Γιάννης Καρούζος: Άδεια αναψυχής – Τι ισχύει στην Ευρώπη – Ουραγός η Ελλάδα στις άδειες των μισθωτών

Μια διάταξη που έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση είναι και η μεγαλύτερη ευελιξία στην κατάτμηση της ετήσιας άδειας αναψυχής των μισθωτών. Μέχρι σήμερα, βάσει νόμου, η άδεια έπρεπε να λαμβάνεται από τον εργαζόμενο αδιαίρετη, σε μία περίοδο, ενώ με αίτημα του εργαζομένου ήταν δυνατή η κατάτμηση του χρόνου αδείας, ωστόσο έπρεπε τουλάχιστον 2 εβδομάδες να λαμβάνονται συνεχόμενα.

Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται στον εργαζόμενο η δυνατότητα να αιτηθεί επιμερισμό της άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα με ελάχιστο ενιαίο διάστημα τις 5 εργάσιμες. Για παράδειγμα θα μπορεί να λάβει την ετήσια άδειά του τμηματικά σε 4 διαφορετικές περιόδους εντός του ίδιου έτους αν επιθυμεί κάτι τέτοιο, σε συνεννόηση πάντα με τον εργοδότη.

Κι εδώ ξεκινάει μια μεγάλη κουβέντα για το ποιον ωφελεί αυτή η ρύθμιση… Σε κάθε περίπτωση έχει ξεχωριστή σημασία να δούμε τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη με τις άδειες αναψυχής.

Σύμφωνα με την σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία «European Working Time Directive» που ψηφίστηκε το 2003, κάθε μισθωτός στην Ευρωπαϊκή Ένωση δικαιούται ετήσια άδεια αναψυχής τουλάχιστον 4 εβδομάδων τον χρόνο. Αυτό το ελάχιστο όριο και από εκεί και πέρα κάθε χώρα κανονίζει σύμφωνα με το δικό της εργατικό Δίκαιο τα περί άδειας αναψυχής.

Σύμφωνα πάντως με στοιχεία του ΟΟΣΑ που επεξεργάστηκε το Euronews, η Ελλάδα φαίνεται πως είναι στους ουραγούς της Ευρώπης όσον αφορά στις ελάχιστες ημέρες κανονικής άδειας αναψυχής αθροιζόμενες με τις επίσημες αργίες του κράτους. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι δικαιούνται κατ ελάχιστον 20 ημέρες κανονικής άδειας τον χρόνο, ενώ έχουν και περίπου 6 επίσημες αργίες το έτος, σύνολο 26 ημέρες εκτός δουλειάς. Ακόμη κι αν οι επίσημες αργίες μετρηθούν διαφορετικά και καταλήξει κανείς σε ένα άθροισμα 28 ημέρες ανάπαυσης το έτος κατ ελάχιστον και πάλι η Ελλάδα ανήκει στους ουραγούς της Ευρώπης, με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία να δίνουν στους μισθωτούς τους 28 ημέρες με αποδοχές «αποχής» από την εργασία.

Σε χώρες όπως η Γερμανία η Ιρλανδία, η Ελβετία, το Βέλγιο, η Ολλανδία άδεια και αργίες αθροίζουν 29 ημέρες ενώ πάνω από 30 είναι οι ημέρες στις σκανδιναβικές χώρες, στην Ιταλία (32), στην Δανία (34), στην Πορτογαλία (35), στη Γαλλία (36), στην Ισπανία (36) κ.α.

Αν εξετάσει κανείς μόνο την ετήσια άδεια αναψυχής, είναι φανερό πως στο ελάχιστο όριο της ΕΕ (minimum 20 εργάσιμες ημέρες) έχουν μείνει χώρες όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Ιταλία και χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ όπως Σλοβακία, Λιθουανία, Λετονία, Ρουμανία, Κροατία, Ουγγαρία κ.α.

Αρκετές χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχουν ορίσει γενναιότερα minimum όρια ετήσιας άδειας αναψυχής για τους μισθωτούς τους. Για παράδειγμα, κατ ελάχιστον 25 εργάσιμες ημέρες τον μήνα άδεια δίνουν οι χώρες:

• Αυστρία
• Γαλλία
• Σουηδία
• Λουξεμβούργο
• Δανία

Επίσης 22 ημέρες κατ ελάχιστον άδεια αναψυχής προβλέπουν οι χώρες της Ιβηρικής, Ισπανία και Πορτογαλία, ενώ η Νορβηγία δίνει 21 ημέρες κανονικής άδειας το χρόνο κατ ελάχιστον.

Ο μέσος όρος της Ευρωπαικής Ένωσης είναι 21,2 ημέρες κανονικής άδειας το μήνα, με την Ελλάδα να περνά κάτω από τον πήχη.

Ειδικότερα, η σημερινή νομοθεσία στην Ελλάδα προβλέπει πως ο μισθωτός δικαιούται στην αρχή της καριέρας του και μετά την πρόσληψη, αναλογία της άδειάς του, η οποία υπολογίζεται βάσει ετήσιας αδείας 20 εργασίμων ημερών για 5ήμερο (ή 24 εργασίμων ημερών για 6ήμερο) που αντιστοιχεί σε 12 μήνες συνεχούς απασχόλησης.

Έτσι στο πρώτο ημερολογιακό έτος που προσελήφθη ο εργαζόμενος, ο εργοδότης υποχρεούται να του χορηγήσει το αργότερο μέχρι 31 Μαρτίου του επόμενου έτους, αναλογία των ημερών αδείας που δικαιούται από την πρόσληψή του (με βάση τις 20 ημέρες για 12 μήνες) μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του συγκεκριμένου ημερολογιακού έτους.

Στο δεύτερο ημερολογιακό έτος ο μισθωτός δικαιούται να λάβει την ετήσια κανονική άδεια με αποδοχές, η οποία αναλογεί στο χρόνο απασχόλησης του στην υπόχρεη επιχείρηση.

Η άδεια αυτή επαυξάνεται κατά 1 εργάσιμη ημέρα για κάθε έτος απασχόλησης επιπλέον του πρώτου μέχρι τις 22 ημέρες αν στην επιχείρηση εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας (ή τις 26 εργάσιμες ημέρες σε περίπτωση εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας).

Έτσι στο δεύτερο ημερολογιακό έτος, αφού ο εργαζόμενος συμπληρώσει 12μηνη εργασία, δικαιούται άδεια 21 ημερών (πενθήμερη εργασία) ή 25 ημερών (εξαήμερη εργασία). Για το τρίτο και τα επόμενα εργασιακά έτη ο εργαζόμενος δικαιούται από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους την κανονική ετήσια άδειά του με αποδοχές, δηλαδή 22 ημέρες.

Μετά τη συμπλήρωση 10 ετών στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσίας 12 ετών γενικά, ο εργαζόμενος δικαιούται άδεια 25 εργασίμων ημερών. Μετά την συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας σε οποιοδήποτε εργοδότη οι εργαζόμενοι δικαιούνται μία επιπλέον ημέρα αδείας, δηλαδή 26 ημέρες (πενθήμερη εργασία) και 31 μέρες (εξαήμερη εργασία).

Αντίστοιχες επιμέρους διατάξεις ισχύουν και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Για παράδειγμα στο Λουξεμβούργο, οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα δικαιούνται ετήσια άδεια αναψυχής τουλάχιστον 26 εργάσιμες ημέρες, ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι τουλάχιστον 32 ημέρες, οι οποίες αυξάνονται σε 34 από την ηλικία των 50 ετών και σε 36 από την ηλικία των 55 ετών. Οι υπάλληλοι (τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα) με συγκεκριμένες αναπηρίες δικαιούνται επιπλέον 6 ημέρες ετήσιας άδειας.

Στην Ιταλία το ελάχιστο πλαφόν ετήσιας άδειας είναι 20 εργάσιμες ημέρες, αλλά ο ακριβής αριθμός εξαρτάται από τις λεπτομέρειες της σύμβασης, με τη συντριπτική πλειοψηφία των εθνικών συμβάσεων να εγγυώνται 28 ημέρες άδειας πλήρως αμειβόμενες, συν έως και 104 ώρες ROL, που σημαίνει μείωση του χρόνου εργασίας (στα ιταλικά Riduzione Orario di Lavoro), που πρέπει να χρησιμοποιούνται κυρίως σε τμήματα λίγων ωρών κάθε φορά για οικογενειακές/προσωπικές ανάγκες (για παράδειγμα, μετάβαση ενός παιδιού στον γιατρό, μετάβαση στην τράπεζα κ.λπ.) αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να λάβουν οι εργαζόμενοι επιπλέον ημέρες άδειας ή για να μειώσουν την εργάσιμη ημέρα κατά 1 ή 2 ώρες τις Παρασκευές.

Μένει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο για τις άδειες αναψυχής στην Ελλάδα.

* Γιάννης Καρούζος, Δικηγόρος-Εργατολόγος

ΠΗΓΗ: dikigorosergatologos.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr