Αικατερίνη Θ. Φραγκάκη: Οι αξιολογικές κρίσεις μάρτυρα σε δίκη ασφαλιστικών μέτρων διατροφής υπό το πρίσμα της ποινικής αξιολόγησης

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που ταλανίζουν την νομολογία των ποινικών δικαστηρίων της χώρας αφορά τη διάκριση μεταξύ απλής αξιολογικής κρίσης και βλαπτικού γεγονότος προκειμένου να στοιχειοθετηθούν τα αδικήματα της απλής και της συκοφαντικής δυσφήμισης. Το βασικό στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης των δύο αδικημάτων (ΠΚ 362 και 363 αντίστοιχα) είναι ο με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρισμός ή διάδοση για κάποιον άλλον γεγονότος που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο αδικημάτων είναι η γνώση της αναλήθειας του βλαπτικού ισχυρισμού ή γεγονότος εκ μέρους του δράστη που απαιτείται στην περίπτωση του άρθρου 363 ΠΚ.

Κατά τη συνήθη ερμηνεία της επιστήμης γεγονός κατά την έννοια των άνω διατάξεων θεωρείται κάθε συγκεκριμένο περιστατικό του εξωτερικού κόσμου, που ανάγεται στο παρελθόν ή το παρόν, υποπίπτει στις αισθήσεις και είναι δεκτικό αποδείξεως, καθώς και κάθε συγκεκριμένη σχέση ή συμπεριφορά, αναφερομένη στο παρελθόν ή το παρόν, που υποπίπτει στις αισθήσεις και αντίκειται στην ηθική και την ευπρέπεια.

Στον αντίποδα συναντάμε τις αξιολογικές κρίσεις, οι οποίες εκφράζουν απλή γνώμη του πομπού, η οποία καταρχήν δεν αξιολογείται ποινικά, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων για την εξύβριση ή μόνο εφόσον συνδέονται με κάποιο γεγονός βλαπτικό της τιμής του παθόντος. Άρα σε πρώτη φάση οι αξιολογικές κρίσεις δεν στοιχειοθετούν ποινικό αδίκημα.

Έτσι έκρινε προσφάτως και το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, το οποίο κλήθηκε να κρίνει επί μηνύσεως της εγκαλούσας κατά του πρώην συζύγου της και φιλικού του προσώπου, το οποίο είχε καταθέσει ως μάρτυρας σε δίκη ασφαλιστικών μέτρων διατροφής και επικοινωνίας μεταξύ των δύο πρώην συζύγων για θέματα που γνώριζε εξ ιδίας αντιλήψεως. Η έγκληση της πρώην συζύγου ήταν για συκοφαντική δυσφήμιση αναφορικά με τη μάρτυρα και ηθική αυτουργία του πρώην συζύγου στην ως άνω πράξη.

Συγκεκριμένα, η μάρτυρας στη δίκη των ασφαλιστικών μέτρων είχε καταθέσει πράγματα που γνώριζε εξ ιδίας αντιλήψεως από τη συναναστροφή της με το ζευγάρι και αφορούσαν κυρίως την πολύ καλή οικονομική κατάσταση της μητέρας-πρώην συζύγου, την υποτιμητική συμπεριφορά των γονιών της μητέρας προς τον πρώην σύζυγό της λόγω της «ταπεινής» καταγωγής του, καθώς και την άρνηση της μητέρας να επιτρέπει στον πατέρα να ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας με το παιδί από τη διάσταση και έπειτα.

Όλα αυτά η μάρτυρας – κατηγορούμενη στην ποινική δίκη τα έμαθε εξ ιδίας αντιλήψεως, καθώς σε πολλά συμβάντα ήταν παρούσα και απλά διατύπωσε αυτά τα περιστατικά ενώπιον του δικαστηρίου, χωρίς να προβεί σε περαιτέρω χαρακτηρισμούς που υποπίπτουν στις αισθήσεις και αντίκεινται στην ηθική και την ευπρέπεια, παρά τους αβάσιμους – όπως αποδείχθηκε – ισχυρισμούς της εγκαλούσας πως δεν γνώριζε την κατηγορούμενη.

Το δικαστήριο κατά δίκαιη κρίση και ερμηνεύοντας ορθά το γράμμα των σχετικών διατάξεων, έκρινε πως οι ανωτέρω ισχυρισμοί δεν αποτελούν κάτι περισσότερο από αξιολογικές κρίσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν βλαπτικούς της τιμής της εγκαλούσας χαρακτηρισμούς και ως εκ τούτου δεν είναι ικανοί να βλάψουν την τιμή και την υπόληψη της εγκαλούσας και έκρινε πως έπρεπε να απαλλαχθούν των κατηγοριών οι δύο κατηγορούμενοι.

*Η Αικατερίνη Θ. Φραγκάκη είναι δικηγόρος Παρ΄Αρείω Πάγω

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr