ενδιαφερομένων, ακόμη και αν η εξάντληση αυτή είναι αποτέλεσμα μεγάλης και αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών που ζητούν προσωρινή ή διεθνή προστασία».

Ειδική αναφορά γίνεται στην απόφαση του ΔΕΕ για την αξίωση αποζημίωσης. «Ομοίως, με την επίκληση ενός τέτοιου γεγονότος δεν αποδεικνύεται ότι η παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την οδηγία δεν ήταν κατάφωρη σε βαθμό ώστε να θεμελιώνεται δικαίωμα αποζημιώσεως. Τυχόν αντίθετη ερμηνεία θα στερούσε από το εν λόγω καθεστώς την πρακτική αποτελεσματικότητά του και θα έθετε σε κίνδυνο την αποτελεσματική δικαστική προστασία των αιτούντων» καταλήγει.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr