Μιλένα Αποστολάκη: Μια αντιμεταρρύθμιση με διάχυτο ποινικό λαϊκισμό

Για έβδομη φορά από το 2019 η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τροποποιεί τα δυο βασικά νομοθετήματα που ρυθμίζουν την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης, επικυρώνοντας το αποσπασματικό, αβαθές και εν τέλει αντιεπιστημονικό πρόσημο της πολιτικής της στον χώρο της  δικαιοσύνης. Για πρώτη φορά τις αλλαγές των Κωδίκων   δεν τις επεξεργάστηκε  νομοπαρασκευαστική επιτροπή, αλλά τρεις αποσπασμένοι δικαστές στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Το νομοσχέδιο συνιστά επικοινωνιακό αντιπερισπασμό μιας κυβέρνησης που βρίσκεται αντιμέτωπη με την δραματική ανεπάρκειά της στον τομέα της δημόσιας ασφάλειας. Δεν επιλέγεται η δογματική ανακαίνιση των Κωδίκων με βάση τα πορίσματα της νεότερης ποινικής επιστήμης και της σύγχρονης αντεγκληματικής πολιτικής, αλλά η απλουστευτική ικανοποίηση ερεθισμένων από την επικαιρότητα ενστίκτων, με την επικίνδυνη ενεργοποίηση  κοινωνικών  αυτοματισμών.

Έτσι επιστρατεύεται η αυστηροποίηση των ποινών ως ιδεολόγημα και ως απόδειξη αποφασιστικότητας και πυγμής, ενώ γνωρίζουμε ότι στη δραστική αντιμετώπιση του εγκλήματος συμβάλλουν πρωτίστως η βεβαιότητα της σύλληψης, η σύντομη διεξαγωγή  της δίκης, η εκτέλεση της ποινής καθώς και μέτρα κοινωνικής και αντεγκληματικής πολιτικής.

Στο ζήτημα της έκτισης των ποινών η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι όποιος καταδικασθεί σε ποινή στερητική της ελευθερίας άνω των δυο ετών θα μπαίνει οπωσδήποτε στη φυλακή. Πρόκειται για την επιτομή του  ποινικού λαϊκισμού από μια κυβέρνηση που ενώ μετρά ήδη καταδίκες για τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης στις ελληνικές φυλακές, δεν φρόντισε ούτε καν να φτιάξει νέες φυλακές για να υπηρετήσει το παρωχημένο σχέδιο της αντεγκληματικής της πολιτικής, για να μην αναφερθούμε στο μείζον , την « εγκληματογόνο μόλυνση» μέσα στη φυλακή ενός πρωτόπειρου δράστη πλημμελήματος κατά παράβαση των βασικών κατευθύνσεων της ορθής ποινικής μεταχείρισης σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου. Πέραν των πρακτικών ζητημάτων που εγείρονται από την κατάσταση στις ελληνικές φυλακές και την επάρκεια τους, ο φυσικός δικαστής είναι εκείνος που πρέπει να συνεκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά και την προσωπικότητα του δράστη ,η δε αρχή της αναλογικότητας επιβάλει κλιμάκωση και όχι οριζόντιες ρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σε φυλακίσεις  για πράξεις που στερούνται ποινικής απαξίας.

Ο δεύτερος διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης μετά την αυστηροποίηση, είναι η επιτάχυνση.

Η προχειρότητα των ρυθμίσεων θα φανεί στην πορεία, όταν παρά τη  συρρίκνωση των δικαστικών συνθέσεων και το δεδομένο  θεσμικό κόστος με τις fast track ποινικές δίκες που εισάγει το νομοσχέδιο, δεν πρόκειται να προκύψει επιτάχυνση.

Η εκδίκαση από άρτι αποφοιτήσαντες από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών της βασικής ύλης του πλημμελήματος στα μονομελή πλημμελειοδικεία δεν εγγυάται την ποιότητα του δικαστικού έργου. Η υπέρμετρη επέκταση της αρμοδιότητας του Μονομελούς Εφετείου ώστε σοβαρά κακουργήματα για τα οποία ο Κώδικας επισείει πολυετείς καθείρξεις να υπάγονται στην ασθενή μονοπρόσωπη κρίση, συναντάται μόνο στην έννομη τάξη της Μάλτας και έρχεται σε αντίθεση με την ουσιαστική και δικαιοκρατικά επιβεβλημένη βάση της παροχής εχέγγυων δίκαιης κρίσης  . Ακόμα η προτεινόμενη διάταξη για τον περιορισμό των αναβολών εντοπίζει το πρόβλημα μόνο στην πλευρά των δικηγόρων και κλείνει τα μάτια στον πυρήνα του προβλήματος ,δηλαδή στα γεμάτα πινάκια που δεν εξαντλούνται ποτέ εξαιτίας των ωραρίων στα Δικαστήρια.

Η επιτάχυνση της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης  υπηρετείται με προσλήψεις εισαγγελέων και δικαστικών υπαλλήλων , με την επέκταση του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης, με σύγχρονες υλικοτεχνικές και ψηφιακές υποδομές στα Δικαστήρια.

Ένα σύγχρονο κράτος δικαίου αναμετράται με το έγκλημα  και τον εγκληματία με τη συσσωρευμένη δύναμη των πορισμάτων της επιστήμης, νομοθετώντας με σύνεση και νηφαλιότητα και  διασφαλίζοντας  απαρεγκλίτως  αναγκαίες θεσμικές εγγυήσεις και το θεμελιώδες δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη.

Όλα τα παραπάνω δεν απαντώνται στην νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης.

*Της Μιλένας Αποστολάκη, βουλευτή Β. Τομέα Αθηνών του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Δικηγόρου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr