Νέος ΚΟΚ: Ποινές έως 20 έτη για εγκατάλειψη θύματος, έως 10 έτη για παραβίαση STOP ή χρήση κινητού  – 4.377 τροχαία και μείωση θυμάτων κατά 21% στο 9μηνο 2025

Ένα αυστηρό, πλήρως αναθεωρημένο ποινικό πλαίσιο εισάγει ο νέος Ποινικό Κώδικας: κάθειρξη έως 20 έτη για εγκατάλειψη θύματος, έως 10 έτη για παραβίαση STOP ή απαγόρευσης αναστροφής που προκαλεί βαριά βλάβη ή θάνατο, ενώ σε πολλαπλούς θανάτους προβλέπεται ισόβια κάθειρξη. Η χρήση κινητού κατά την οδήγηση που οδηγεί σε σοβαρό ατύχημα επισύρει ποινές έως 10 έτη, η οδήγηση χωρίς άδεια με θανάσιμο αποτέλεσμα φτάνει έως ισόβια, ενώ η οδήγηση υπό μέθη μπορεί να οδηγήσει σε κακουργηματικές ποινές. Στο μεταξύ, τα πρώτα στοιχεία από την εφαρμογή του νέου ΚΟΚ δείχνουν ότι το διάστημα Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025 σημειώθηκαν 4.377 τροχαία ατυχήματα (-5,5% σε σχέση με το 2024), με 99 θανάτους (-20,8%), 98 σοβαρά ατυχήματα (-15,5%) και συνολικά 5.309 τραυματίες (-2,9%).

Τα συγκεκριμένα στοιχεία παρουσιάστηκαν από τον Αστυνομικό Υποδιευθυντή Κωνσταντίνο Πετρόπουλο, Προϊστάμενο των Ομάδων Ελέγχου και Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων (Ο.Ε.Π.Τ.Α.) Αττικής, στο 3ο Forum Δικηγορικού Επαγγέλματος (Ζάππειο, 17–18 Οκτωβρίου 2025). Η εισήγηση του κ. Πετρόπουλου με θέμα: «Νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας – Πρακτικά Ζητήματα», την οποία παρουσιάζει σήμερα το dikastiko.gr, , αποτυπώνει  τα πρώτα στοιχεία από την εφαρμογή του νέου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο τέθηκε σε ισχύ με στόχο τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και την ουσιαστική ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.

Ένας ΚΟΚ προσανατολισμένος στην πρόληψη

Ο κ. Πετρόπουλος υπογράμμισε ότι ο νέος Κώδικας στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:

– Διαφοροποίηση των παραβάσεων με βάση τον κίνδυνο

Οι παραβάσεις κατηγοριοποιούνται πλέον σε πέντε επίπεδα επικινδυνότητας (Ε1–Ε4 και Σ) με αντίστοιχες ποινές. Για παράδειγμα:

Ε1: πρόστιμα 30 €

Ε2: πρόστιμα 150 €

Ε3: πρόστιμα 350 € και αφαίρεση άδειας

Κατηγορία Σ: επιπλέον μέτρα για αντικοινωνική ή επιθετική οδήγηση

– Προσωποποίηση της κύρωσης – Ο οδηγός στο επίκεντρο

Οι κυρώσεις αποσυνδέονται από το όχημα και στοχεύουν στον πραγματικό υπαίτιο οδηγητή, ενισχύοντας την έννοια της προσωπικής ευθύνης. «Οι παραβάτες πλέον δεν “κρύβονται” πίσω από το όχημα», τόνισε ο Υποδιευθυντής, εξηγώντας ότι ο νέος μηχανισμός προβλέπει διαδικασία ονομαστικής μεταβίβασης ευθύνης μέσω υπεύθυνης δήλωσης εντός 7 ημερών.

Αυστηροποίηση ποινών και αντιμετώπιση της υποτροπής

Η παρουσίαση περιλαμβάνει αναλυτικά διαγράμματα για την πενταετή κλιμάκωση των ποινών. Για κάθε επανάληψη της ίδιας παράβασης εντός 5ετίας, οι κυρώσεις αυξάνονται δραματικά, με πλήρη εφαρμογή από τις 13 Σεπτεμβρίου 2025

Ποινικές διατάξεις – Τα νέα πλημμελήματα και κακουργήματα

Η μεταρρύθμιση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας δεν περιορίζεται στην αναμόρφωση των διοικητικών ποινών, των προστίμων και του point system. Εισάγει για πρώτη φορά ένα αυστηρό, πλήρως αναθεωρημένο ποινικό πλαίσιο, το οποίο μετατρέπει μια σειρά σοβαρών τροχαίων παραβάσεων σε πλημμελήματα και κακουργήματα. Με αυτόν τον τρόπο ο νέος ΚΟΚ επιχειρεί να κλείσει το “παράθυρο” ατιμωρησίας που χαρακτήριζε μέχρι σήμερα πολλές από τις βαριές και θανατηφόρες συμπεριφορές στον δρόμο.

Εγκατάλειψη θύματος – Η αυστηρότερη ποινική διάταξη του νέου ΚΟΚ

Η εγκατάλειψη σε τροχαίο ατύχημα αποτελεί πλέον μία από τις πιο βαριά τιμωρούμενες πράξεις. Αν ο οδηγός, ύστερα από σύγκρουση, εγκαταλείψει το θύμα και διαφύγει:

• σε περίπτωση βαριάς σωματικής βλάβης, αντιμετωπίζει κακούργημα με πολυετή κάθειρξη
• σε περίπτωση θανάτου, η ποινή μπορεί να φτάσει σε ανώτατα όρια κάθειρξης
• ενώ αν το ατύχημα έχει ως αποτέλεσμα πολλαπλούς θανάτους, η ποινική μεταχείριση φτάνει ακόμη και στα επίπεδα ισόβιας κάθειρξης.

Η εισήγηση του Υποδιευθυντή κ. Πετρόπουλου στο 3ο Forum Δικηγορικού Επαγγέλματος ανέδειξε τη βαρύτητα της συγκεκριμένης διάταξης, υπογραμμίζοντας ότι «η εγκατάλειψη αποτελεί κορυφαία αντικοινωνική πράξη και δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίζεται ως απλό τροχαίο αδίκημα».

Οδήγηση χωρίς άδεια – Από καθημερινό φαινόμενο, πλέον κακούργημα

Ο νέος ΚΟΚ δίνει ιδιαίτερο βάρος στην αντιμετώπιση των λεγόμενων “οδηγών–φαντασμάτων”, δηλαδή όσων οδηγούν χωρίς να διαθέτουν νόμιμη άδεια. Έτσι:

• η απλή οδήγηση χωρίς άδεια παραμένει παράβαση
• αλλά όταν ο οδηγός προκαλεί σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο, η πράξη μετατρέπεται σε κακούργημα
• με ανώτατες ποινές που φτάνουν έως και ισόβια, εφόσον προκαλείται θάνατος πολλών προσώπων.

Η διάταξη αυτή θεωρείται κεντρική καθώς, όπως εξήγησε ο κ. Πετρόπουλος, μεγάλο ποσοστό θανατηφόρων τροχαίων τις τελευταίες δεκαετίες συνδέεται με οδηγούς χωρίς άδεια.

Χρήση κινητού που οδηγεί σε σοβαρό ατύχημα – Νέα ποινική μεταχείριση

Η χρήση κινητού κατά την οδήγηση αποτελεί σήμερα μία από τις βασικότερες αιτίες πρόκλησης τροχαίων συγκρούσεων. Με βάση τον νέο ΚΟΚ:

• όταν η χρήση κινητού προκαλέσει τροχαίο ατύχημα με τραυματισμό, η πράξη αποτελεί πλημμέλημα
• ενώ σε σοβαρή σωματική βλάβη ή θάνατο, η πράξη αποκτά χαρακτηριστικά κακουργήματος
• με ποινές που μπορούν να φτάσουν έως και 10 έτη κάθειρξης, ανάλογα με τη βαρύτητα.

Η διάταξη αυτή σηματοδοτεί σαφές μήνυμα μηδενικής ανοχής στην οδήγηση με απόσπαση προσοχής.

Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ – Ποινική αναβάθμιση

Στο νέο πλαίσιο, η οδήγηση υπό μέθη αντιμετωπίζεται με δύο επίπεδα:

1. Το βασικό αδίκημα (πλημμέλημα)

• Προβλέπει φυλάκιση τουλάχιστον 2 μηνών
• και αφαίρεση άδειας και πινακίδων έως 6 μήνες

2. Το επιβαρυντικό αδίκημα (κακούργημα)

Σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ μετατρέπεται σε κακούργημα, καθώς το αλκοόλ θεωρείται επιβαρυντικός παράγοντας που αυξάνει την υπαιτιότητα.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΑ ΠΛΗΜΜΕΛΗΜΑΤΑ

● Οδήγηση οχήματος υπό την επίδραση οινοπνεύματος – φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) νμηνών και αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος για χρονικό διάστημα από δέκα (10) ημέρες έως έξι (6) μήνες.

● Οδήγηση οχήματος υπό την επίδραση τοξικών ουσιών ή φαρμάκων, που σύμφωνα με τις οδηγίες τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης – φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) μηνών, χρηματική ποινή τουλάχιστον διακοσίων (200) ευρώ και αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για χρονικό διάστημα τριών (3) μέχρι έξι (6) μηνών.

● Μη συμμόρφωση οδηγού σε υποχρεώσεις άρθρου 47 παρ. 1 περ. α’, β’ και γ’ ή/και 2 περ. γ’ Ν. 5209/2025 (εγκατάλειψη) – φυλάκιση έως έξι (6) μήνες ή χρηματική ποινή.

● Μη συμμόρφωση οδηγού σε υποχρεώσεις άρθρου 47 παρ. 2 περ. α’ και β’ Ν. 5209/2025 (εγκατάλειψη) – φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών.

● Μη συμμόρφωση στο σήμα στάσης αστυνομικών οργάνων που φορούν στολή – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Άρνηση επίδειξης κάθε στοιχείου σχετικού με την κυκλοφορία οχήματος – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Υβριστική – απειλητική συμπεριφορά προς τα όργανα που εκτελούν υπηρεσία τροχαίας κίνησης – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Παρεμβολή δυσχερειών στο έργο των οργάνων που εκτελούν υπηρεσία τροχαίας κίνησης κατά τη βεβαίωση παραβάσεων του ΚΟΚ – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Χορήγηση ψευδών στοιχείων ταυτότητας ή στοιχείων σχετικών με την κυκλοφορία του οχήματος – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Άρνηση συμμόρφωσης με υποδείξεις αστυνομικού οργάνου για ακινητοποίηση οχήματος – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Κίνηση οχήματος του οποίου διατάχθηκε η ακινητοποίηση – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

● Μη συμμόρφωση με τις υποδείξεις των αστυνομικών οργάνων για στάθμευση σε συγκεκριμένο σημείο ή άμεση έξοδο από την απαγορευμένη περιοχή – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους

● Παραποίηση/εξαφάνιση στοιχείων πλαισίου οχήματος/στοιχείων κινητήρα οχήματος – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους και οριστική αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος.

● Αντικατάσταση/επιδιόρθωση στοιχείων τμήματος αμαξώματος ή πλαισίου οχήματος χωρίς τήρηση προβλεπόμενης διαδικασίας – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους και αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος για χρονικό διάστημα ενός (1) έως τριών (3) μηνών.

● Αντικατάσταση των πινακίδων αριθμού κυκλοφορίας με άλλες που δεν έχουν χορηγηθεί νόμιμα – φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΑ ΚΑΚΟΥΡΓΗΜΑΤΑ

● Παραβίαση ρυθμιστικής της κυκλοφορίας πινακίδας Ρ-2 περί υποχρεωτικής διακοπής πορείας (STOP) από οδηγό που έγινε υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος, με το οποίο επήλθε βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις – κάθειρξη έως δέκα (10) έτη /ή θάνατος – κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών /ή θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων – ισόβια κάθειρξη.

● Παραβίαση ρυθμιστικής της κυκλοφορίας πινακίδας Ρ-29 περί απαγόρευσης αναστροφής από οδηγό που έγινε υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος, με το οποίο επήλθε βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις – κάθειρξη έως δέκα (10) έτη /ή θάνατος – κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών /ή θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων – ισόβια κάθειρξη.

● Χρήση εν κινήσει κινητού τηλεφώνου ή άλλων συσκευών τηλεπικοινωνίας, όπως φορητών ηλεκτρονικών συσκευών με τη μορφή ρολογιού χειρός, που δεν είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση ή για λειτουργία εφαρμογών πλοήγησης ή που δεν χρησιμοποιείται με ακουστικό ασύρματης επικοινωνίας από οδηγό κινούμενου οχήματος που έγινε υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος, με το οποίο επήλθε βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις – κάθειρξη έως δέκα (10) έτη /ή θάνατος – κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών /ή θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων – ισόβια κάθειρξη.

● Οδήγηση οχήματος από οδηγό που στερείται ή δεν κατέχει την κατάλληλη άδεια οδήγησης ή η άδεια οδήγησής του έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί σύμφωνα με την περ. γ) της παρ. 7 και την παρ. 8 του άρθρου 46 (Οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος, φαρμάκων ή τοξικών ουσιών), την περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 98 (Άδειες Οδήγησης) και τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 100 (Άδειες οδήγησης αγροτικών μηχανημάτων και μηχανημάτων έργου), τα άρθρα 101 (Ειδικές περιπτώσεις αφαίρεσης άδειας οδήγησης) και 110 (Υποτροπή – Σύστημα ελέγχου συμπεριφοράς των οδηγών) και έγινε υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος, με το οποίο επήλθε βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις – κάθειρξη έως δέκα (10) έτη /ή θάνατος – κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών /ή θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων – ισόβια κάθειρξη.

● Εγκατάλειψή του τόπου του ατυχήματος: Πέραν των διοικητικών κυρώσεων του προηγούμενου εδαφίου, αν από τη συμπεριφορά του υπαιτίου ο παθών περιήλθε σε κίνδυνο ζωής επιβάλλεται κάθειρξη έως έξι (6) ετών, αν επήλθε βαριά σωματική βλάβη κάθειρξη έως δέκα (10) ετών, και αν επήλθε θάνατος κάθειρξη έως είκοσι (20) ετών, εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη. Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται ως παρεπόμενη ποινή η αφαίρεση της αδείας οδήγησης για χρονικό διάστημα τριών (3) έως έξι (6) μηνών, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.

Τι δείχνουν τα στατιστικά: Μείωση τροχαίων

Κατά το διάστημα Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025, σύμφωνα με την παρουσίαση του κ. Πετρόπουλου σχετικά με την εφαρμογή του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, καταγράφηκαν συνολικά 4.377 τροχαία ατυχήματα, παρουσιάζοντας μείωση κατά 5,5% σε σύγκριση με τα 4.631 ατυχήματα του αντίστοιχου διαστήματος του 2024.

Αναλυτικά:

• Θανατηφόρα ατυχήματα: 99 το 2025, μειωμένα κατά 20,8% σε σχέση με 125 το 2024.
• Σοβαρά ατυχήματα: 98 το 2025, μειωμένα κατά 15,5% σε σχέση με 116 το 2024.
• Ελαφρά ατυχήματα: 4.180 το 2025, μειωμένα κατά 4,8% σε σχέση με 4.390 το 2024.

Όσον αφορά τον αριθμό παθόντων:

• Νεκροί: 102 το 2025, μείωση 20,9% σε σχέση με 129 το 2024.
• Σοβαρά τραυματίες: 118 το 2025, μείωση 7,1% σε σχέση με 127 το 2024.
• Ελαφρά τραυματίες: 5.089 το 2025, μείωση 2,3% σε σχέση με 5.209 το 2024.

Συνολικά, οι παθόντες μειώθηκαν κατά 2,9%, από 5.465 το 2024 σε 5.309 το 2025.

Αύξηση παραβάσεων

Σημαντική αύξηση, της τάξης του 15,8%, καταγράφουν οι τροχαίες παραβάσεις στο εννεάμηνο του 2025 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024.. Συνολικά, το 2025 βεβαιώθηκαν 297.609 παραβάσεις, έναντι 257.072 την προηγούμενη χρονιά.

Τη μεγαλύτερη άνοδο παρουσιάζουν οι παραβάσεις που συνδέονται με την παραβίαση λεωφορειολωρίδων, οι οποίες υπερδιπλασιάστηκαν (+149,1%), από 3.475 το 2024 σε 8.657 το 2025. Αντίστοιχα, εντυπωσιακή αύξηση σημειώνεται και στη χρήση δακτυλίου, με άνοδο 103,3% (από 1.013 σε 2.059 παραβάσεις).

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η εκτόξευση των παραβάσεων για υπερβολική ταχύτητα, που αυξήθηκαν κατά 62,8%, φτάνοντας τις 28.981 από τις 17.801 ένα χρόνο πριν. Σταθερά υψηλά παραμένουν και τα περιστατικά μη χρήσης ζώνης ασφαλείας, με άνοδο 27,3% (12.262 το 2025 έναντι 9.629 το 2024).

Αύξηση καταγράφεται επίσης σε:

Μη χρήση κινητού τηλεφώνου: +8,9%

Ανασφάλιστα οχήματα: +4,9%

Παραβάσεις νόμου 3446/2006: +19,2%

Παραβάσεις ωραρίου εργασίας (ταχογράφος): +33,7%

Λοιπές παραβάσεις στάθμευσης: +34,6%

Αντίθετα, μείωση –και μάλιστα τη μοναδική σημαντική στον πίνακα– καταγράφεται στη μη χρήση κράνους, η οποία υποχωρεί κατά 11,9%, από 27.262 το 2024 σε 24.026 το 2025. Μικρή πτώση σημειώνεται επίσης στα ΚΤΕΟ (-2,3%) και στις λοιπές παραβάσεις (-4,1%).

Το μήνυμα του νέου ποινικού πλαισίου

Με τις νέες ρυθμίσεις, ο ΚΟΚ παύει να είναι ένας απλός κατάλογος διοικητικών προστίμων και γίνεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα ποινικής προστασίας. Το κεντρικό μήνυμα είναι ότι:

• η ανθρώπινη ζωή στον δρόμο αποκτά επιτέλους το ποινικό βάρος που της αναλογεί
• η αδιαφορία και η εγκατάλειψη δεν συγχωρούνται
• η οδήγηση χωρίς άδεια, υπό μέθη ή με χρήση κινητού δεν αντιμετωπίζονται ως “τυπικές παραβάσεις”, αλλά ως πράξεις με σοβαρές συνέπειες
• ενώ κάθε οδηγός φέρει πλέον σαφή, προσωπική, νομική ευθύνη για τις επιλογές του.

Όπως τόνισε ο Αστυνομικός Υποδιευθυντής Κωνσταντίνος Πετρόπουλος, «ο νέος ΚΟΚ δεν αυστηροποιεί απλώς τις ποινές — αναδιαμορφώνει τη σχέση του οδηγού με τον δρόμο και την κοινωνία».

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr