Νέο ρεκόρ: Χρειάστηκαν 5 έτη, 6 μήνες και 29 ημέρες για να τελεσιδικήσει μία απλή υπόθεση στα διοικητικά δικαστήρια – Καμπάνα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Με τη συζήτηση για την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης να βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη και στις προτεραιότητες της κυβέρνησης, άλλη μία καταδικαστική απόφαση για την Ελλάδα ήρθε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), καθώς πολίτης χρειάστηκε 5,5 χρόνια για να επιλύσει μία απλή διοικητική διαφορά.

Συγκεκριμένα, οι διαδικασίες στα διοικητικά δικαστήρια διήρκεσαν 5 έτη, 6 μήνες και 29 ημέρες για δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, γεγονός που κατά το ΕΔΔΑ που εξέτασε την προσφυγή να κρίνει την ανταπόκριση των Δικαστηρίων ασυμβίβαστη με την απαίτηση του λεγόμενου «εύλογου χρόνου». Για το λόγο αυτό εξάλλου επιδίκασε και αποζημίωση 2.500 ευρώ για ηθική βλάβη και 350 ευρώ για τα έξοδα.

Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η «εύλογη διάρκεια» της διαδικασίας πρέπει να εκτιμάται υπό το πρίσμα των περιστάσεων της υπόθεσης και με βάση τα κριτήρια: της πολυπλοκότητας της υπόθεσης, της συμπεριφοράς των προσφευγόντων και των αρμόδιων αρχών και της σημασίας της διαφοράς για τα ενδιαφερόμενα μέρη.

«Αφού εξέτασε όλο το υλικό που είχε στη διάθεσή του, το Δικαστήριο δεν βρήκε πραγματικά περιστατικά ή επιχειρήματα ικανά να δικαιολογήσουν τη συνολική διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας σε εθνικό επίπεδο. Λαμβάνοντας υπόψη τη σχετική νομολογία του, θεώρησε ότι, εν προκειμένω, η διάρκεια των επίμαχων διαδικασιών ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου και του Διοικητικού Εφετείου ήταν υπερβολική και δεν πληρούσε την απαίτηση του εύλογου χρόνου» τονίζει το ΕΔΔΑ.

Επιτάχυνση της Δικαιοσύνης: Οι 6 στις 10 ευρωκαταδίκες αφορούν καθυστερήσεις των Δικαστηρίων

Παραπέμπει δε στην πιλοτική απόφαση κατά της Ελλάδος ήδη από το 2010 όπου επίσης διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, κρίνοντας ότι η συνολική διάρκεια της διαδικασίας ήταν αδικαιολόγητη. Δεν είναι εξάλλου οι μοναδικές περιπτώσεις που η χώρα εισπράττει ευρωκαταδίκες.

freepik

Σύμφωνα με τον ποινικολόγο Βασίλη Χειρδάρη «η χώρα μας έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις καθυστερήσεις των ελληνικών δικαστηρίων και έχει καταβάλει πολύ μεγάλα ποσά για αποζημιώσεις. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε πληρώσει όλοι μας αυτή την απαράδεκτη κατάσταση. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου μέχρι το Δεκέμβρη του 2022 είχε εκδώσει συνολικά 969 καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Ελλάδας, εκ των οποίων ποσοστό 56%, δηλαδή 545, αφορούν καθυστερήσεις των ελληνικών δικαστηρίων.

Β. Χειρδάρης: Η καθυστέρηση της Δικαιοσύνης έχει αποδειχθεί απολύτως ανθεκτική και ανίκητη

Υποστηρίζοντας πως η κατάσταση με τις καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη έχει φθάσει στο απροχώρητο, ο κ. Χειρδάρης αναφέρεται στις προθέσεις της κυβέρνησης και του νέου υπουργού Δικαιοσύνης όπως διαφάνηκαν και στη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων.

Ωστόσο, σημειώνει πως «η μακροχρόνια δομή της καθυστέρησης της δικαιοσύνης έχει αποδειχθεί όμως απολύτως ανθεκτική και μέχρι σήμερα ανίκητη στις συνεχείς θεσμικές επιθέσεις μέσω δεκάδων νομοθετημάτων».

Με αφορμή και την πρόσφατη καταδίκη από το ΕΔΔΑ για υπέρμετρη καθυστέρηση υπόθεσης στα διοικητικά δικαστήρια, ο ποινικολόγος επισημαίνει χαρακτηριστικά πως «δεν μπορεί η ίδια η διοίκηση στα διοικητικά δικαστήρια να καθυστερεί με το να μην αποστέλλει έγκαιρα τα αποδεικτικά στοιχεία και τις παρατηρήσεις της, με αποτέλεσμα να αναβάλλονται οι δίκες, ούτε επιτρέπεται να ασκεί σε κάθε υπόθεση όλα τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα μέχρι να τα εξαντλήσει. Δημιουργεί έτσι ατελείωτες δίκες και διαιώνιση των δικών σε βάρος των πολιτών, που υποτίθεται ότι υπηρετεί και σε βάρος της ίδιας της δικαιοσύνης. Στα διοικητικά δικαστήρια είναι αναγκαίο να καταργηθεί άμεσα η αναβολή ως δικονομική πράξη και να επιδικάζονται σημαντικές δικαστικές δαπάνες σε βάρος του δημοσίου ως διαδίκου, για να σταματήσει επιτέλους να είναι ένας «συστημικός» δικομανής».

Αναλυτικά το άρθρο του Β. Χειρδάρη στο dikastiko.gr

Η κατάσταση με τις καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη έχει φθάσει στο απροχώρητο. Στις αστικές υποθέσεις οι αγωγές – κυρίως στην τακτική διαδικασία – κάνουν χρόνια να εκδικαστούν και προστίθεται στην καθυστέρηση και ο (μεγάλος) χρόνος έκδοσης των αποφάσεων και στη συνέχεια καθαρογραφής τους. Αν εν τω μεταξύ κηρυχθεί η αγωγή αόριστη ξεκινά καινούργιο κύκλος αναμονής μέχρι να εκδοθεί νέα απόφαση. Η συνέχεια δε με τα ένδικα μέσα επιδεινώνει μια ήδη κακή κατάσταση. Έτσι ένας που ασκεί μια αγωγή και ζητά να αποζημιωθεί περιμένει πολλά χρόνια για να μπορέσει να έχει μια εκτελεστή απόφαση. Από την άλλη πλευρά ο εναγόμενος θα υποχρεωθεί να καταβάλει την επιδικασθείσα αποζημίωση μετά από πολλά χρόνια υφιστάμενος μια υπέρμετρη επιβάρυνση από τους τόκους υπερημερίας και επιδικίας, με αποτέλεσμα να καταβάλει σχεδόν διπλάσια χρήματα!

Εκεί που είναι όμως τραγική η κατάσταση είναι οι υποθέσεις στα διοικητικά δικαστήρια και στο ΣτΕ. Οι υποθέσεις αναβάλλονται πολλές φορές είτε οίκοθεν, κατόπιν απόφασης του ίδιου του Δικαστηρίου, είτε λόγω μη ετοιμότητας του Δημοσίου. Οι αναβολές δημιουργούν ένα πρωτοφανές πεδίο ατελείωτων αναμονών, αρνησιδικίας και απογοήτευσης των διαδίκων. Κανένας δεν γνωρίζει πότε θα δικαστεί η υπόθεσή του. Και όταν δικαστεί, επακολουθεί μια απίστευτη αναμονή για έκδοση της απόφασης και για καθαρογραφή της.

Στις ποινικές υποθέσεις η κατάσταση έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει και δυστυχώς ταλαιπωρούνται μηνυτές, κατηγορούμενοι και μάρτυρες για πολλά χρόνια. Εδώ έχουμε το φαινόμενο λόγω των καθυστερήσεων να έχουν απωλεσθεί αποδεικτικά στοιχεία και να έχουν εξαφανιστεί ή πεθάνει μάρτυρες, με αποτέλεσμα το αποδεικτικό μέρος να καθίσταται ελλιπές και προβληματικό.

Ο νέος Υπουργός Δικαιοσύνης στις προγραμματικές δηλώσεις φάνηκε αποφασισμένος να βρει λύσεις. Το κακό είναι ότι όλες οι κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητας, επιχείρησαν να τις αναζητήσουν. Η μακροχρόνια δομή της καθυστέρησης της δικαιοσύνης έχει αποδειχθεί όμως απολύτως ανθεκτική και μέχρι σήμερα ανίκητη στις συνεχείς θεσμικές επιθέσεις μέσω δεκάδων νομοθετημάτων.

eurokinissi

Το ζήτημα είναι τι μπορεί και αν μπορεί να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του ο νέος Υπουργός. Διάθεση υπάρχει και προφανώς και ιδέες. Ο Υπουργός όμως ανήκει στη διοίκηση και πρέπει να ξεκινήσει από αυτήν. Δεν μπορεί η ίδια η διοίκηση στα διοικητικά δικαστήρια να καθυστερεί με το να μην αποστέλλει έγκαιρα τα αποδεικτικά στοιχεία και τις παρατηρήσεις της, με αποτέλεσμα να αναβάλλονται οι δίκες, ούτε επιτρέπεται να ασκεί σε κάθε υπόθεση όλα τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα μέχρι να τα εξαντλήσει. Δημιουργεί έτσι ατελείωτες δίκες και διαιώνιση των δικών σε βάρος των πολιτών, που υποτίθεται ότι υπηρετεί και σε βάρος της ίδιας της δικαιοσύνης. Στα διοικητικά δικαστήρια είναι αναγκαίο να καταργηθεί άμεσα η αναβολή ως δικονομική πράξη και να επιδικάζονται σημαντικές δικαστικές δαπάνες σε βάρος του δημοσίου ως διαδίκου, για να σταματήσει επιτέλους να είναι ένας «συστημικός» δικομανής. Στον ίδιο δε δικαστικό χώρο, της διοικητικής δικαιοσύνης, εντάσσονται και πολλές υποθέσεις για μη συμμόρφωση της διοίκησης στις δικαστικές αποφάσεις, που επιβαρύνουν το ήδη υπερφορτωμένο σύστημα. Αυτό είναι σε κάθε περίπτωση απαράδεκτο και θεσμικά ανεπίτρεπτο να μην εκτελεί το δημόσιο τις αποφάσεις των δικαστηρίων!

Η χώρα μας έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις καθυστερήσεις των ελληνικών δικαστηρίων και έχει καταβάλει πολύ μεγάλα ποσά για αποζημιώσεις. Αυτό σημαίνει ότι έχομε πληρώσει όλοι μας αυτή την απαράδεκτη κατάσταση. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου μέχρι το Δεκέμβρη του 2022 είχε εκδώσει συνολικά 969 καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Ελλάδας, εκ των οποίων ποσοστό 56%, δηλαδή 545, αφορούν καθυστερήσεις των ελληνικών δικαστηρίων.

Τώρα πιά δεν μπορεί κανείς να πάει για τις καθυστερήσεις στο ΕΔΔΑ. Πρέπει να προσφύγει στα ελληνικά δικαστήρια (από το 2012) ζητώντας αποζημιώσεις για τις καθυστερήσεις. Είναι μια διαδικασία που απέτυχε στην πράξη, αφού τα ελληνικά δικαστήρια απαξίωσαν τη νομοθετική ρύθμιση με τα ελάχιστα ποσά που επιδικάζουν.

Εκτιμώ ότι η νέα κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει με δραστικά μέτρα το διαχρονικό φαινόμενο των καθυστερήσεων των ελληνικών δικαστηρίων. Πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικά και πρακτικά μέτρα που ενδεχομένως να δυσαρεστήσουν τη διοίκηση η τους συμμετέχοντες στη διαδικασία της απονομής της δικαιοσύνης.

Δεν υπάρχει πιά χρόνος. Πρέπει η δικαιοσύνη να γίνει απλούστερη, ποιοτικότερη, ταχύτερη και αποτελεσματική. Πρέπει να την εμπιστευθεί ο πολίτης. Να ενταχθεί στο σύγχρονο ευρωπαϊκό περιβάλλον που δεν δικαιολογεί ούτε καθυστερήσεις, ούτε ολιγωρίες, ούτε αναβολές στο μέλλον του τόπου και της δικαιοσύνης.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr