Γ. Φλωρίδης: “Αναγκαία μεταρρύθμιση στην επί δεκαετίες ακινησία του Κληρονομικού Δικαίου”

Ογδόντα χρόνια μετά τη θέσπιση του ισχύοντος κληρονομικού δικαίου, η ελληνική Πολιτεία προχωρά σε μια εκτεταμένη και πολυδιάστατη μεταρρύθμιση, η οποία φιλοδοξεί να εκσυγχρονίσει ριζικά το πλαίσιο που ρυθμίζει τις κληρονομικές σχέσεις. Το νέο νομοσχέδιο, αποτέλεσμα της εργασίας ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής υπό τον ομότιμο καθηγητή και ακαδημαϊκό Απόστολο Γεωργιάδη, παρουσιάστηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και χαρακτηρίστηκε ως βασικό βήμα προσαρμογής του δικαίου στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.

Κατά την παρουσίαση, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης μίλησε για ένα «άριστο επιστημονικό πόνημα» και τόνισε ότι η επί δεκαετίες ακινησία στο κληρονομικό δίκαιο καταδεικνύει πόσο αναγκαία ήταν η σημερινή παρέμβαση. Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας υπογράμμισε τη σημασία της μεταρρύθμισης για τους πολίτες και την οικονομία, επισημαίνοντας ότι το δίκαιο οφείλει να εξελίσσεται παράλληλα με τις κοινωνικές δομές.

Ο καθηγητής Απόστολος Γεωργιάδης ανέλυσε τις σημαντικότερες καινοτομίες. Πρώτη μεγάλη μεταβολή αποτελεί η εισαγωγή κληρονομικών συμβάσεων, κάτι που δεν προβλεπόταν μέχρι σήμερα. Το νέο πλαίσιο επιτρέπει είτε στον διαθέτη να ρυθμίζει από πριν την τύχη της περιουσίας του μετά θάνατον, διατηρώντας πλήρη διαχειριστική εξουσία όσο ζει, είτε σε έναν κληρονόμο να παραιτείται εν ζωή από το κληρονομικό του δικαίωμα για λόγους που ο ίδιος επιλέγει.

Εκτεταμένες αλλαγές εισάγονται και στην εξ αδιαθέτου διαδοχή. Το ποσοστό του επιζώντος συζύγου αναπροσαρμόζεται: όταν υπάρχει ένα παιδί λαμβάνει το 33% της κληρονομιάς, ενώ όταν τα παιδιά είναι δύο ή περισσότερα το ποσοστό διαμορφώνεται στο 25%. Αν δεν υπάρχουν τέκνα, ο επιζών σύζυγος προηγείται έναντι γονέων, πρώτων εξαδέλφων ή άλλων συγγενών του θανόντος.

Παράλληλα ενισχύονται τα κληρονομικά δικαιώματα των συντρόφων. Όσοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης αποκτούν τα ίδια δικαιώματα με τους συζύγους, ενώ προβλέπεται και ειδική ρύθμιση για ζευγάρια που συζούν χωρίς σύμφωνο: εφόσον η συμβίωση έχει διαρκέσει τουλάχιστον τρία χρόνια και δεν υπάρχουν άλλοι κληρονόμοι ώστε η περιουσία να περιέλθει στο Δημόσιο, ο επιζών σύντροφος μπορεί να κληρονομήσει, υποβάλλοντας σχετική αίτηση εντός τεσσάρων μηνών από τον θάνατο. Επιπλέον, εξασφαλίζεται δικαίωμα παραμονής στην κοινή κατοικία για έναν χρόνο, ενώ αν υπάρχουν παιδιά η παραμονή μπορεί να παραταθεί για μεγαλύτερο διάστημα.

Στο πεδίο των διαθηκών, το νομοσχέδιο διατηρεί τις ιδιόγραφες διαθήκες, αλλά προβλέπει αυστηρότερο έλεγχο γνησιότητας, ιδίως όταν κατατίθενται από συγγενείς πλην συζύγου και τέκνων, ή από τους τελευταίους αν έχει περάσει χρόνος από τον θάνατο. Εισάγεται επίσης η δυνατότητα σύνταξης διαθήκης από άτομα άνω των 16 ετών, ενώ πρόσωπα με αναπηρίες θα μπορούν να συντάσσουν διαθήκη με τεχνολογικά μέσα, όπως φωνητική υποστήριξη. Παράλληλα απαγορεύεται η σύνταξη διαθήκης υπέρ εργαζομένων ή διοικούντων νοσοκομεία, οίκους ευγηρίας και συναφή ιδρύματα, όταν ο διαθέτης φιλοξενείται σε αυτά. Τέλος, κατοχυρώνεται η αυτοδίκαιη κληρονομική ανικανότητα για πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί για αδικήματα κατά της ζωής, της υγείας ή της γενετήσιας ελευθερίας του διαθέτη.

Μία από τις πιο ριζικές τομές αφορά τις αποποιήσεις κληρονομίας. Το νέο πλαίσιο ορίζει ότι ο κληρονόμος δεν θα ευθύνεται πλέον με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς. Η μεταβολή αυτή αναμένεται να αναστρέψει το φαινόμενο των μαζικών αποποιήσεων και να επιτρέψει την αξιοποίηση περιουσιών και επιχειρήσεων που σήμερα απαξιώνονται.

Ο υπουργός Γιώργος Φλωρίδης επισήμανε ότι η μεταρρύθμιση «υπερβαίνει τον χαρακτηρισμό της ως απλώς σημαντικής», καθώς συνιστά ένα ολοκληρωμένο επίτευγμα με ορίζοντα δεκαετιών. Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας εξήγησε ότι οι αλλαγές υπαγορεύτηκαν από τη μεταβολή της οικογενειακής δομής, την ανάγκη εξορθολογισμού της νόμιμης μοίρας ώστε να αποφεύγεται ο κατακερματισμός επιχειρηματικών μονάδων και την αναγκαιότητα θεσμοθέτησης των κληρονομικών συμβάσεων. Σύμφωνα με τον ίδιο, η μεταρρύθμιση στηρίζεται σε τέσσερις άξονες: την προσαρμογή της κληρονομικής διαδοχής στη σύγχρονη οικογένεια, τον εξορθολογισμό της νόμιμης μοίρας, την άρση της απόλυτης απαγόρευσης των κληρονομικών συμβάσεων και, κυρίως, τον διαχωρισμό της κληρονομικής περιουσίας από την ατομική περιουσία του κληρονόμου — ρύθμιση που εκτιμάται ότι θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr