Ελευθερία Κώνστα: Η γ.γ. της ΕνΔΕ γράφει για τη σημασία της ενοποίησης του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας

Σε μία καίρια παρέμβασή της προχώρησε η Ελευθερία Κώνστα γενική γραμματέας της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδος (ΕνΔΕ) για την ενοποίηση των Δικαστηρίων, σημειώνοντας πως «έχει δημιουργηθεί ένας άτυπος εμφύλιος έχοντας ως δεδομένη την ενοποίηση του πρώτου βαθμού με τους όρους που προτείνεται από την Ομάδα Εργασίας που δημιουργήθηκε από το Υπ. Δικαιοσύνης. Ο εν λόγω σχεδιασμός εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την συνοχή του δικαστικού σώματος και την λειτουργία της Δικαιοσύνης»

Η γενική γραμματέας της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδος (ΕνΔΕ) μιλάει για την «προβληματική της εφαρμογής οποιασδήποτε λύσης στο ζήτημα της επετηρίδας. Ένα ζήτημα άλυτο και αξεπέραστο καθώς οποιαδήποτε πρόταση δημιουργεί αδικίες στην υπηρεσιακή κατάσταση εκατέρωθεν των συναδέρφων» και επαναφέρει μία πρόταση ενοποίησης που είχε καταθέσει ήδη από το 2020.

Όπως τονίζει «ο αριθμός των οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών (για την πολιτική δικαιοσύνη) είναι σήμερα 2.681 εκ των οποίων το 34% των οργανικών θέσεων είναι θέσεις Ειρηνοδικών, οι περισσότερες εξ αυτών στο νομό Αττικής. Η τελευταία αύξηση των οργανικών θέσεων των Ειρηνοδικών κατά 255 έγινε προκειμένου να αντιμετωπισθεί το ακανθώδες πρόβλημα των σωρευμένων υποθέσεων του ν. 3869/2010 περί υπερχρεωμένων νοικοκυριών».

dikastiko.gr

Ελευθερία Κώνστα για την ενοποίηση των Δικαστηρίων: «Η λύση που σύντομα θα ανακαλύψουν όλοι»

Σύμφωνα με την γ.γ. «στο παρελθόν, στα πλαίσια ανακατανομής της ύλης μεταξύ ειρηνοδικείου και πρωτοδικείου είχε εφαρμοστεί το μέτρο της αύξησης της καθ’ ύλην αρμοδιότητας στα Ειρηνοδικεία, ή της μεταφοράς ολόκληρων διαδικασιών σε αυτά άρα και ύλης από τα πρωτοδικεία. Το μέτρο αυτό αποδείχθηκε ότι δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του δικαστικού συστήματος, ενώ δημιούργησε σύγχυση για την αρμοδιότητα των δικαστηρίων, αλλά και διχοστασία για το ρόλο των πρωτοδικών και των ειρηνοδικών στην κατανομή των καθηκόντων στον πρώτο βαθμό, την υπηρεσιακή τους εξέλιξη και την διαφοροποίηση των αποδοχών τους».

Για το λόγο αυτό υποστηρίζει πως «μια από τις λύσεις για το πρόβλημα της καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης θα μπορούσε να είναι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας. Έχοντας τους ανωτέρω στόχους, θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, να επανέλθει στο προσκήνιο η πρόταση που είχα υποστηρίξει συνδικαλιστικά το έτος 2020, μία λύση που σύντομα θα ανακαλύψουν όλοι»

Συγκεκριμένα, επανέρχεται στην πρόταση «τα Ειρηνοδικεία να μετατραπούν σε Πρωτοδικεία και Εφετεία Ειδικών Διαδικασιών (ενδεικτικά Οικογενειακό Δίκαιο, Αυτοκίνητα, Μισθώσεις), στα οποία θα υπηρετούν οι Ειρηνοδίκες, ως Πρόεδροι Εφετών, Εφέτες, Πρόεδροι Πρωτοδικών και Πρωτοδίκες, κατά την αρχαιότητα τους, απαρτίζοντας χωριστή επετηρίδα Δικαστών Ειδικών Διαδικασιών, η οποία θα λειτουργεί παράλληλα με την επετηρίδα των λοιπών Δικαστών Ποινικής και Πολιτικής Δικαιοσύνης».

Ενώ υποστηρίζει πως «αντίστοιχη ρύθμιση, θα πρέπει να ισχύσει και για τους Πταισματοδίκες, κατά το πλαίσιο των καθηκόντων τους και με ενδεχόμενο να τους ανατεθεί η εκδίκαση ορισμένων πλημμελημάτων που τιμωρούνται με προσφορά κοινωφελούς εργασίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την νέα αυτή οργανωτική δομή θα πρέπει να είναι η αντιστοίχιση του ειρηνοδίκη Α΄,Β΄, Γ΄ και Δ΄ Τάξης στους βαθμούς του Εφέτη, Προέδρου Πρωτοδικών και Πρωτοδίκη αντίστοιχα, κατά την αρχαιότητα τους, απαρτίζοντας χωριστή επετηρίδα με ταυτόχρονη εξάλειψη των μισθολογικών διαφορών με τους αντιστοίχους βαθμούς, αφού πλέον τα καθήκοντα και η υπηρεσιακή εξέλιξη θα είναι όμοια».

Πρόταση με μηδενικό οικονομικό κόστος

«Η εν λόγω πρόταση έχει μηδενικό οικονομικό κόστος καθώς θα αξιοποιηθούν οι ήδη υπάρχουσες δικαστικές υπηρεσίες, δίνει την δυνατότητα στους δικαστές να εξειδικευθούν και παράλληλα να δημιουργηθούν μεγαλύτεροι δικαστικοί σχηματισμοί, γεγονός που θα βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση των υπηρεσιακών αναγκών και στην κατανομή της δικαστηριακής ύλης.

Ας κοιτάξουμε το μέλλον και τις επόμενες γενιές δικαστών. Η μεταρρύθμιση στον χώρο της δικαιοσύνης δεν αφορά μόνο εμάς. Είναι μία ευκαιρία σήμερα να ακουστούν όλες οι απόψεις και να υπάρξει ένας γόνιμος διάλογος, προτείνοντας λύσεις που ικανοποιούν το δικαστικό σώμα αλλά με το βλέμμα στραμμένο στο πολίτη!» κατέληξε η Ελευθερία Κώνστα.

Τα βασικά αίτια των καθυστερήσεων στην απονομή Δικαιοσύνης

Όπως αναφέρει η γενική γραμματέας της ΕνΔΕ «βασικά αίτια της καθυστέρησης είναι: η συσσώρευση εκκρεμών υποθέσεων, οι πολύπλοκες νομικές διαδικασίες, η έλλειψη πόρων, το σύστημα των αναβολών, τα απαρχαιωμένα και αναποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης υποθέσεων που οδηγούν χωρίς άλλο σε πιο αργούς χρόνους επεξεργασίας».

Διευκρινίζει δε ότι «η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων είναι μια σύνθετη πρόκληση που απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην οποία θα συμμετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Πρωτεύον στόχος, μιας αλλαγής στην αναδιάρθρωση του δικαστικού συστήματος, πρέπει να είναι η αξιοποίηση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού και η εξειδίκευσή του».

Και υπογραμμίζει: «Δυστυχώς, όμως το δικαστικό σώμα σήμερα στοχοποιείται για το σύνολο των παραλείψεων και πολιτικών επιλογών των εκάστοτε κυβερνήσεων. Σήμερα το απαρχαιωμένο δικαστικό σύστημα απαιτεί την ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΗ. Την οποία οι δικαστές δεν πρέπει να φοβούνται. Το ζητούμενο είναι, ποια κατεύθυνση θα πρέπει να έχει».

Πέραν της πρότασης για ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, η Ελευθερία Κώνστα θέτει το τετράπτυχο των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται και ειδικότερα «Δικαιοσύνη για όλους», «αποκαταστατική Δικαιοσύνη», «διαφάνεια και λογοδοσία» και «ευέλικτα νομικά πλαίσια».

Οι 4 αυτές αρχές δηλώνει «θα θέσουν τα θεμέλια των αλλαγών για το μέλλον της Δικαιοσύνης, για το μέλλον μας!».

Αναλυτικά η ομιλία- παρέμβαση της Ελευθερίας Κώνστα στην Γ.Σ. της ΕνΔΕ

«Το μέλλον της δικαιοσύνης θα διαμορφωθεί από έναν συνδυασμό κοινωνικών αξιών, εξελισσόμενων τεχνολογιών και νομικών μεταρρυθμίσεων. Πρόκληση αποτελεί ο ορισμός των ακριβών κατευθυντήριων αρχών που θα διέπουν τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις και θα καθορίσουν το μέλλον της. Αρχές που μπορεί να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο είναι:

Δικαιοσύνη για όλους: Η εξασφάλιση ίσης πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλα τα άτομα, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, τη φυλή, το φύλο ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό. Κυρίως αφορά τη μείωση των φραγμών στη νομική εκπροσώπηση, την παροχή νομικής βοήθειας και τη χρήση τεχνολογίας για την αύξηση της προσβασιμότητας.

Αποκαταστατική Δικαιοσύνη: Στροφή προς τις αρχές της αποκαταστατικής δικαιοσύνης, εστιάζοντας στην αποκατάσταση των ζημιών και στην επανένταξη των παραβατών στην κοινωνία και όχι στα τιμωρητικά μέτρα.

Διαφάνεια και λογοδοσία: Το σύστημα δικαιοσύνης πρέπει να διέπεται από διαφάνεια. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση τεχνολογίας για την παρακολούθηση των νομικών διαδικασιών σε πραγματικό χρόνο.

Ευέλικτα νομικά πλαίσια: Τα νομικά συστήματα πρέπει να προσαρμόζονται γρήγορα για να αντιμετωπίσουν τις αναδυόμενες τεχνολογίες και προκλήσεις, απαιτώντας ευέλικτα νομικά πλαίσια που μπορούν να εξελιχθούν με τις κοινωνικές αλλαγές.

Οι ως άνω αρχές θα θέσουν τα θεμέλια των αλλαγών για το μέλλον της, για το μέλλον μας!

Το μεγάλο ζήτημα της εποχής μας είναι η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης που αποτελεί και το μεγάλο κατηγορώ της κοινωνίας στην ελληνική δικαιοσύνη! Βασικά αίτια της καθυστέρησης είναι: η συσσώρευση εκκρεμών υποθέσεων, οι πολύπλοκες νομικές διαδικασίες, η έλλειψη πόρων, το σύστημα των αναβολών, τα απαρχαιωμένα και αναποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης υποθέσεων που οδηγούν χωρίς άλλο σε πιο αργούς χρόνους επεξεργασίας.

Η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων είναι μια σύνθετη πρόκληση που απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην οποία θα συμμετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Πρωτεύον στόχος, μιας αλλαγής στην αναδιάρθρωση του δικαστικού συστήματος, πρέπει να είναι η αξιοποίηση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού και η εξειδίκευσή του.

Δυστυχώς, όμως το δικαστικό σώμα σήμερα στοχοποιείται για το σύνολο των παραλείψεων και πολιτικών επιλογών των εκάστοτε κυβερνήσεων. Σήμερα το απαρχαιωμένο δικαστικό σύστημα απαιτεί την ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΗ. Την οποία οι δικαστές δεν πρέπει να φοβούνται. Το ζητούμενο είναι, ποια κατεύθυνση θα πρέπει να έχει.

Ήδη η πολιτεία κατευθύνει την συζήτηση στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού. Στόχος να μειωθεί ο χρόνος τελεσιδικίας μίας υπόθεσης στις 550 ημέρες μέσω της «ισοκατανομής» των υποθέσεων μεταξύ των δικαστών του πρώτου βαθμού. Δυστυχώς το δικαστικό σώμα είναι απών από οποιαδήποτε συζήτηση και πρόταση ενώ ουδέποτε τέθηκαν ζητήματα μείωσης της δικαστηριακής ύλης, τα δικαστικά έξοδα, το φιλτράρισμα των υποθέσεων στους επόμενους βαθμούς δικαιοδοσίας και κυρίως αναδιοργάνωση της δομής των δικαστικών σχηματισμών ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικοί και για τον δικαστή και τον πολίτη.

Παρακολουθώ με ιδιαίτερη αγωνία και περίσκεψη τα δρώμενα των τελευταίων ημερών και την αναστάτωση που υπάρχει στο δικαστικό σώμα. Θα έλεγα ότι έχει δημιουργηθεί ένας άτυπος εμφύλιος έχοντας ως δεδομένη την ενοποίηση του πρώτου βαθμού με τους όρους που προτείνεται από την Ομάδα Εργασίας που δημιουργήθηκε από το Υπ. Δικαιοσύνης. Ο εν λόγω σχεδιασμός εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την συνοχή του δικαστικού σώματος και την λειτουργία της δικαιοσύνης, στους οποίους δεν θα αναφερθώ καθώς έχουν αναπτυχθεί ήδη.

Στο μόνο που θα αναφερθώ είναι η προβληματική της εφαρμογής οποιαδήποτε λύσης στο ζήτημα της επετηρίδας. Ένα ζήτημα άλυτο και αξεπέραστο καθώς οποιαδήποτε πρόταση δημιουργεί αδικίες στην υπηρεσιακή κατάσταση εκατέρωθεν των συναδέρφων.

Ο αριθμός των οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών (για την πολιτική δικαιοσύνη) είναι σήμερα 2.681 εκ των οποίων το 34% των οργανικών θέσεων είναι θέσεις Ειρηνοδικών, οι περισσότερες εξ αυτών στο νομό Αττικής. Η τελευταία αύξηση των οργανικών θέσεων των Ειρηνοδικών κατά 255 έγινε προκειμένου να αντιμετωπισθεί το ακανθώδες πρόβλημα των σωρευμένων υποθέσεων του ν. 3869/2010 περί υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Στο παρελθόν, στα πλαίσια ανακατανομής της ύλης μεταξύ ειρηνοδικείου και πρωτοδικείου είχε εφαρμοστεί το μέτρο της αύξησης της καθ’ ύλην αρμοδιότητας στα Ειρηνοδικεία, ή της μεταφοράς ολόκληρων διαδικασιών σε αυτά άρα και ύλης από τα πρωτοδικεία. Το μέτρο αυτό αποδείχθηκε ότι δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του δικαστικού συστήματος, ενώ δημιούργησε σύγχυση για την αρμοδιότητα των δικαστηρίων, αλλά και διχοστασία για το ρόλο των πρωτοδικών και των ειρηνοδικών στην κατανομή των καθηκόντων στον πρώτο βαθμό, την υπηρεσιακή τους εξέλιξη και την διαφοροποίηση των αποδοχών τους.

Μια από τις λύσεις για το πρόβλημα της καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης θα μπορούσε να είναι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας. Έχοντας τους ανωτέρω στόχους, θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, να επανέλθει στο προσκήνιο η πρόταση που είχα υποστηρίξει συνδικαλιστικά το έτος 2020, μία λύση που σύντομα θα ανακαλύψουν όλοι : Τα Ειρηνοδικεία να μετατραπούν σε Πρωτοδικεία και Εφετεία Ειδικών Διαδικασιών (ενδεικτικά Οικογενειακό Δίκαιο, Αυτοκίνητα, Μισθώσεις), στα οποία θα υπηρετούν οι Ειρηνοδίκες, ως Πρόεδροι Εφετών, Εφέτες, Πρόεδροι Πρωτοδικών και Πρωτοδίκες, κατά την αρχαιότητα τους, απαρτίζοντας χωριστή επετηρίδα Δικαστών Ειδικών Διαδικασιών, η οποία θα λειτουργεί παράλληλα με την επετηρίδα των λοιπών Δικαστών Ποινικής και Πολιτικής Δικαιοσύνης.

Αντίστοιχη ρύθμιση, θα πρέπει να ισχύσει και για τους Πταισματοδίκες, κατά το πλαίσιο των καθηκόντων τους και με ενδεχόμενο να τους ανατεθεί η εκδίκαση ορισμένων πλημμελημάτων που τιμωρούνται με προσφορά κοινωφελούς εργασίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την νέα αυτή οργανωτική δομή θα πρέπει να είναι η αντιστοίχιση του ειρηνοδίκη Α΄,Β΄, Γ΄ και Δ΄ Τάξης στους βαθμούς του Εφέτη, Προέδρου Πρωτοδικών και Πρωτοδίκη αντίστοιχα, κατά την αρχαιότητα τους, απαρτίζοντας χωριστή επετηρίδα με ταυτόχρονη εξάλειψη των μισθολογικών διαφορών με τους αντιστοίχους βαθμούς, αφού πλέον τα καθήκοντα και η υπηρεσιακή εξέλιξη θα είναι όμοια. Η πρόταση αυτή της οποίας το περίγραμμα παρουσιάζεται και οι παράμετροι θα εξειδικευθούν μέσα από διάλογο λαμβάνει υπόψη της τα ακόλουθα δεδομένα :

α) Οι Ειρηνοδίκες, σήμερα, ασχολούνται κατά ένα μέρος με το ίδιο νομικό αντικείμενο με τους πρωτοδίκες

β) Ο χωρισμός της καθ’ ύλην αρμοδιότητας μεταξύ Ειρηνοδικείου και Πρωτοδικείου, εκτός του ότι είναι απολύτως προσχηματικός, δεν εξυπηρετεί κανένα ιδιαίτερο λόγο ουσιαστικής απονομής του δικαίου.

γ) Η κατάρτιση των Ειρηνοδικών, έτσι όπως η νομολογία μέχρι τώρα καταδεικνύει, η εκπαίδευση στην Σχολή Δικαστών των νεοεισερχομένων και η συστηματική επιμόρφωση των ήδη υπηρετούντων, αποτελούν επαρκείς παράγοντες για την επιτυχία της μεταρρύθμισης

δ) Η εξειδίκευση των Ειρηνοδικών στην εκδίκαση των υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών κατέδειξε την επάρκεια του θεσμού να αντιμετωπίσει σοβαρά κοινωνικά ζητήματα και να επιλύσει με τη νομολογία αστοχίες της νομοθεσίας.

ε) Η ύπαρξη μισθολογικών διαφορών μεταξύ Δικαστών για την άσκηση όμοιων καθηκόντων κάτω από όμοιες συνθήκες δεν μπορεί να αποτελεί αποδεκτή πρακτική σήμερα.

στ) Η υπηρεσιακή εξέλιξη με την διατήρηση δύο διαφορετικών επετηρίδων αίρει οποιονδήποτε ενδοιασμό είχε στο παρελθόν διατυπωθεί.

Η εν λόγω πρόταση έχει μηδενικό οικονομικό κόστος καθώς θα αξιοποιηθούν οι ήδη υπάρχουσες δικαστικές υπηρεσίες, δίνει την δυνατότητα στους δικαστές να εξειδικευθούν και παράλληλα να δημιουργηθούν μεγαλύτεροι δικαστικοί σχηματισμοί, γεγονός που θα βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση των υπηρεσιακών αναγκών και στην κατανομή της δικαστηριακής ύλης.

Ας κοιτάξουμε το μέλλον και τις επόμενες γενιές δικαστών. Η μεταρρύθμιση στον χώρο της δικαιοσύνης δεν αφορά μόνο εμάς. Είναι μία ευκαιρία σήμερα να ακουστούν όλες οι απόψεις και να υπάρξει ένας γόνιμος διάλογος, προτείνοντας λύσεις που ικανοποιούν το δικαστικό σώμα αλλά με το βλέμμα στραμμένο στο πολίτη!

* Ομιλία στη Γενική Συνέλευση της Ένωσης

** Η πρόταση ψηφίσματος για ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας:

«Να μετατραπούν τα Ειρηνοδικεία σε Πρωτοδικεία και Εφετεία Ειδικών Διαδικασιών(ενδεικτικά Οικογενειακό Δίκαιο, Αυτοκίνητα, Μισθώσεις), στα οποία θα υπηρετούν οι Ειρηνοδίκες, ως Πρόεδροι Εφετών, Εφέτες, Πρόεδροι Πρωτοδικών και Πρωτοδίκες, κατά την αρχαιότητα τους, απαρτίζοντας χωριστή επετηρίδα Δικαστών Ειδικών Διαδικασιών, η οποία θα λειτουργεί παράλληλα με την επετηρίδα των λοιπών Δικαστών Ποινικής και Πολιτικής Δικαιοσύνης. Αντίστοιχη ρύθμιση, να ισχύσει και για τους Πταισματοδίκες, κατά το πλαίσιο των καθηκόντων τους και με ενδεχόμενο να τους ανατεθεί η εκδίκαση ορισμένων πλημμελημάτων που τιμωρούνται με προσφορά κοινωφελούς εργασίας»

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr