Λουκάς Αποστολίδης:  Ώρα… Δικαιοσύνης για τα Τέμπη

“Φτάσαμε στο τέλος της έρευνας των αιτίων για την τραγωδία στα Τέμπη. Συντάχθηκαν κατηγορητήρια, για κακουργηματικές πράξεις, για το υπηρεσιακό προσωπικό, οργανισμούς και άτομα καθώς και το πολιτικό προσωπικό.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ανοίγει το δρόμο για τις δικαστικές αίθουσες. Πρωταρχικό ζητούμενο η οικονομική διαχείριση της σύμβασης 717, που αφορά τα συστήματα ασφάλειας στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Από την πρώτη μηνυτήρια αναφορά που καταθέσαμε, κατά παντός υπευθύνου, εκπροσωπώντας θύματα, παθόντες αυτής της τραγωδίας, είχαμε επισημάνει  ότι οι κύριοι υπεύθυνοι πρέπει να αναζητηθούν στα κέντρα των αποφάσεων (οργανισμούς και πρόσωπα στο  τριχοτομημένο ΟΣΕ, καθώς και την πολιτική ηγεσία) και στο λάκκο των λεόντων, κοινώς των οικονομικών συμφερόντων. 

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ολοκλήρωσε την έρευνα και απήγγειλε κατηγορητήρια σε 23 άτομα. Ο πυρήνας, δικαίας πιστεύω κρίσης, των κατηγορητηρίων, αφορά την κακοδιαχείριση και διασπάθηση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων, για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων ασφάλειας στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Γεγονός που με  βάσει της 717 σύμβασης του 2014 θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το 2016. Αν αυτό είχε πραγματοποιηθεί έγκαιρα δεν θα κλαίγαμε, δεν θα ζούσαμε το χαμό των 57 ψυχών.

Τα συστήματα ασφάλειας, σηματοδότηση, τηλεδιαχείριση θα είχαν  αποτρέψει τα όποια ανθρώπινα λάθη. Αυτή είναι η πραγματική και μόνη αλήθεια. Δυστυχώς όσοι ενεπλάκησαν στην καθυστέρηση υλοποίησης και ολοκλήρωσης του έργου, με επτά συνεχιζόμενες τροποποιήσεις της σύμβασης, έχουν βαρύτατες ευθύνες και πρέπει να αποδοθούν οι ανάλογες ποινές.

  Σε συνάντηση μου με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που παρεμπιπτόντως με τόλμη και ορθή πιστεύω κρίση, ανέσυρε από το χρονοντούλαπο τον φάκελο της αμαρτωλής υπόθεσης, αιτήθηκα να υπάρξει συσχέτιση των δυο δικογραφιών, που παράλληλα συντάχθηκαν από τις υπεύθυνες ανακριτικές αρχές και  την ευρωπαϊκή εισαγγελεία. Η απάντηση της ήταν αρνητική, καταρχήν διότι αυτό επιβάλλουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί, αλλά και διότι το πεδίο της έρευνας της  ευρωπαϊκής εισαγγελίας αφορά την οικονομική διαχείριση της 717. Αντίθετα ο εφέτης ανακριτής εξετάζει τις αίτιες και τους υπεύθυνους του δυστυχήματος. Βέβαια η αλληλεξάρτηση των δυο δικογραφιών είναι προφανής. Η αλήθεια, αντικειμενικά της αιτίας του δυστυχήματος έγκειται σε πρώτο βαθμό στη μη ολοκλήρωση εγκατάστασης των συστημάτων ασφαλείας. Οι παρατεταμένες (7) τροποποιήσεις καθυστέρησαν την ολοκλήρωση του έργου και αφ ετέρου συνετέλεσαν έμμεσα αλλά προσδιοριστικά στην επέλευση του δυστυχήματος. Αυτοί βεβαια, που ανέλαβαν την ευθύνη της καθυστέρησης του έργου θα δώσουν εξηγήσεις ενώπιον της δικαιοσύνης. Η συσχέτιση των δικογραφιών εκ των πραγμάτων στην εκδίκαση των υποθέσεων θα είναι διαρκώς παρούσα.

           Οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί – ότι η οικονομική διαχείριση της σύμβασης δεν έχει σχέση με το δυστύχημα – είναι πλήρως εσφαλμένοι και νόμο  αβάσιμοι. –Και αυτό διότι εάν είχε εκτελεσθεί η σύμβαση δεν θα συνέβαινε το δυστύχημα. Οι κατηγορίες έχουν ήδη απαγγελθεί και οι δικαστικές αίθουσες αναμένουν τους υπεύθυνους της τραγωδίας.

         Εκ των πραγμάτων την αυλαία των δικών στις αρχές του 2024 θα ανοίξει η ευρωπαϊκή εισαγγελία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16Γ, πέρα του ότι των ερευνών και εισαγωγή σε δίκη και σύμφωνα με τους συνδικαλιστικούς κανονισμούς. Ειδικότερα:

Άρθρο 16Γ

«Περάτωση των ερευνών και εισαγωγή σε δίκη

• Επί αδικημάτων για τα οποία η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ασκήσει την αρμοδιότητα της και τα Μόνιμο Τμήμα έχει αποφασίσει την παραπομπή της υπόθεσης σε δίκη σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 10 και τα άρθρα 36 και 40 του Κανονισμού ΕΕ 2017/1939, η εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο γίνεται με επίδοση κλητηρίου θεσπίσματος, που συντάσσει ο Ευρωπαίος Εντεταλμένος Εισαγγελέας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις επόμενες παραγράφους.

• Επί πλημμελημάτων που διώκονται αυτοτελώς εφαρμόζεται το άρθρο 322 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ).

1. Επί κακουργημάτων, μετά την έκδοση της απόφασης του Μονίμου Τμήματος, σύμφωνα με την παρ. 1, ο Ευρωπαίος Εντεταλμένος Εισαγγελέας υποβάλει πρόταση προς τον Πρόεδρο Εφετών Αθηνών για την εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο, στην οποία επισυνάπτονται σχέδιο κλητήριου θεσπίσματος, η περί παραπομπής απόφαση του Μόνιμου Τμήματος και το σχέδιο απόφασης που έχει υποβάλλει ο ίδιος, εφαρμοζόμενου του άρθρου 309 ΚΠΔ. Από την στιγμή που ο εισαγγελέας καταρτίσει σχετική πρόταση, πριν την υποβάλλει προς τον Πρόεδρο Εφετών, έχει υποχρέωση να ενημερώσει αμέσως τους διαδίκους ή τους πληρεξουσίους δικηγόρους τους, προκειμένου να λάβουν αντίγραφο της και να ασκήσουν το δικαίωμα ακρόασης, υποβάλλοντας υπόμνημα με τις απόψεις τους, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ.2 του άρθρου 309ΚΠΔ. Εφόσον ο πρόεδρος εφετών διατυπώσει σύμφωνη γνώμη για την παραπομπή της υπόθεσης στο ακροατήριο, ο Ευρωπαίος Εντεταλμένος Εισαγγελέας εκδίδει κλητήριο θέσπισμα, κατά του οποίου δεν επιτρέπεται προσφυγή.
2. Σε περίπτωση διαφωνίας του Προέδρου Εφετών, ο οποίος κρίνει ότι δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ή συντρέχουν λόγοι να παύσει οριστικά η προσωρινά η ποινική δίωξη ή να κηρυχθεί απαράδεκτη, η υπόθεση εισάγεται στο Συμβούλιο Εφετών Αθηνών. Κατά τη συζήτηση ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών έχουν δικαίωμα να παραστούν ο Ευρωπαίος Εντεταλμένος Εισαγγελέας και οι διάδικοι, οι οποίοι ειδοποιούνται από τον Γραμματέα του Συμβουλίου με οποιοδήποτε μέσο εντός προθεσμίας που ορίζει ο Προέδρος, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των σαράντα οχτώ (48) ωρών. Η ανωτέρω ειδοποίηση μπορεί να γίνει προς τον διάδικο ή τον συνήγορο του. Το Συμβούλιο Εφετών μπορεί: α) να αποφαίνεται να μη γίνει κατηγορία, ή β) να παύει οριστικά την ποινική δίωξη, ή γ) να παύει προσωρινά την ποινική δίωξη, ή δ) να κηρύσσει απαράδεκτη την ποινική δίωξη, ή ε) να αναπέμπει την υπόθεση στον Ευρωπαίο Εντεταλμένο Εισαγγελέα ή στ) να αποφασίζει την εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο του αρμοδίου Δικαστηρίου.
3. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι παρ. 4 και 5 του άρθρου 309 και τα άρθρα 310 έως 313 ΚΠΔ.»

          Επισημαίνω και πάλι ότι η δίκη της ευρωπαϊκής εισαγγελίας αποτελεί την άλλη όψη του ιδίου νομίσματος, που αφορά το οικονομικό σκέλος της  διαχείρισης της 717 σύμβασης, που αντικειμενικά υπήρξε η πρωταρχική αιτία του δυστυχήματος στα Τέμπη.

Eurokinissi

         Με τα σημερινά δεδομένα, πιστεύω μέχρι τέλη Ιανουαρίου του 2024, να έχει ολοκληρώσει ο εφέτης ανακριτής τις ανακριτικές πράξεις και να απαγγείλει κατηγορίες φαίνεται για 30 άτομα. Συνολικά περί τα 50 άτομα, στις δυο υποθέσεις (που ουσιαστικά είναι μια) θα βρεθούν κατηγορούμενοι στην δίκη  που σημάδεψε το 2023. Σίγουρα όλοι μας οφείλουμε να  τρέξουμε  γρήγορα τον χρόνο για μια δίκαιη δίκη.

         Το οφείλουμε στην μνήμη των 57 ψυχών και στο αλυτρωτικό βάσανο και πόνο των γονέων, φίλων και όλων αυτών που δοκιμάσθηκαν σε αυτήν την τραγωδία.

         Ορισμένες  παρατηρήσεις για τα γεγονότα που έτρεξαν τους τελευταίους μήνες του 2023 σχετικά με τις πολιτικές και ποινικές ευθύνες για το δυστύχημα στα Τέμπη. Σε κοινοβουλευτικό επίπεδο η Εξεταστική Επιτροπή ουσιαστικά θα εξετάσει εάν υπάρχουν πολιτικές ευθύνες και εάν υπάρχουν «αποχρώσεις ενδείξεις» για ποινικές ευθύνες τότε η συγκρότηση Προανακριτικής Επιτροπής θα συζητήσει στην Ολομέλεια της Βουλής.

         Με ενδιαφέρον παρακολουθώ τις διαδικασίες αυτές. Αλλά ως απλός πολίτης αναρωτιέμαι: Τι περισσότερες «αποχρώσεις, ενδείξεις αναμένει η Εξεταστική Επιτροπή, όταν το πόρισμα και ουσιαστικά το κατηγορητήριο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας έχει κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα σε πολιτικά πρόσωπα για την κακοδιαχείριση της 717 σύμβασης;

       Εδώ ταιριάζει η λαϊκή ρήση: « Βλέπουμε τον λύκο να έρχεται και εμείς ψάχνουμε στον τόρο» Οι χιλιάδες σελίδες των δυο δικογραφιών αποτελούν πλούσιο υλικό που στοιχειοθετούν αντικειμενικά ποινικές ευθύνες σε πολιτικά και διοικητικά πρόσωπα  που διαχειρίσθηκαν  και καθυστέρησαν  για  έξι χρόνια την  εκτέλεση του έργου της 717 σύμβασης. Εγκληματικό το λάθος να αφήσουν τον σιδηρόδρομο χωρίς συστήματα ασφάλειας.

        Οι εμπειρογνώμονες, εξειδικευμένοι μηχανολόγοι –μηχανικοί κατηγορηματικά ισχυρίζονται βάσιμα στο πόρισμα τους ότι εάν τα συστήματα ασφάλειας  λειτουργούσαν, θα ήταν αδύνατον, να είχε συμβεί η μετωπική σύγκρουση δυο τραίνων στην ίδια γραμμή.

          Όπως επίσης, επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσματα της εξέτασης του καταγραφικού στο «μαύρο κουτί»  προκύπτει ότι από το 2019 τα όποια συστήματα ασφαλείας λειτουργούσαν, έπαυσαν να λειτουργούν. Ποιος πήρε αυτή την ευθύνη σε οργανισμούς ή πρόσωπα, σε διοικήσεις ή πολιτική ηγεσία; 

        Κεντρικό συμπέρασμα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας είναι ότι οι εμπλεκόμενοι, κατηγορούμενοι πλέον, αντί να κτίσουν και να ολοκληρώσουν τα συστήματα ασφάλειας, όπως προέβλεπε η σύμβαση 717,  προσχώρησαν σε αλλεπάλληλες τροποποιήσεις της σύμβασης. Αποφάσισαν να χτίσουν νέα συστήματα ασφαλείας, αφήνοντας στο έλεος του Θεού την ασφάλεια μετακίνησης των πολιτών 

         Αυτό το κρίσιμο στοιχείο πιστεύω ότι θα κατέγραφε και θα επιβεβαίωνε το κατεστραμμένο μαύρο κουτί της άλλης αμαξοστοιχίας που πρόσφατα ανασύρθηκε από τα συντρίμμια της σύγκρουσης των τρένων.

         Εύλογα τα ερωτήματα των παθόντων. Ποιος ανέλαβε την ευθύνη για την άρον- άρον μετακίνηση των συντριμμιών από το τόπο του δυστυχήματος;

            Σε μικρότερης σημασίας ατυχήματα, όποιος επιχειρεί να αλλάξει τα πραγματικά στοιχεία του συμβάντος, τιμωρείται αυστηρά με ποινή φυλάκισης.

         Στην προκείμενη περίπτωση το θέμα των ευθυνών παραμένει ανοιχτό. Η βασική αίτια της τραγωδίας έχει καταγραφεί στο αμάχητό τεκμήριο της καταγραφής στο «μαύρο κουτί», ότι το 2019 έπαυσαν να λειτουργούν τα συστήματα ασφαλείας. 

      Οδεύομε προς τις δικαστικές αίθουσες. Πιστεύω ότι τέλη Ιανουάριου θα κλείσει ο ανακριτικός κύκλος από τον εφέτη ανακριτή. Το Συμβούλιο των Εφετών αποτελεί τον επόμενο σταθμό σύμφωνα με την ισχύουσα ποινική δικονομία για να αποπερατώσει το έργο και να απαγγείλει το κατηγορητήριο σε αυτούς που κρίνει ότι βάσιμα, νόμιμα έχουν ευθύνες. Επειδή ακούγονται ψίθυροι ότι  η υπόθεση θα παραπεμφθεί απευθείας στο ακροατήριο χωρίς να  συνεδριάσει το Συμβούλιο Εφετών. Πιστεύω ότι δεν θα επαληθευθούν αυτές οι σκέψεις. Είναι μια μεγάλη σοβαρή υπόθεση με πλήθος κακουργηματικών πράξεων, που απασχολεί το πανελλήνιο,  καταργείται ουσιαστικά το άρθρο 28 του ΚΠΔ. που ορίζει την σύγκλιση του Συμβούλιο Εφετών σε τέτοιες σοβαρές υποθέσεις και ενδεχόμενα θα προκύψουν ενστάσεις για παραβίαση των αρχών τις δίκαιης δίκης (Άρθρο 6 ΕΣΔΑ).  

     Κλείνοντας, θα τονίσω ότι εάν θέλουμε την επιτάχυνση της εκδίκασης της υποθέσεως, πρέπει να βρούμε και αίθουσα που να μπορεί να φιλοξενήσει με ασφάλεια περί τα 400 άτομα. Προς τούτο παράγοντες της δίκης, μάρτυρες, γονείς και Πολιτική ηγεσία, Πρωτοδικείο Λάρισας, ΔΣΛ και εμείς, ως παράγοντες της δίκης, ως συνήγοροι των παθόντων οφείλουμε να ενεργήσουμε άμεσα”. 

*Λουκάς Θ. Αποστολίδης, Δικηγόρος, πρ. αντιπρόεδρος της Βουλής 

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr