Σε 7 κλινικές στην Ελλάδα το σπέρμα του δότη με το καρκινογόνο γονίδιο

Το 2023 εντοπίστηκε μια νέα και δυνητικά θανατηφόρα γενετική μετάλλαξη σε μέρος των σπερματοζωαρίων του, προκαλώντας διεθνή συναγερμό σε υγειονομικές αρχές και τις κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Δύο χρόνια μετά, οι γιατροί προσπαθούν ακόμη να εντοπίσουν τα 197 παιδιά που ενδέχεται να κινδυνεύουν, καθώς, όπως έγινε νωρίτερα σήμερα γνωστό, η γενετική μετάλλαξη του δότη κατά πάσα πιθανότητα τους κληροδοτεί καρκίνο.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της έρευνας, ο “Δότης 7069″, γνωστός και ως “Kjeld”, ξεκίνησε τη δωρεά σπέρματος στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος (ESB) στην Κοπεγχάγη το 2005, ως φοιτητής, αφού υποβλήθηκε σε όλες τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις.

Η γενετική μετάλλαξη TP53, η οποία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρκίνο, δεν μπορούσε να ανιχνευτεί εκείνη την εποχή, καθώς υπήρχε σε πολύ μικρό ποσοστό των σπερματοζωαρίων του.

Μέχρι το 2013, το σπέρμα του είχε χρησιμοποιηθεί για τη σύλληψη 49 παιδιών σε τουλάχιστον 33 οικογένειες στη Δανία, παρά τον νομικό περιορισμό της χώρας που όριζε ανώτατο όριο 25 οικογενειών ανά δότη. Σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Δανίας, το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε επίσης, για να συλληφθούν 50 παιδιά με γυναίκες μη μόνιμες κάτοικους της Δανίας, που έλαβαν θεραπεία σε κλινικές της χώρας.

Στην Ελλάδα επτά κλινικές έλαβαν το σπέρμα του Δανού δότη. Οι αρχές δεν απάντησαν στο αίτημα των ερευνητών για περαιτέρω πληροφορίες, επικαλούμενες νομικά ζητήματα απορρήτου.

Τον Νοέμβριο του 2020, Έλληνας ογκολόγος που ειδικεύεται στον παιδικό καρκίνο, και με τον οποίο επικοινώνησαν οι ερευνητές, εντόπισε τη μετάλλαξη TP53 σε τρία παιδιά από την ίδια οικογένεια, όλα συλληφθέντα μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης σε ελληνικές κλινικές από τον ίδιο δότη.

Ένα από τα παιδιά νοσεί με καρκίνο. Το 2023, ο Έλληνας γιατρός  συνάντησε και τέταρτο παιδί από τον ίδιο δότη, που φέρει επίσης τη μετάλλαξη.