Πόρισμα ΕΜΠ για Τέμπη: Τι απαντάει ο καθηγητής Δ. Καρώνης στα πέντε ερωτήματα του ανακριτή – Πώς τεκμηριώνει ότι τα έλαια σιλικόνης συμμετείχαν στην πυρόσφαιρα

Απαντήσεις στα πέντε κρίσιμα ερωτήματα που έθεσε ο εφέτης ανακριτής Λάρισας, Σωτήρης Μπακαΐμης, δίνει το πόρισμα του καθηγητή του εργαστηρίου Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καρώνη.

Η πραγματογνωμοσύνη του κ. Καρώνη, που παραδόθηκε σήμερα το πρωί (23/5) στον εφέτη ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη, απαντάει στα εξής πέντε ερωτήματα που κρίνονται σημαντικά από τον κ. Μπακαΐμη για τη διεξαγωγή της κύριας ανάκρισης.

To dikastiko.gr σταχυολογεί τις απαντήσεις στα συγκεκριμένα ερωτήματα, όπως αυτές καταγράφονται στο πόρισμα του κ. Καρώνη.

Πόρισμα Καρώνη για Τέμπη: Οι απαντήσεις στα πέντε ερωτήματα του ανακριτή

Ερώτημα 1: Δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του Γενικού Χημείου του Κράτους από την ίδια τη σύσταση των υλικών των δειγμάτων που αναλύθηκαν;

Αφού αναφέρεται στα 183 δείγματα που ελήφθησαν σε διαφορετικό χρόνο και με διαφορετική στόχευση ο καθηγητής σημειώνει στο πόρισμά του: «Από τη βιβλιογραφική επισκόπηση που πραγματοποιήθηκε φάνηκε πως στο έδαφος μπορεί να υπάρξει ένας σημαντικός αριθμός οργανικών ενώσεων, κυρίως πτητικών οργανικών ενώσεων (ακόμη και αρωματικοί υδρογονάνθρακες) που σχετίζονται με τη βιολογική δραστηριότητα μικροοργανισμών που διαβιούν στο έδαφος. Αυτές οι παρατηρήσεις υποδεικνύουν τη δυσκολία να υπάρξει μια σαφής απάντηση στο ερώτημα. Για παράδειγμα, τα διμεθυλοσιλοξάνια μπορούν εύκολα να συσχετιστούν με το έλαιο σιλικόνης που διέρρευσε στο έδαφος μετά τη ρήξη του περιβλήματος των μετασχηματιστών λόγω της πρόσκρουσης. Αυτό το εύρημα όμως, δε σχετίζεται με τη φυσιολογική σύσταση ενός δείγματος πάνω στο οποίο βρέθηκε έλαιο σιλικόνης, είτε αυτό είναι χώμα, είτε ξύλο, είτε μέταλλο. Μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες βρέθηκαν σε δείγματα εδάφους, και σε διάφορα αντικείμενα που αναλύθηκαν κατά τη διάρκεια της διερεύνησης. Μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες μπορεί να σχηματιστούν κατά τη διάρκεια της καύσης και να βρεθούν στο έδαφος, αλλά μπορεί επίσης να προέρχονται και από βιολογική δραστηριότητα. Σε δείγματα ξύλου ανιχνεύθηκαν ενώσεις που αποτελούν φυσικά συστατικά του ξύλου, αλλά και ενώσεις που χαρακτηρίζονται ως ρυπαντές (π.χ. μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες σε κάποιες περιπτώσεις). Σε πολλές περιπτώσεις, η έρευνα στη διεθνή βιβλιογραφία δεν έδωσε κάποιο αποτέλεσμα καθώς δε βρέθηκαν εργασίες που θα μπορούσαν να συσχετιστούν με κάποια από τα ευρήματα των αναλύσεων του ΓΧΚ».

Ερώτημα 2: Δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του Γενικού Χημείου του Κράτους από τα φορολογικά και λοιπά στοιχεία-έγγραφα φόρτωσης της εμπορικής αμαξοστοιχίας;

Για να απαντήσει στο ερώτημα ο καθηγητής Δ. Καρώνης διευκρινίζει ότι θα βασιστεί σε έγγραφα που έχουν υποβληθεί κατά τη διάρκεια της διερεύνησης και πιο συγκεκριμένα: Φορτωτικές της εμπορικής αμαξοστοιχίας (έγγραφο της Hellenic Train) και έκθεση Αυτοψίας της Ελληνικής Αστυνομίας που συντάχθηκε στις 10-02-2023.

«Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και κυρίως το γεγονός ότι πλην ενός όλα τα εμπορευματοκιβώτια βρέθηκαν σφραγισμένα και επίσης κανένα από τα εμπορευματοκιβώτια δεν έχει ίχνη φωτιάς, τα αποτελέσματα των αναλύσεων του ΓΧΚ δεν μπορούν να συσχετιστούν με το περιεχόμενο της εμπορικής αμαξοστοιχίας».

Ερώτημα 3: Δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του Γενικού Χημείου του Κράτους από τα υλικά κατασκευής των συγκρουσθεισών επιβαταμαξών, φορταμαξών και ηλεκτραμαξών;

«Πριν δοθεί απάντηση, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει καταγραφή των υλικών κατασκευής των ηλεκτραμαξών, των επιβαταμαξών και των φορταμαξών των συρμών, επομένως θα γίνει μια κατ’ εκτίμηση απάντηση με βάση τα βασικά υλικά που λογικά υπάρχουν σε τέτοιου είδους κατασκευές», σημειώνει αρχικά ο καθηγητής και καταλήγει:

«Το κύριο υλικό κατασκευής όλων των ανωτέρω λογικά είναι χάλυβας ο οποίος φέρει εξωτερική επίστρωση με χρώμα. Τα χρώματα αποτελούνται από ρητίνες (ως συνδετικό υλικό), πιγμέντα (χρωστικές), διαλύτες (ως φορέα για τη χρωστική και τη ρητίνη) και πρόσθετα. Κατά την εφαρμογή του χρώματος ο διαλύτης εξατμίζεται και απομακρύνεται σχεδόν στο σύνολό του, πέραν κάποιων μικροποσοτήτων που εγκλωβίζονται στη ρητίνη. Στο χώρο της ηλεκτράμαξας υπάρχουν καλωδιώσεις, διακόπτες, πλακέτες και άλλος ηλεκτρολογικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός που περιέχει πολυμερή υλικά. Οι επιβατάμαξες διαθέτουν καθίσματα, παράθυρα, επιστρώσεις, διακόπτες, που επίσης είναι κατασκευασμένα από πολυμερή υλικά. Επίσης υπάρχουν υφάσματα (κουρτίνες, καλύμματα καθισμάτων) καθώς και ξύλινες επενδύσεις. Το βαγόνι κυλικείο περιείχε αντίστοιχα αντικείμενα καθώς και τραπέζια, πάγκους, ηλεκτρικές συσκευές (για ζέσταμα τροφίμων και παρασκευή ζεστών ροφημάτων). Οι φορτάμαξες πέραν της μεταλλικής κατασκευής διαθέτουν και ξύλινες επιφάνειες (αυτές επί των οποίων είχαν φορτωθεί τα μεταλλικά ελάσματα).

»Πολλά από αυτά τα είδη και αντικείμενα συμμετείχαν στην πυρκαγιά που εκδηλώθηκε μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών. Όπως έχει αναφερθεί στην παράγραφο 4.2.2 της αναφοράς, κατά την καύση πολυμερών εκπέμπονται διάφορες ενώσεις της κατηγορίας των πτητικών οργανικών ενώσεων όπως μονοαρωματικοί υδρογονάνθρακες, πτητικές αλδεΰδες και κετόνες, όπως επίσης και πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΡΑΗ). Αντίστοιχες κατηγορίες ενώσεων έχουν ανιχνευθεί στις αναλύσεις που διεξήγαγε το ΓΧΚ, οπότε είναι πιθανόν κάποιες από τις παρατηρηθείσες ενώσεις να οφείλονται στην καύση αυτών των υλικών».

Ερώτημα 4: Δικαιολογούνται τα ευρήματα των αναλύσεων του Γενικού Χημείου του Κράτους από τη σύσταση και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του ελαίου (σιλικόνης) ψύξης των μετασχηματιστών (Μ/Σ) των ηλεκτραμαξών των συγκρουσθεισών αμαξοστοιχιών;

«Κατά τη διαδικασία του τραγικού δυστυχήματος που ξεκίνησε με τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών και συνεχίστηκε με την πυρκαγιά, υπήρξε διασπορά ελαίου σιλικόνης από τους μετασχηματιστές των ηλεκτραμαξών. Ένα μέρος του ελαίου συμμετείχε στην πυρκαγιά, οπότε εξετέθη σε υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπασή του προς κυκλικά και γραμμικά ολιγομερή διμεθυλοσιλοξάνια.

»Οι αναλύσεις του ΓΧΚ προσδιόρισαν γραμμικά σιλοξάνια (ολιγομερή και πολυμερή) σε 59 δείγματα και κυκλικά διμεθυλοσιλοξάνια σε 39 δείγματα. Κοινή παρουσία γραμμικών διμεθυλοισιλοξανίων και κυκλικών διμεθυλοσιλοξανίων υπήρξε σε 27 δείγματα. Αυτά είναι τα ευρήματα των αναλύσεων του ΓΧΚ που σχετίζονται με τα έλαια ψύξης των μετασχηματιστών», αναφέρεται στο πόρισμα.

Ερώτημα 5: Σε τι κατά τη γνώμη του οφείλεται το καταγραφέν από τις κάμερες φαινόμενο «πύρινης σφαίρας» («fireball») και με ποιο μηχανισμό εκδηλώθηκε  αυτό;

«Ο σχηματισμός πύρινης σφαίρας υπό συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής έντασης ρεύματος είναι εφικτός. Αυτό σημαίνει πως και στην περίπτωση του υπό διερεύνηση τραγικού δυστυχήματος, είναι ένα πιθανό ενδεχόμενο, αφού έχουν καταγραφεί αναλαμπές που αποδίδονται σε ηλεκτρικό τόξο», σημειώνει ο καθηγητής Δ. Καρώνης και προσθέτει:

«Όσον αφορά την καύση, τα έλαια σιλικόνης με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αναφλεγούν όταν η θερμοκρασία στο χώρο υπερβεί τους 300 °C και εν συνεχεία να καούν. Στο έγγραφό της η Hellenic Train αναφέρει ότι: “Σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας, η θερμοκρασία του μετασχηματιστή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες εξωτερικούς, όπως η θερμοκρασία περιβάλλοντος, και εσωτερικούς, όπως η τιμή της ζητούμενης και της παραγόμενης ισχύος η οποία διαρκώς μεταβάλλεται. Σύμφωνα με τον Κατασκευαστή θεωρείται υπερβολική όταν υπερβαίνει τους 155 °C στην περιέλιξη του μετασχηματιστή και τους 90 °C στο υγρό σιλικόνης. Επομένως, η θερμοκρασία των ελαίων πρέπει να ήταν στην περιοχή των 90 °C και κατά συνέπεια πολύ χαμηλότερη του σημείου ανάφλεξης των ελαίων. Άρα, όσον αφορά την καύση, είναι λογικό να υποτεθεί ότι τα έλαια σιλικόνης συμμετείχαν στην πυρκαγιά λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούσας μετά την ανάπτυξη της πύρινης σφαίρας».

Για πιθανό εύφλεκτο φορτίο στην εμπορική αμαξοστοιχία

Σχετικά με πιθανό εύφλεκτο φορτίο στην εμπορική αμαξοστοιχία, το πόρισμα σημειώνει: «Από τα στοιχεία του φορτίου της εμπορικής αμαξοστοιχίας και την Έκθεση Αυτοψίας της Ελληνικής Αστυνομίας, δεν αναφέρεται πουθενά καταγραφή υλικού που θα έχει χαρακτηριστικά αυτών που απαιτούνται για το σχηματισμό εύφλεκτου νέφους ατμών που θα μπορούσε να οδηγήσει στο σχηματισμό πύρινης σφαίρας. Επίσης, σύμφωνα με το με ΑΠ 3022/21/8925/4-ζ΄/27-03-2025 έγγραφο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας, τα 3 βίντεο που απεικονίζουν τη διέλευση της εμπορικής αμαξοστοιχίας από τη Νότια Σήραγγα Πλαταμώνα και το ΚΕΚ Ραψάνης αποτελούν ακριβή αντίγραφα (γνήσια) αρχείων βίντεο από τις αντίστοιχες κάμερες ασφαλείας. Κατόπιν παρακολούθησης των σχετικών βίντεο, παρατηρείται ότι οι 3 ανοιχτές φορτάμαξες δεν έφεραν επάνω τους κάτι άλλο πέραν των μεταλλικών ελασμάτων (λαμαρίνες) που αναφέρονταν στις αντίστοιχες φορτωτικές (δεν εντοπίζεται πάνω στα μεταλλικά ελάσματα κάποιο αντικείμενο που θα μπορούσε να παραπέμπει σε δεξαμενή ή δοχεία αποθήκευσης κάποιου υγρού). Με δεδομένο δε πως οι υπόλοιπες φορτάμαξες με τα εμπορευματοκιβώτια δεν είχαν το παραμικρό ίχνος φωτιάς, και σύμφωνα με την Έκθεση Αυτοψίας της Ελληνικής Αστυνομίας τα εμπορευματοκιβώτια βρέθηκαν είτε με εμπορεύματα σύμφωνα με τις φορτωτικές είτε κενά, δε φαίνεται να υπήρχε στην εμπορική αμαξοστοιχία φορτίο με πτητικό υλικό από το οποίο θα μπορούσε να σχηματιστεί νέφος εύφλεκτων ατμών που θα οδηγούσε σε σχηματισμό πύρινης σφαίρας».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η δικογραφία περιλαμβάνει και άλλες πραγματογνωμοσύνες από τεχνικούς συμβούλους συγγενών θυμάτων αλλά και από την Πυροσβεστική. Όλες θα αξιολογηθούν από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές.

Αρνητική για έκρηξη η πραγματογνωμοσύνη του Πέτρου Τσακιρίδη (ΕΜΠ)

Αρνητική είναι η πραγματογνωμοσύνη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που εξέτασε, για λογαριασμό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, τα υπολείμματα (τμήματα του πιλοτηρίου και τα πλαίσια της ηλεκτρομηχανής) προκειμένου να αποφανθεί, αν είχαν ενδείξεις από φωτιά (έκρηξη) ή είχαν μόνο χτυπήματα (αλλοιώσεις) λόγω της τραγικής σιδηροδρομικής σύγκρουσης στα Τέμπη.

Πόρισμα Καρώνη για Τέμπη

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr