Γιάννης Καρούζος: Το Βέλγιο και η Γερμανία ξεκινάνε την τετραήμερη εργάσιμη εβδομάδα

Πειράματα για την διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας γίνονται όλο και πιο συχνά σε διάφορες χώρες και εμφανίζουν τεράστιο ενδιαφέρον και για τους εργαζόμενους και τους εργοδότες. Λίαν προσφάτως, το Γραφείο Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης στις Βρυξέλες (Bureau fédéral du Plan) σε συνεργασία με το τμήμα οικονομικών του Πανεπιστημίου της Γάνδης, προχώρησε στο πείραμα και τις επιπτώσεις που θα έχει, η μείωση των ημερών της εργάσιμης εβδομάδας σε μόνο τέσσερις ημέρες. Στόχος και επιθυμία επίτευξης και υλοποίησης του ως άνω πειράματος, είναι ο εντοπισμός των επιπτώσεων των μειωμένων αυτών ημερών εργασίας στην ευημερία των εργαζομένων και την παραγωγικότητά τους.

Το προαναφερθέν πείραμα αποτελεί συνέχεια και επέρχεται κατόπιν πολλών προηγούμενων πειραμάτων άλλων χωρών, για τη μείωση της εργάσιμης εβδομάδας και πειραμάτων για ίση αμοιβή όπως αυτό που υλοποιήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο στο οποίο συμμετείχαν πάνω από εξήντα εταιρείες από διάφορους τομείς, αλλά και κατόπιν του πειράματος στη Σουηδία που δοκίμασαν λιγότερες ημέρες εργασία την εβδομάδα σε οίκο ευγηρίας εκεί. Αντίστοιχο πείραμα υπήρξε και στην Ισλανδία, που μειώθηκαν οι εργάσιμες ημέρες στο τομέα της δημόσιας απασχόλησης, ενώ στην Ισπανία εφαρμόστηκε πιλοτικό πρόγραμμα σύντομης εργάσιμης εβδομάδας για όλη τη Βαλένθια.

Η Πορτογαλία επίσης, ξεκίνησε παρόμοιο πείραμα στο οποίο συμμετείχαν 39 εταιρίες οι οποίες όμως ήταν από διάφορους τομείς εργασίας. Ενώ στη Γερμανία εφαρμόστηκε πείραμα με μείωση στις ημέρες εργασίας της εβδομάδας στους εργαζόμενους στη μεταλλουργία.

Σχετικά τώρα με το πείραμα του Βελγίου, είναι ένα λίαν προσφάτως εφαρμοζόμενο πείραμα ύστερα από αίτημα του Υπουργείου Εργασίας! Βέβαια ο πραγματικός λόγος για τον οποίο θέλησαν να υλοποιήσουν αυτό το πείραμα και αποτέλεσε αφορμή της σκέψης για μείωση των ημερών εργασίας, ήταν η περίοδος της πανδημίας.  Μια αφορμή η οποία θα εξυπηρετούσε σίγουρα τους στόχους των συνδικαλιστικών οργανώσεων, που παραδοσιακά προωθούν αιτήματα που συνδέονται με τη μείωση του χρόνου εργασίας, αλλά οι εργοδότες εκείνο το διάστημα είδαν μέσω της εφαρμογής αυτού του πειράματος – πρακτικής, έναν τρόπο καλύτερης διαχείρισης του προσωπικού, αύξησης της ευημερίας των εργαζομένων και ως εκ τούτου, παραγωγικότητα.

Επιπλέον, ένα άλλο όφελος του συγκεκριμένου πειράματος είναι οι σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις σε περιπτώσεις μείωσης του χρόνου εργασίας. Ήδη, από τον Ιανουάριο του 2004, οι εργοδότες που εφαρμόζουν μόνιμα μείωση του χρόνου εργασίας κάτω από τις κανονικές 38 ώρες εβδομαδιαίως θα απολαμβάνουν μείωσης εισφορών. Μείωση η οποία θα ποικίλει ανάλογα με τη μείωση του χρόνου εργασίας. Το γραφείο Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης στις Βρυξέλες (Bureau fédéral du Plan) θεωρεί το όφελος αυτό, ένα επιπλέον κίνητρο για την μόνιμη εφαρμογή του άνω μέτρου -πειράματος της μείωσης της εβδομάδας εργασίας.

Η μελέτη που προωθείται από το γραφείο Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης στις Βρυξέλες (Bureau fédéral du Plan) είναι διττή. Πρώτον, εξετάζονται οι επιπτώσεις της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας στην ευημερία και την παραγωγικότητα των εργαζομένων, και δεύτερον, αν το μέσο της ελάφρυνσης των εισφορών είναι κατάλληλο ως κίνητρο να ενθαρρύνει στη μείωση του χρόνου εργασίας.

Υπάρχει δε ελευθεριότητα στο εν λόγο πείραμα ως προς την οργάνωση της εργάσιμης εβδομάδας από τις εταιρείες που συμμετέχουν και είναι δυνατόν η ημέρα άδειας να είναι σταθερή ή μεταβλητή και είναι πιθανό να την απολαμβάνουν όλοι οι εργαζόμενοι την ίδια ημέρα ή εκ περιτροπής. Στο τέλος της μελέτης, το γραφείο Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης στις Βρυξέλες (Bureau fédéral du Plan) θα υποβάλει σε κάθε εταιρεία μια έκθεση για τις επιπτώσεις της μείωσης του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας.

Η Γερμανία τέλος, εκτός από τη μείωση των ημερών εργασίας εντός της εβδομάδας στους εργαζόμενους στη μεταλλουργία, εφαρμόζει πλέον από την 1^η Φεβρουαρίου του 2024 το πιλοτικό πρόγραμμα της τετραήμερης εργασίας σε πλήθος εργαζομένων. Προκειμένου να αναπτερωθεί η οικονομία της χώρας και να αυξηθεί η οικονομική πορεία αυτής, προχωράει στην ανάπτυξη της πιλοτικής τετραήμερης εργασίας. Ειδικά αναφέρουμε ότι έχουν σχεδιάσει ένα πρόγραμμα στο οποίο θα δουλεύουν τέσσερις ημέρες και θα χορηγούν μια ημέρα ρεπό στους εργαζόμενους. Στοχεύουν δε, στη δοκιμή και εφαρμογή του προγράμματος αυτού για ένα εξάμηνο, με απώτερο στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και ταυτόχρονα την συναισθηματική ικανοποίηση, μέσω των λιγότερων ημερών εργασίας. Μάλιστα το ρεπό το οποίο θα χορηγείται στους εργαζόμενους δεν θα ισοδυναμεί με την περικοπή των αποδοχών τους. Με το πρόγραμμα αυτό, επιδιώκει επιπρόσθετα η Γερμανία να καταστούν οι επιχειρήσεις πιο ελκυστικές, προκειμένου να αντιμετωπιστούν και οι ειδικότερες ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα. Ενώ ειδικοί την ίδια στιγμή προβλέπουν ότι, το εργατικό δυναμικό στο μέλλον θα μειωθεί κατά πολύ παραπάνω από 7 εκατομμύρια εργατικά χέρια ως το 2035. Παρόλα αυτά, στοχεύει η χώρα μέσω του προγράμματος αυτού στη μείωση της πληθώρας των αδειών που λαμβάνονται ήδη λόγω άγχους και υπερκόπωσης και στη προσέλκυση ανεκμετάλλευτου δυναμικού για την αγορά εργασίας.

Συμπερασματικά όμως, δεν είναι εφικτό να μιλήσουμε για τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής και δεν μπορούμε να πούμε για αναπαραγωγή αυτών και αλλού, αφού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το βελγικό εθνικό κανονιστικό και κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο. Ωστόσο, οφείλουμε να τονίσουμε το μεγάλο ενδιαφέρον για τις πολιτικές της εφαρμογής του χρόνου εργασίας. Επίσης είναι βέβαιο ότι ο χρόνος εργασίας θα αποτελέσει μείζον ζήτημα τα επόμενα χρόνια που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι υπεύθυνοι λήψης πολιτικών αποφάσεων, ακολουθώντας επίσης πρωτοποριακούς πειραματικούς δρόμους.

*Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου-Εργατολόγου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr