Αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες: Δίκες εξπρές για κακουργήματα χωρίς έκδοση βουλεύματος – Η διάταξη που δείχνει δίκη αρχές καλοκαιριού για τα Τέμπη

Δίκες εξπρές για την πλειονότητα των κακουργημάτων, προοιωνίζεται η νέα διατύπωση του άρθρου 309 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όπως αυτή βρίσκεται στο νομοσχέδιο με τις αλλαγές στους Κώδικες που κατατέθηκε στη Βουλή χθες το βράδυ. Η αλλαγή αυτή εκτιμάται από το υπουργείο Δικαιοσύνης ότι θα οδηγήσει στη συμπίεση του χρόνου της ποινικής διαδικασίας για όλα τα σοβαρά εγκλήματα (κακουργήματα για ναρκωτικά, φοροδιαφυγή, ληστείες και λοιπά).

Αλλαγές στους Κώδικες: Τα Τέμπη

Σε εφαρμογή αυτής της διάταξης , που αφορά ένα πολύ μεγάλο κύκλο αδικημάτων, εντάσσεται και η περίπτωση της δίκης για την τραγωδία των Τεμπών , γεγονός που σημαίνει πως με την ολοκλήρωση της ανάκρισης για την υπόθεση, η οποία τοποθετείται στις αρχές Μαρτίου (χρόνος κατά τον οποίο θα έχει ψηφιστεί το νομοσχέδιο) ανοίγει το δρόμο να υποβληθεί η δικογραφία στον εισαγγελέα Εφετών και αν αυτός κρίνει ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για τη διάπραξη των αδικημάτων, να τη στείλει απευθείας στο ακροατήριο. Σε αυτή την περίπτωση η δίκη αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του καλοκαιριού.

Οπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση “η τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 309 ΚΠΔ κρίθηκε

σκόπιμη, προκειμένου, η περαιτέρω συμπερίληψη όλων των κακουργημάτων των ειδικών ποινικών νόμων (πλην εκείνων του ν. 4557/2018, Α’ 139), των κακουργημάτων του 13ου και 14ου Κεφαλαίου του Ειδικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα (κοινώς επικίνδυνα εγκλήματα και εγκλήματα κατά των συγκοινωνιών, τηλεπικοινωνιών και άλλων κοινωφελών εγκαταστάσεων), ακόμα και στις περιπτώσεις διεξαγωγής της ανάκρισης σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 28 ΚΠΔ, στις ήδη προβλεπόμενες περιπτώσεις παραπομπής κακουργημάτων στο ακροατήριο διά απευθείας κλήσεως, να αποσυμφορήσει περαιτέρω την ποινική δίκη, από τη χρονοβόρα διαδικασία των δικαστικών συμβουλίων που δεσμεύει πολυμελείς δικαστικές συνθέσεις να κρίνουν σε πολυσέλιδα βουλεύματα που αναλύουν ακροθιγώς τα πραγματικά περιστατικά και σταθμίζουν τις ενδείξεις υπέρ της παραπομπής των κατηγορούμενων στην ακροαματική διαδικασία προκαταλαμβάνοντας ίσως με μία «προαπόφαση» και τη δικαιοδοτική κρίση του δικαστηρίου”.

Πως θα γίνει

Με την επέκταση της διάταξης καταργείται η έκδοση βουλεύματος από δικαστικά συμβούλια για τη συντριπτική πλειονότητα των σημαντικών υποθέσεων και προβλέπεται συντομότερη διαδικασία από τη στιγμή που θα τελειώσει η ανάκριση και έως ότου φθάσει η υπόθεση σε δίκη. Ειδικότερα προβλέπεται ότι ο εισαγγελέας Εφετών μετά το τέλος της ανάκρισης θα υποβάλλει πρόταση για την υπόθεση, οι εμπλεκόμενοι –κατηγορούμενοι, μηνυτές ή παθόντες– θα υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους και στη συνέχεια με σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα και προέδρου Εφετών η υπόθεση, αν έτσι κρίνουν, θα οδηγείται σε δίκη. Επίσης για να εκκαθαρίζονται συντομότερα ποινικές υποθέσεις σε πλημμελήματα, όταν ο εισαγγελέας στέλνει την υπόθεση στο ακροατήριο, αν κάποιος θέλει να προσφύγει και να ζητήσει επανεξέταση θα πληρώνει παράβολο 350 ευρώ.

Το θέμα τοποθέτησε για πρώτη φορά στη δημόσια σφαίρα ο εμπειρότατος πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασ. Πλιώτας από τα τέλη του 2021, όπως έγραψε το dikastiko.gr, ως ένα σημαντικό βήμα επιτάχυνσης των δικών.

Δηλαδή η διάταξη αναφέρει:

“Κατ’ εξαίρεση περάτωση της κύριας ανάκρισης – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 309

Κώδικα Ποινικής Δικονομίας

«1. Στις περιπτώσεις των κακουργημάτων των ειδικών ποινικών νόμων εκτός από εκείνα του

ν. 4577/2018 (Α΄ 139), του 13ου και 14ου Κεφαλαίου του Ειδικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα,

καθώς και των άρθρων 374 και 380 ΠΚ εφόσον η υπόθεση ανήκει στην καθ` ύλην

αρμοδιότητα του μονομελούς ή τριμελούς εφετείου, μετά την περάτωση της ανάκρισης, η

δικογραφία υποβάλλεται από τον εισαγγελέα πλημμελειοδικών στον εισαγγελέα εφετών, ο

οποίος, αν κρίνει ότι προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για την παραπομπή της υπόθεσης στο

ακροατήριο και ότι δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί η ανάκριση, προτείνει στον πρόεδρο

εφετών να εισαχθεί η υπόθεση, μαζί με τα τυχόν ήσσονος βαρύτητας συναφή εγκλήματα,

απευθείας στο ακροατήριο. Η ίδια διαδικασία περάτωσης της ανάκρισης για τα ανωτέρω

εγκλήματα, εφαρμόζεται αναλογικά και στην περίπτωση διεξαγωγής της σύμφωνα με την

παρ. 2 του άρθρου 28. Τα άρθρα 128 και 129 εφαρμόζονται αναλόγως στις περιπτώσεις της

παρούσας.»

Αλλαγές στους Κώδικες: “Κίνδυνος παραγραφής”

Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση: “Η δοκιμασμένη στην πράξη διαδικασία του παρόντος άρθρου, δηλαδή της απευθείας κλήσης με πρόταση του εισαγγελέα εφετών και σύμφωνη γνώμη του προέδρου εφετών στο αρμόδιο ακροατήριο για τα μέχρι τούδε υπαγόμενα κακουργήματα, έχει αποδώσει και έχει συμβάλλει ουσιωδώς στην επιτάχυνση της διαδικασίας χωρίς να παραβλάπτει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ή τα υπερασπιστικά δικαιώματα του κατηγορουμένου.

Είναι γνωστό, πως η πολύμηνη παραμονή των δικογραφιών στην ενδιάμεση διαδικασία των

δικαστικών συμβουλίων, έχει γενικά επιφέρει αρνητικές συνέπειες στην οικονομία της ποινικής δίκης και στη συντομότερη δυνατή εισαγωγή της υπόθεσης στην ακροαματική διαδικασία, αλλά και ειδικά στις περιπτώσεις υποθέσεων με κίνδυνο παραγραφής ή προσωρινά κρατούμενους που εγγίζουν τα μέγιστα όρια της προσωρινής κράτησης.

Περαιτέρω, έχει διαπιστωθεί πως συμπιέζει τις προθεσμίες και συχνά οδηγεί τον χειριζόμενο ανακριτή, συνυπολογίζοντας και το χρονικό διάστημα παραμονής της υπόθεσης στο δικαστικό συμβούλιο (που συχνά είναι πολύμηνο λόγω του όγκου των υποθέσεων), στην ταχύτερη

δυνατή περαίωσή της, χωρίς την εξάντληση των ανακριτικών ενεργειών, με ό,τι τούτο συνεπάγεται. Για όλα τα παραπάνω, κρίθηκε επιβεβλημένη η παρούσα μεταρρύθμιση της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 309 ΚΠΔ με την επέκταση των υπαγόμενων στη διαδικασία της απευθείας κλήσης, αδικημάτων”.