Λ. Αποστολίδης: Μυτιλήνη – Aκούει κανείς; Σκέψεις Ολ. ΣτΕ αριθμ. 1285/2022

Είναι πιστεύω κοινή παραδοχή ότι η κατασκευή δομής στη Βάστρια αφορά όλους τους πολίτες της Λέσβου. Όλοι γνωρίζουν ότι η χωροθέτηση της δομής βρίσκεται στον πυρήνα ενός πυκνού δάσους, που αποτελεί τον βασικό πνεύμονα του νησιού. Η θέση της δομής περικλείεται από πυκνό προστατευόμενο δάσος που συνορεύει μάλιστα με περιοχή NATURA.

Αντικειμενικά αποτελεί έναν άμεσα πιθανό κίνδυνο ολοκληρωτικής καταστροφής του δασικού οικοσυστήματος. Οι κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες που βιώνουμε εκπέμπουν το δικό τους sos για την προστασία του δασικού και αστικού οικοσυστήματος. Δυστυχώς όμως κάνουμε πως δε βλέπουμε και δεν ακούμε τι γίνεται δίπλα μας στο γειτονικό μας δάσος, στη Βάστρια. Δε θέλουμε να κατανοήσουμε ότι με την κατασκευή της δομής είναι σαν να παίζουμε με τη φωτιά. Σαν να προκαλούμε οι ίδιοι τον ερχομό της φωτιάς. Σαν να μην έχουμε την αίσθηση του κινδύνου. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει μια εκρηκτική ησυχία στην κοινωνία που ουδείς γνωρίζει πότε και πως θα εκδηλωθεί. Ως νομικός συμπαραστάτης στον δικαστικό αγώνα της Περιφέρειας και των Κοινοτήτων για την ακύρωση των επεμβάσεων στο δάσος και την κατασκευή της δομής, έχω γίνει δέκτης της αγωνίας, του φόβου και της οργής, θα έλεγα, πολλών κατοίκων, που διαμαρτύρονται για την κατασκευή της δομής. Εκφράζουν την πλήρη αντίθεση τους, καθώς και τους φόβου τους για την πολύ πιθανή περιβαλλοντική καταστροφή.

Δεσμεύτηκα σ’ αυτές τις φωνές να εκφράσω δημόσια τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τους ισχυρισμούς μας, ότι η κατασκευή της δομής παραβιάζει βάναυσα την περιβαλλοντική και δασική νομοθεσία. Ταυτόχρονα παραβιάζει και τις πρόσφατες αποφάσεις της Ολ. του ΣτΕ, 1285/2022. Η απόρριψη της αίτησης προσωρινής διαταγής από το ΣτΕ με καθυστέρηση 45 ημερών, δεν έλαβε καθόλου υπόψη τις ως άνω σκέψεις της Ολ. του ΣτΕ 1285/2022. Με αιτιολογίες αόριστες και αβάσιμες χωρίς να λάβει υπόψη τα πραγματικά γεγονότα (όπως ότι στη χωροθέτηση της δομής δεν υφίσταται ουδεμία υποδομή, έγιναν ήδη οι εκτεταμένες χωματουργικές εργασίες, βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για δίκτυα ύδρευσης, αποβλήτων, διάνοιξης έργων οδοποιίας και δικτύου ηλεκτρισμού κ.ά.), αλλά ούτε και τις ρητές διατάξεις του ν. 4375/2016, όπου ορίζεται ότι, οι δομές του ως άνω νόμου εξαιρούνται από την περιβαλλοντική αδειοδότησης, όταν «Εξυπηρετούνται άμεσα από υφιστάμενα δίκτυα υποδομής (πρόσβασης, ηλεκτροδοτήσεις, ύδρευσης και εγκαταστάσεις συλλογής και διάθεσης ακαθάρτων)», γεγονός ότι τα δίκτυα αυτά στη θέση χωροθέτησης της δομής δεν υπάρχουν. Και στις προτάσεις του το Δημόσιο αναφέρεται στη δημιουργία αυτών των δικτυών. Και η Περιφέρεια και οι Κοινότητες έχουν προσβάλει παραδεκτώς τις κανονιστικές πράξεις διάνοιξης της οδοποιίας σε δασική έκταση, πρόσβασης στη δομή, καθώς και την κανονιστική πράξη μείωσης της χωρητικότητας της δομής από 5.000 άτομα στα 2.950 άτομα. Η πράξη αυτή καλύπτει μόνο το μέγεθος της δομής, αλλά δεν καλύπτει τις ποιοτικές προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος 4375/2016, περί ύπαρξης ή όχι των βασικών υποδομών και δικτυών για τη λειτουργία της δομής. Οι αιτιολογίες της απόρριψης της προσωρινής διαταγής, ότι το Δημόσιο δεν είχε άλλη επιλογή χωροθέτησης της δομής, δεν αποτελεί νόμιμη βάση για την εξαίρεση από περιβαλλοντική αδειοδότηση της δομής. Επίσης ότι η δομή είναι προσωρινή εγκατάσταση και ότι το αρμόδιο Δασαρχείο έδωσε άδεια επέμβασης σε δασική έκταση και διάνοιξη οδοποιίας για πρόσβαση στη δομή,δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις για την εξαίρεση από την περιβαλλοντική αδειοδότηση.

Αντίθετα η επέμβαση σε δάσος 73 στρεμμάτων και οδοποιίας 2,5 χλμ., καθώς και το δίκτυο ηλεκτροδότησης που θα ακολουθήσει επιβεβαιώνουν ότι στη θέση χωροθέτησης της δομής δεν υπάρχουν οι υποδομές που ορίζει ο νόμος 4375/20146. Προϋπόθεση sine qua non για την εξαίρεση από την αδειοδότηση. Αναμένουμε την εκδίκαση της αίτησης αναστολής και βάσιμα νομικά προσδοκούμε η αίτησή μας να γίνει δεκτή, σύμφωνα με το Σύνταγμα, τις ευρωπαϊκές οδηγίες, τις ρητές διατάξεις του ν. 4375/2016 και τοις σκέψεις της Ολ. Στε 1285/2022 που έκρινε για το ίδιο νομικό ζήτημα.

Προς επιβεβαίωση των ισχυρισμών θα παραθέσω αυτούσιες τις σκέψεις της Ολ. ΣτΕ για ad hoc περίπτωση που έκρινε ότι «Το έργο δεν απαλλάσσεται της περιβαλλοντικής αδειοδότησης». Και δεν είναι απαραίτητο να είναι κανείς νομικός για να κατανοήσει το περιεχόμενο αυτών των σκέψεων. Συγκεκριμένα: «Στη σκέψη 18 η Ολ. έκρινε ότι: Περαιτέρω, η εφαρμοζόμενη εν προκειμένω υ.α. 2307/2018 προβλέπει ότι οι δομές του ν. 4375/2016 εξαιρούνται από την περιβαλλοντική αδειοδότηση, όταν «εξυπηρετούνται άμεσα από υφιστάμενα δίκτυα υποδομής (πρόσβασης, ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και εγκαταστάσεις συλλογής και διάθεσης ακαθάρτων)». Η διάταξη αυτή, ως εισάγουσα εξαίρεση από τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο δομές με χωρητικότητα μικρότερη των 3.000 ατόμων κατατάσσονται στην κατηγορία Β, όπως η επίδικη, είναι στενώς ερμηνευτέα, αφορά δε μόνο είτε δομές που εγκαθίστανται σε υφιστάμενα κτίρια, ήδη εξυπηρετούμενα από τα δίκτυα υποδομής, χωρίς να απαιτούνται πρόσθετες εργασίες σύνδεσης με τα δίκτυα αυτά, δυνάμενες να επιφέρουν επεμβάσεις στο περιβάλλον, είτε και δομές για την εγκατάσταση και λειτουργία των οποίων προβλέπεται η τοποθέτηση σκηνών ή άλλων οικίσκων, δυναμένων πάντως να συνδεθούν «άμεσα» με υφιστάμενα δίκτυα υποδομών, χωρίς επεμβάσεις στο έδαφος ή με όλως επουσιώδεις επεμβάσεις. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή προκειμένου η δομή να καταστεί κατάλληλη να υποδεχθεί και να φιλοξενήσει συγκεκριμένο αριθμό ατόμων απαιτείται η εκτέλεση επεμβάσεων στο έδαφος και στο περιβάλλον εν γένει, όπως εκσκαφές, διάνοιξη οδών, δημιουργία πρόσθετης υποδομής για σύνδεση με δίκτυα ύδρευσης κ.ο.κ., δεν συντρέχει η κατά το γράμμα της διάταξης και τη σύμφωνη με την εξουσιοδοτική διάταξη του ν. 4014/2011 ερμηνεία της, «άμεση» εξυπηρέτηση της εγκατάστασης από «υφιστάμενα» δίκτυα υποδομών. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτό το έργο δεν απαλλάσσεται της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Με το προεκτεθέν περιεχόμενο, η υ.α. 2307/2018 δεν αντίκειται προς την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 1 παρ. 4 του ν. 4014/2011, ερμηνευόμενη σύμφωνα με το άρθρο 23 του Συντάγματος και την οδηγία 2011/92/ΕΕ».

«Στη σκέψη 21: Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι δομές με χωρητικότητα μικρότερη των 3.000 ατόμων, όπως η επίδικη, υπόκεινται, καταρχήν, ως έργα της Β κατηγορίας, σε περιβαλλοντική αδειοδότηση βάσει της κ.υ.α. 169905/2013 και, εφόσον χορηγηθεί η άδεια αυτή, υπάγονται στις πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της εν λόγω απόφασης, εξαιρούνται δε οι δομές αυτές από την αδειοδότηση μόνο όταν «εξυπηρετούνται άμεσα από υφιστάμενα δίκτυα υποδομής», είτε διότι εγκαθίστανται σε υφιστάμενα κτίρια, ήδη εξυπηρετούμενα από τα δίκτυα υποδομής, χωρίς να απαιτούνται πρόσθετες εργασίες σύνδεσης με τα δίκτυα αυτά δυνάμενες να επιφέρουν επεμβάσεις στο περιβάλλον, είτε διότι για την εγκατάσταση και λειτουργία τους προβλέπεται η τοποθέτηση σκηνών ή άλλων οικίσκων, δυναμένων να συνδεθούν «άμεσα» με υφιστάμενα δίκτυα υποδομών, χωρίς επεμβάσεις στο έδαφος ή με όλως επουσιώδεις επεμβάσεις» [βλ. ανωτέρω σκέψη 18].

Δε χρειάζεται κανείς να είναι δικηγόρος για να κατανοήσει ότι με βάση τα παραπάνω πραγματικά και νομικά στοιχεία η περίπτωση της δομής στη Βάστρια, είναι παράνομη αφού παραβιάζει το Σύνταγμα, τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τις σκέψεις της σχολιαζόμενης πρόσφατης απόφασης Ολ. ΣτΕ 285/22.

Στην προκειμένη περίπτωση της αίτησης ακύρωσης για την κατασκευή δομής στη Βάστρια και ειδικότερα για την εκτέλεση επεμβάσεων σε δασική έκταση για διάνοιξη έργων οδοποιίας, για κατασκευή δικτύου ηλεκτρισμού κ.ά., όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας. Το επίδικο έργο δεν απαλλάσσεται της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Μη νομίμως, ενόψει τούτων, έκρινε η Διοίκηση ότι χωρεί απαλλαγή από τις ρυθμίσεις της κ.υ.α. 169905/2013, οι δε παραδεκτώς προσβαλλόμενες πράξεις, οι οποίες εκδόθηκαν χωρίς να τηρηθεί προηγουμένως η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου, είναι για τον λόγο αυτόν, βασίμως προβαλλόμενες και ακυρωτέες.

Προσδοκούμε, διότι έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας, ότι το πνεύμα του Ελευθέριου Βενιζέλου θα εισακουσθεί. Ο οποίος απευθυνόμενος στο νεοσύστατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ΣτΕ, με σεβασμό στους θεσμούς ανέφερε: «Σαν ακυρώσετε και την σπουδαιότεραν, έτι πράξιν της διοικήσεως….όχι μόνον δεν θα δυσφορήσω, αλλά εγώ πρώτος θα σπεύσω να σας συγχαρώ».

Λουκάς Αποστολίδης, Δικηγόρος

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr