Triage: Η διαλογή ασθενών μπροστά στον τελευταίο αναπνευστήρα στις ΜΕΘ – Η ποινική ευθύνη του γιατρού και η έλλειψη πλαισίου στην Ελλάδα

Το τραγικό δίλημμα ενός γιατρού μπροστά στην διαδικασία επιλογής ασθενή που θα σώσει, όταν και αν (ελπίζουμε όχι) τεθεί στα νοσοκομεία της χώρας , έχει για βαριά ποινική αποτύπωση χωρίς όμως στα ελληνικά ιατρικά πρωτόκολλα και στην ελληνική νομοθεσία να υπάρχει πλήρης και ευκρινής πρόβλεψη.

Το θέμα , που πιθανόν είναι το ζήτημα των ημερών ανοίγει το dikastiko.gr , καταγράφοντας την σχετική έρευνα του Δρ. Νομ. Παν/μιου Ζυρίχης, Δικηγόρου Αθηνών και Ελβετίας , Ηλία Μπίσια , (Δείτε ΕΔΩ).

Σύμφωνα με την μελέτη παρουσιάζεται έλλειψη θεσμοθετημένης νομικής ρύθμισης των περιπτώσεων διαλογής ασθενών (Triage) στα ελληνικά νοσοκομεία.

Τι είναι

Όπως αναφέρει ο κ. Μπίσιας, στη διεθνή βιβλιογραφία, η διαδικασία λήψης αποφάσεων ταξινόμησης, κατηγοριοποίησης και διαλογής ασθενών στις περιπτώσεις που προαναφέρθηκαν έχει καθιερωθεί να αναφέρεται ως „Triage“ και σχετίζεται με την επονομαζόμενη «Ιατρική των Καταστροφών» (Katastrophenmedizin).

Στην ελληνική έννομη τάξη δεν υπάρχει ειδικό νομοθετικό πλαίσιο για τη διαδικασία Triage, άλλωστε υπάρχει ξεκάθαρη συνταγματική και απόλυτη προστασία της ανθρώπινης ζωή (άρθρο 2)

Εμμέσως η ποινική αξιολόγηση της ενέργειας ή παράλειψης του ιατρού, ο οποίος προκειμένου να σώσει μια ανθρώπινη ζωή αναγκάζεται να θυσιάσει μια άλλη υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, μπορεί να κριθεί σύμφωνα με το άρθρο 33 του νέου ΠΚ που θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4619/2019. Σύμφωνα με αυτό:

«Η πράξη δεν καταλογίζεται σε εκείνον που την τέλεσε, αν κατά την τέλεσή της αδυνατούσε να συμμορφωθεί προς το δίκαιο λόγω ανυπέρβλητου για τον ίδιο διλήμματος εξαιτίας σύγκρουσης καθηκόντων και η προσβολή που προκλήθηκε από την πράξη είναι κατά το είδος και τη σπουδαιότητα ανάλογη με την προσβολή που απειλήθηκε».

Αρκεί όμως ή τυχόν ποινική «αμνήστευση» να ισορροπήσει το ηθικό βάρος ενός γιατρού μπροστά στο δίλημμα;

Η Γερμανία

Με αυτή τη λογική, το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε το 2006 αντισυνταγματική διάταξη του Νόμου περί ασφάλειας της αεροπλοΐας (Luftsicherheitsgesetz), η οποία νομιμοποιούσε την ένοπλη κατάρριψη επιβατικού αεροσκάφους, το οποίο είχε καταληφθεί από αεροπειρατές και κινδύνευε να πέσει σε κατοικημένη περιοχή.

«Ακόμη και εάν από την κατάρριψη του αεροσκάφους θα μπορούσε να σωθεί μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων σε σχέση με τον αριθμό των επιβαινόντων στο αεροσκάφος, η Πολιτεία δεν εξουσιοδοτείται να νομιμοποιήσει την κατάρριψή του, δεσμευόμενη από την συνταγματική εγγύηση της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και της αξίας του ανθρώπου», επισημαίνει η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Η Πανδημία

Οι συνθήκες πανδημίας όμως έφεραν αντιλόγους και ανέδειξαν αναγκαιότητα γενικής ρύθμισης της διαδικασίας Triage και με αυτό τον τρόπο να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος και η διαφάνειά της.

Μάλιστα ήδη κατατέθηκε προσφυγή στο Ομοσπονδιακο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας τον Αύγουστο του 2020 μίας ομάδας πολιτών με κινητικά προβλήματα (ΜΕΑ), οι οποίοι ζήτησαν να υποχρεωθεί το κράτος να νομοθετήσει κριτήρια Triage, έτσι ώστε να προστατευτεί το δικαίωμα τους στη ζωή, ενόψει της πανδημίας και του ορατού κινδύνου άνθρωποι με ειδικές ανάγκες να τύχουν διακρίσεων στα νοσοκομεία.

Ιατρικά πρωτόκολλα

Στην Ελλάδα ελλείψει νομοθετικής ρύθμισης οι γενικές διατάξεις του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας αναφέρουν π.χ πως «ο ιατρός που βρίσκεται μπροστά σε σύγκρουση καθηκόντων αντιμετωπίζει τη σύγκρουση αυτή με βάση την επιστημονική του γνώση, τη σύγκριση των έννομων αγαθών που διακυβεύονται, τον απόλυτο σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας και τη συνείδησή του στο πλαίσιο των αρχών του άρθρου 2»( άρθρο 15 ΚΙΔ) και στο άρθρο 2 ΚΙΔ «…. απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους χωρίς διάκριση φύλου, φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικής θέσης ή πολιτικής ιδεολογίας».

Εν ολίγοις η εν λόγω διαδικασία επαφίεται αποκλειστικά και μόνο στη συνείδηση των εκάστοτε αρμόδιων υγειονομικών, εκτιμά ο κ.Μπίσιας.

Ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύνδεσμος (WWM) και άλλες Ιατρικές Ενώσεις εξέδωσαν διακηρύξεις με βάση τα ανωτέρω, τα βασικά κριτήρια διαλογής – όπως λέει ο κ. Μπίσιας, είναι:

-Η κατάσταση της υγείας του ασθενούς και η πρόγνωση βραχυπρόθεσμης θεραπείας του, με έμφαση στη σύντομη διάρκειά της.

-Για την πρόγνωση της θεραπείας συνεκτιμώνται: η βαρύτητα του περιστατικού, η γενική κατάσταση της υγείας και ιδιαίτερα η ύπαρξη τυχόν υποκείμενων νοσημάτων, τα οποία επηρεάζουν την προσδοκία της θεραπείας του ασθενούς.

-Η απόφαση Triage πρέπει να είναι συλλογική, να μην λαμβάνεται δηλαδή από έναν αλλά από ομάδα ιατρών και μάλιστα διαφορετικών ειδικοτήτων.

-Η ηλικία του ασθενούς συνεκτιμάται ρητώς στην Ελβετία, Γαλλία, Βέλγιο, Μεγάλη Βρετανία, Βέλγιο και Σουηδία, ενώ στη Γερμανία και Ολλανδία γίνεται ρητή μνεία ότι η ηλικία δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της διαλογής.

-Η ιταλική εταιρεία Εντατικολόγων και Αναισθησιολόγων (SIAARTI) φαίνεται εν μέρει να διαφοροποείται, δοθέντος ότι οι συστάσεις που δημοσίευσε τον Μάρτιο του 2020 για την διαδικασία Triage δίνουν προβάδισμα στο κριτήριο της ηλικίας του ασθενούς. Εν προκειμένω, δίδεται προτεραιότητα στην νοσηλεία στον ηλικιακά νεότερο, ενώ συνεκτιμώνται και τα λοιπά προαναφερθέντα κριτήρια.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr