Κυριακή 29 Ιουνίου 2025

Στον… τοίχο για άλλη μία φορά η Ελλάδα για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών – Νέα “καμπάνα” από ΕΔΔΑ

Ακατάλληλες συνθήκες διαμονής και προβληματική διαδικασία ταυτοποίησης είναι μεταξύ των όσων αναφέρει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

NEWSROOM icon
NEWSROOM
Στον… τοίχο για άλλη μία φορά η Ελλάδα για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών – Νέα “καμπάνα” από ΕΔΔΑ freepik

Καταπέλτης εμφανίζεται για άλλη μία φορά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για τον τρόπο αντιμετώπισης των ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών από τις ελληνικές Αρχές.

Σημειώνεται μάλιστα ότι, όπως έγραψε το dikastiko.gr, μόλις προ ημερών εκδόθηκε εγκύκλιος του Αρείου Πάγου με την οποία η Αντεισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Ευσταθία Καπαγιάννη, επεσήμαινε την ανάγκη ενιαίας εφαρμογής της επιτροπείας των ασυνόδευτων ανηλίκων στο πλαίσιο των διαδικασιών αναδοχής και υιοθεσίας, τονίζοντας πως «θα πρέπει να γίνεται άμεσα και χωρίς καθυστέρηση, λόγω των ιδιαίτερων και εξαιρετικών συνθηκών, κατ’ απόλυτη προτεραιότητα και στον αντικειμενικώς αναγκαίο χρόνο»

Σύμφωνα με την υπόθεση που εκδικάστηκε από το ΕΔΔΑ οι προσφεύγοντες είναι ανήλικοι, πρώην ασυνόδευτοι μετανάστες, οι οποίοι κατά τον χρόνο υποβολής των προσφυγών τους στο ΕΔΔΑ βρίσκονταν στην Ελλάδα. Παραπονέθηκαν ότι οι ελληνικές αρχές δεν τους εξασφάλισαν κατάλληλες συνθήκες υποδοχής και προστασίας κατά την άφιξή τους, ούτε επαρκή βοήθεια ως ασυνόδευτοι ανήλικοι (ιδίως ως προς τη στέγαση, την πρόσβαση σε διαδικασίες ασύλου, την ενημέρωση στη γλώσσα τους, την εκπαιδευτική ένταξη και διορισμό επιτρόπου). Επιπλέον, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι οι συνθήκες κράτησής τους σε αστυνομικά τμήματα και σε άλλα κέντρα ήταν απάνθρωπες και εξευτελιστικές, ενώ τοποθετήθηκαν σε κατάλληλη δομή μόνο κατόπιν λήψης ασφαλιστικών μέτρων από το ΕΔΔΑ. Επίσης, ισχυρίστηκαν ότι η κράτησή τους ήταν παράνομη και ότι δεν είχαν πρόσβαση σε αποτελεσματικό δικαστικό έλεγχο, ενώ κάποιοι εξ αυτών παραπονέθηκαν για έλλειψη ενημέρωσης στη γλώσσα που κατανοούσαν, ή για παρεμπόδιση της οικογενειακής επανένωσης.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι:

(α) οι διαδικαστικές ελλείψεις στην αναγνώριση και καταγραφή της ανηλικότητας και οι καθυστερήσεις ή πλημμέλειες στις συνθήκες υποδοχής (στέγαση, εκπαιδευτικές και ψυχολογικές υπηρεσίες, διορισμός επιτρόπου) άφησαν τους ανηλίκους σε ιδιαίτερα ευάλωτη και ανασφαλή θέση,

(β) οι συνθήκες κράτησης σε αστυνομικά τμήματα και σε άλλους χώρους δεν πληρούσαν τα ελάχιστα πρότυπα της ΕΣΔΑ για ανηλίκους, συνιστώντας απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση (άρθρο 3 ΕΣΔΑ), και

(γ) οι προσφεύγοντες δεν είχαν πρόσβαση σε αποτελεσματικό δικαστικό έλεγχο ως προς τη νομιμότητα της κράτησής τους (άρθρα 5§1 και 5§4 ΕΣΔΑ).

Το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 3 (για τις συνθήκες υποδοχής και κράτησης), καθώς και του άρθρου 5§§1 και 4 (παράνομη κράτηση και έλλειψη αποτελεσματικού ενδίκου μέσου) και επιδίκασε  σε κάθε προσφεύγοντα 3.900 ευρώ για ηθική βλάβη.

Νέα “καμπάνα” από ΕΔΔΑ: Οι διαπιστώσεις του Δικαστηρίου

Οι προσφεύγοντες κατά το χρόνο υποβολής των αιτήσεών τους ενώπιον του ΕΔΔΑ, ήταν ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες στην Ελλάδα. Οι προσφεύγοντες, υπήκοοι κυρίως Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ιράκ, Συρίας, Αιγύπτου, Μπαγκλαντές και Κονγκό, εισήλθαν στην Ελλάδα κατά τα έτη 2017-2020, χωρίς να συνοδεύονται από ενήλικα πρόσωπα και, κατά κανόνα, χωρίς έγγραφα ταυτοποίησης της ηλικίας τους.

Κατά την άφιξή τους, οι προσφεύγοντες είτε δεν καταχωρήθηκαν άμεσα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι είτε υπέστησαν καθυστερήσεις έως και τρεις μηνών για την καταγραφή και αναγνώριση της ιδιότητάς τους ως ανήλικοι. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα στοιχεία γέννησης καταχωρήθηκαν λανθασμένα από τις ελληνικές αρχές, είτε λόγω ελλιπών διαδικασιών ταυτοποίησης, είτε λόγω απουσίας διερμηνείας και ενημέρωσης σε γλώσσα που κατανοούσαν οι προσφεύγοντες.

Οι προσφεύγοντες διέμειναν σε διάφορες δομές φιλοξενίας ανηλίκων (safe zones σε ΚΥΤ, προσωρινά καταλύματα, ξενώνες) ή και σε ακατάλληλες συνθήκες (αυτοσχέδιες σκηνές, υπαίθριοι χώροι, δρόμοι), ενώ αρκετοί εξ αυτών έμειναν άστεγοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, εξαιτίας της ανεπάρκειας των διαθέσιμων θέσεων υποδοχής και των συστημικών ελλείψεων των διαδικασιών προστασίας. Επίσης, δεν διορίστηκε σε κανέναν από τους προσφεύγοντες μόνιμος νόμιμος εκπρόσωπος/επίτροπος, με αποτέλεσμα να στερούνται ουσιαστικής καθοδήγησης και προστασίας, παρά το γεγονός ότι ανήκαν στην πλέον ευάλωτη κατηγορία προσώπων σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι προσφεύγοντες τέθηκαν υπό «προστατευτική φύλαξη» ή/και διοικητική κράτηση σε αστυνομικά τμήματα ή προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης (ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ.), για περιόδους από λίγες ημέρες έως και αρκετούς μήνες. Οι συνθήκες κράτησης χαρακτηρίζονταν από υπερπληθυσμό, έλλειψη φυσικού φωτισμού και αερισμού, ανεπάρκεια υγειονομικών εγκαταστάσεων και υλικών, απουσία δραστηριοτήτων, εκπαίδευσης, ψυχολογικής ή ιατρικής φροντίδας και απουσία πρόσβασης σε διερμηνέα και νομική βοήθεια. Πολλοί ανήλικοι κρατούνταν μαζί με ενήλικες, χωρίς διαχωρισμό, ενώ συχνά δεν τους επιτρεπόταν η χρήση τηλεφώνου ή η επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον.

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι προσφεύγοντες κρατήθηκαν σε κρατητήρια ή κέντρα φιλοξενίας όπου εκτέθηκαν σε βία από άλλους κρατουμένους ή υπέστησαν κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία τους· αναφέρονται περιστατικά λανθασμένης ή μη διενεργηθείσας εκτίμησης ανηλικότητας, καθώς και δυσκολία πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου ή ενημέρωσης για τα δικαιώματά τους.

Σημειώνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις, βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ή μεταφορά των προσφευγόντων σε κατάλληλες δομές πραγματοποιήθηκε μόνο κατόπιν προσωρινών μέτρων που επέβαλε το ΕΔΔΑ δυνάμει του Κανόνα 39 του Κανονισμού του Δικαστηρίου.

Πηγή: www.echrcaselaw.com

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ