Μπορεί ο εργοδότης μου να θέσει ρήτρες για τη συμπεριφορά μου εκτός εργασίας;
Η παράνομη θέση ρήτρας προσωπικής ζωής από τη μεριά του εργοδότη δεν καθιστά άκυρη τη σύμβαση εργασίας, παρά μόνο τη ρήτρα αυτή καθ’ αυτή.
Στα πλαίσια του διευθυντικού του δικαιώματος, ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να θεσπίζει κάποιους κανόνες αναφορικά με τη συμπεριφορά των εργαζομένων εντός της επιχείρησης, υπό την προϋπόθεση ότι οι κανόνες αυτοί δεν περιορίζουν υπέρμετρα και άνευ ουσιώδους λόγου τις ατομικές ελευθερίες τους. Τίθεται το ερώτημα εάν – και υπό ποιες προϋποθέσεις – δύναται ο εργοδότης να καθορίζει τη συμπεριφορά των εργαζομένων και εκτός εργασίας.
Κατ’ αρχήν, ισχύει ο κανόνας της ηθικής αυτονομίας και ο εργοδότης δεν δύναται να επιβάλλει στους εργαζομένους κανόνες συμπεριφοράς εκτός εργασίας. Το κάθε άτομο δικαιούται να διαμορφώνει τη ζωή και τις σχέσεις του με τον τρόπο που επιθυμεί. Ως εκ τούτου, ο εργοδότης δεν μπορεί να επιβάλλει, με όρους στη σύμβαση εργασίας ή με κανονισμό εργασίας, υποχρεώσεις αγαμίας – δηλαδή μη σύναψης γάμου– ή ρήτρες αποφυγής τεκνοποιίας στους εργαζομένους. Η απαγόρευση θέσης τέτοιων κανόνων εκ μέρους του εργοδότη ισχύει και ως προς τη σύναψη σχέσεων μεταξύ εργαζομένων της ίδιας επιχείρησης. Τέτοιοι περιορισμοί θα είχαν ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη – και ως εκ τούτου αντίθετη στα χρηστά ήθη– δέσμευση της ελευθερίας του εργαζομένου.
Διαφορετική ενδεχομένως είναι η κρίση στην περίπτωση της απαγόρευσης σύναψης γάμου εργαζομένου, με εργαζόμενο ανταγωνιστικής επιχείρησης. Όπως σε κάθε περίπτωση όπου τίθεται ζήτημα περιορισμού των ατομικών ελευθεριών του εργαζομένου προς όφελος του επιχειρηματικού συμφέροντος, έτσι και στην παρούσα περίπτωση η στάθμιση μεταξύ των δύο παραγόντων οφείλεται να γίνει με βάση την αρχή της αναλογικότητας. Ο ως άνω περιορισμός, δηλαδή, πρέπει να είναι απολύτως αναγκαίος για την προστασία των συμφερόντων της επιχείρησης, πρόσφορος να επιτύχει τον επιδιωκόμενο σκοπό και πάντως όχι δυσανάλογος σε σχέση με την αξία του δικαιώματος του εργαζομένου που περιορίζεται. Έτσι, ο ως άνω περιορισμός είναι ενδεχομένως επιτρεπτός, όταν αφορά σε ανώτατα στελέχη ανταγωνιστικών επιχειρήσεων και ένας τέτοιος γάμος θα μπορούσε να προκαλέσει εσφαλμένα την πεποίθηση στην κοινή γνώμη ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις συνεργάζονται.
Τέλος, ό,τι αναφέρθηκε ανωτέρω ισχύει και ως προς την υπαγόρευση ευπρεπούς συμπεριφοράς στον εργαζόμενο εκ μέρους του εργοδότη. Έτσι, τέτοιοι κανόνες δεν πρέπει να θίγουν τον πυρήνα του – συνταγματικώς κατοχυρωμένου – δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και η επιβολή τους πρέπει να δικαιολογείται από το είδος της επιχείρησης και τη θέση που κατέχει ο εργαζόμενος, με παράλληλη τήρηση – όπως πάντα – της αρχής της αναλογικότητας.
Συνεπώς, καθώς η εργασία και η προσωπική ζωή του εργαζομένου αποτελούν δύο διακριτά πλαίσια, περιορισμοί εκ μέρους του εργοδότη αναφορικά με την τελευταία τίθενται υπό αυστηρότατες προϋποθέσεις, όπως αναλύθηκε παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση, η παράνομη θέση ρήτρας προσωπικής ζωής από τη μεριά του εργοδότη δεν καθιστά άκυρη τη σύμβαση εργασίας, παρά μόνο τη ρήτρα αυτή καθ’ αυτή.
* Της Τριχάκη Πελαγίας, Νομικής Συνεργάτιδας της Δικηγορικής Εταιρείας «Καρούζος Γιάννης & Συνεργάτες»
Πηγή: dikigorosergatologos.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σουζάνα Κλημεντίδη: Άρειος Πάγος απορρίπτει αίτημα αναβολής δίκης για κώλυμα κατηγορουμένου λόγω ασθένειας Είναι δυνατή η κατάσχεση και ο πλειστηριασμός επιχείρησης για χρέη του εργοδότη προς τρίτους; Ποιες οι συνέπειες στις εργασιακές σχέσεις; Η προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων ως θεσμοθετημένη υποχρέωση του εργοδότη Γιάννης Καρούζος: Καταστροφή της επιχείρησης από πυρκαγιά – Τι δικαιούται ο εργαζόμενος; Μπορεί ο εργαζόμενος να εκφράζει τις πολιτικές του απόψεις μέσα στην επιχείρηση;Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr