“Φρένο” στην εμπορία ανθρώπων και την εκμετάλλευση στην απασχόληση: Ενώνουν δυνάμεις Επιθεωρητές Εργασίας, ΕΛ.ΑΣ και Εισαγγελείς

Ιδιαίτερο ρόλο στους Επιθεωρητές Εργασίας του ΣΕΠΕ επιφυλάσσει ο Άρειος Πάγος σύμφωνα με γνωμοδότηση του Αντεισαγγελέα Γεώργιου Δ. Σκιαδαρέση. Σε αυτήν τονίζεται κατ’ αρχάς η συνεργασία με την ΕΛΑΣ.

«Προδήλως το «πρωτόκολλο» συνεργασίας μεταξύ Επιθεώρησης Εργασίας και ΕΛ.ΑΣ δεν θα το συντάξει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου με γνωμοδότηση, αλλά ορισθείσα αρμοδίως ομάδα εργασίας με μέλη στελέχη των δύο υπηρεσιών. Παρά ταύτα μπορούμε να διατυπώσουμε μερικές βασικές αρχές για μια πράγματι επιβαλλόμενη συνεργασία των δύο υπηρεσιών προς αποτελεσματική αντιμετώπιση της σύγχρονης μάστιγας της εμπορίας ανθρώπων, της οποίας η μονομερής συνήθως προσπάθεια καταπολέμησης χωριστά από κάθε υπηρεσία έχει μέχρι τώρα αποφέρει μάλλον ισχνά αποτελέσματα στον τομέα της εργασιακής εκμετάλλευσης» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ανώτατο Δικαστήριο επισημαίνει πως «όταν η Επιθεώρηση Εργασίας έχει ενδείξεις τέτοιας εργασιακής εκμετάλλευσης που συνιστά ενδεχομένως εμπορία ανθρώπων, πριν προβεί σε επιτόπιο έλεγχο, επιβάλλεται να ζητήσει προφορικά ή/και εγγράφως από την αρμόδια αστυνομική αρχή τον σχηματισμό κοινού κλιμακίου ελέγχου με τον αναγκαίο κατά τις περιστάσεις αριθμό έμπειρων αστυνομικών και ακολούθως να προσυνενοηθεί με τον αρμόδιο αστυνομικό και να οργανώσουν από κοινού τον κατάλληλο και αποτελεσματικό έλεγχο στο πεδίο, ενημερώνοντας συνάμα προφορικά ή/και εγγράφως τον αρμόδιο εισαγγελέα, ο οποίος δύναται να επισπεύσει, να συντονίσει και να εποπτεύσει την όλη επιχείρηση».

Για το λόγο αυτό στην γνωμοδότησή του ο Άρειος Πάγος χαρακτηρίζει πως «πρόδηλο είναι ότι στα πλαίσια της ανωτέρω επιχείρησης, οι μεν (μη ανακριτικοί υπάλληλοι) επιθεωρητές εργασίας εκτελούν στο έπακρον τα ευρύτατα κατά τα προεκτεθέντα ελεγκτικά τους καθήκοντα διαπιστώνοντας όπως προβλέπεται τις διοικητικές παραβάσεις που εντοπίζουν, οι δε αστυνομικοί (ανακριτικοί και μη υπάλληλοι) συλλέγουν το αναγκαίο αποδεικτικό υλικό και βεβαιώνουν κάθε τελεσθείσα ή τελούμενη αυτόφωρη ή όχι αξιόποινη πράξη συλλαμβάνοντας τους επ’ αυτοφώρω καταλαμβανομένους δράστες. Συνάμα όμως κάθε μία πλευρά, έχοντας ειδικές γνώσεις και εμπειρία στο αντικείμενό της, διευκολύνει τα έργα της άλλης προς επίτευξη του καλλίτερου δυνατού αποτελέσματος, που είναι η ουσιαστική καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων».

eurokinissi

Επιθεωρητές Εργασίας: Συντάσσουν αμελλητί αναφορά προς τις εισαγγελικές αρχές

Σύμφωνα με την γνωμοδότηση του Αρείου Πάγου οι επιθεωρητές εργασίας εάν διαπιστώσουν πράξεις που αφορούν την εμπορία ανθρώπων, χωρίς τη συνδρομή της ΕΛΑΣ, οφείλουν να τις καταγράψουν, να τις διαβιβάσουν στις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές, χωρίς να ενημερώσουν σχετικά τον ελεγχόμενο εργοδότη.

«Στην περίπτωση που οι επιθεωρητές εργασίας εντοπίσουν αίφνης στο πεδίο σε συνήθη χωρίς αστυνομική συνδρομή – έλεγχο ενδείξεις τέτοιας εργασιακής εκμετάλλευσης που να συνιστά ενδεχομένως εμπορία ανθρώπων, καλούν άμεσα προφορικώς την αρμόδια αστυνομική αρχή και συνάμα ενημερώνουν τον εισαγγελέα» λέγεται στην γνωμοδότηση.

Αν η αστυνομική αρχή έχει την δυνατότητα άμεσης παρέμβασης των αστυνομικών δυνάμεων, τότε ισχύουν οι διαδικασίες που ορίζονται, ενώ εάν αδυνατεί να συνδράμει άμεσα, «τότε ως μη ανακριτικοί υπάλληλοι οι επιθεωρητές εργασίας δεν μπορούν παρά να συντάξουν το προβλεπόμενο δελτίο ελέγχου με τις τυχόν διαπιστωθείσες διοικητικές παραβάσεις και να αποχωρήσουν». Στη συνέχεια θα πρέπει να ενεργήσουν αμελλητί και να υποβάλλουν σχετική μηνυτήρια αναφορά στον αρμόδιο Εισαγγελέα.

«Εν τέλει η Επιθεώρηση Εργασίας στις περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων με την μορφή της εργασιακής εκμετάλλευσης καταβάλλει ιδιαίτερη προσπάθεια και φροντίδα, συνεργαζόμενη με την αρμόδια αστυνομική αρχή και τον οικείο εισαγγελέα, ώστε να προσφερθεί στα θύματα της εμπορίας η προβλεπόμενη από τον νόμο και την κυρωθείσα με τον ν. 4216/13 διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης αρωγή της Ελληνικής Πολιτείας» λέει η γνωμοδότηση.

Και προσθέτει χαρακτηριστικά πως «οι ανωτέρω υπηρεσίες πρέπει να συνειδητοποιήσουν, ότι η συγκεκριμένη αρωγή τους προς τα θύματα είναι μέλημα ακριβώς ισοδύναμο με την αποκάλυψη των δραστών της εμπορίας αυτών των θυμάτων».

Freepik

Επιθεωρητές Εργασίας ΣΕΠΕ: Υποβάλλουν μόνον την πράξη ελέγχου των επιχειρήσεων

Στο ερώτημα πως αποδεικνύονται τα στοιχεία των επιθεωρητών και εάν λαμβάνονται υπόψη σε ενδεχόμενες μηνύσεις, ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, αναφέρει πως «είναι σαφές ότι ουδείς μηνυτής ή αναφέρων χρειάζεται να αποδεικνύει – στοιχειοθετεί τα υποκειμενικά στοιχεία των καταγγελλομένων πράξεων, στα οποία ανήκει η πρόθεση (δόλος) των μηνυομένων, αλλά αρκεί η απλή αναφορά σε αυτήν. Η προσπάθεια του επιθεωρητή εργασίας εξαντλείται, όταν στην μηνυτήρια αναφορά του καταχωρεί με ακρίβεια και επιμέλεια όλα τα ουσιώδη και κρίσιμα πραγματικά περιστατικά (συμβάντα του εξωτερικού κόσμου) που συγκροτούν τα αντικειμενικά στοιχεία των καταγγελλομένων πράξεων, ορισμένα εκ των οποίων μπορεί να αποτελούν κατά την κρίση των αρμοδίων εισαγγελικών και δικαστικών αρχών ενδείκτες συναγωγής της πρόθεσης (δόλου) του δράστη ή ενδεχομένως της αμέλειάς του (λ.χ εάν εργαζόμενος προσκόμισε και επέδειξε στον εργοδότη διαβατήριο αριστοτεχνικά πλαστογραφημένο, τότε ο πρώτος δικαιολογείται κατ’ αρχήν να μην έχει αντιληφθεί την πλαστότητα, ενώ ουδόλως δικαιολογείται εάν η άτεχνη πλαστογραφία ήταν πρόδηλα ορατή από τον μέσο συνετό επαγγελματία)».

Τα καταγγελθέντα από τον επιθεωρητή εργασίας θα ερευνηθούν αρχικά σε βαθμό σοβαρών ενδείξεων τέλεσης κατά την επακόλουθη της μήνυσης ή αναφοράς προδικασία (εφόσον κατά περίπτωση προβλέπεται η διεξαγωγή της) και τελικά θα ερευνηθούν πλήρως κατά την ζώσα ακροαματική διαδικασία, οπότε το δικαστήριο θα αποφανθεί αν συντρέχουν σε βαθμό βεβαιότητας ή όχι τα απαιτούμενα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία των καταγγελθεισών και παραπεφθεισών στο ακροατήριο πράξεων.

Καταχωρούν στις εκθέσεις ελέγχου μόνον διαπιστωθείσες διοικητικές παραβάσεις

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου «συνάγεται ότι στο δελτίο ελέγχου καταχωρούνται αποκλειστικά και μόνο οι διαπιστωθείσες διοικητικές παραβάσεις και όχι οι διαπιστωθείσες αξιόποινες πράξεις για τις οποίες συντάσσεται και υποβάλλεται στον αρμόδιο εισαγγελέα μηνυτήρια αναφορά (βλ. λ.χ άρθρ. 8855 ν. 4052/12), ούτε βεβαίως πολύ περισσότερο καταχωρούνται υπόνοιες, υποψίες, ενδείξεις τέλεσης ποινικών παραβάσεων, όπως εργασιακής εκμετάλλευσης σε βαθμό ενδεχομένως εμπορίας ανθρώπων».

Έτσι, επισημαίνεται πως «όταν οι επιθεωρητές εργασίας ελέγχουν επιχείρηση χωρίς αστυνομική συνδρομή, … τότε μετά το πέρας θα συντάξουν το δελτίο ελέγχου με τις τυχόν διαπιστωθείσες διοικητικές παραβάσεις και θα το κοινοποιήσουν άμεσα στον ελεγχθέντα εργοδότη … ενώ αργότερα κατά την μετάβαση στην υπηρεσία τους θα ενεργήσουν σύμφωνα με τα προεκτεθέντα … κατά τον οποίο οι λοιποί – πλην των ανακριτικών υπαλλήλων – δημόσιοι υπάλληλοι υποχρεούνται να ανακοινώσουν χωρίς χρονοτριβή στον αρμόδιο εισαγγελέα οτιδήποτε πληροφορήθηκαν με κάθε τρόπο κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους για αξιόποινες διωκόμενες αυτεπαγγέλτως πράξεις».

freepik

Επιθεωρητές Εργασίας ΣΕΠΕ: Δικαίωμα να φωτογραφίζουν ή μαγνητοσκοπούν

«Οι επιθεωρητές εργασίας κατά την άσκηση των ελεγκτικών τους καθηκόντων στις επιχειρήσεις για την τήρηση της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, καθώς επίσης της νομιμότητας της απασχόλησης των υπηκόων τρίτων χωρών κ.λπ. δικαιούνται να φωτογραφίζουν ή να μαγνητοσκοπούν».

Αυτό αναφέρει η γνωμοδότηση του Αρείου Πάγου, σημειώνοντας ότι «καθίσταται σαφές ότι οι επιθεωρητές εργασίας δικαιούνται να φωτογραφίζουν ή να μαγνητοσκοπούν τους χώρους της επιχείρησης, τα πράγματα σε αυτούς, τα βιβλία, μητρώα, έγγραφα, αρχεία και κάθε άλλο στοιχείο που τηρεί αυτή, καθώς επίσης υπό τις κατωτέρω προϋποθέσεις τα πρόσωπα των ελεγχθέντων απασχολουμένων στους χώρους της επιχείρησης, ημεδαπών και αλλοδαπών. Όπως εκθέτει η Επιθεώρηση Εργασίας στην υπόψη αίτησή της, τα ευρήματα ελέγχου, ιδίως στην παράνομη απασχόληση και εργασιακή εκμετάλλευση πολίτη τρίτης χώρας, εφόσον δεν υποστηριχθούν με την ανωτέρω φωτογράφηση ή μαγνητοσκόπηση του προσώπου του, ώστε να αποδεικνύεται ότι η διαπιστωθείσα παράνομη απασχόληση αφορά πράγματι το συγκεκριμένο ελεγχθέν άτομο, τότε συχνά ο ελεγχθείς εργοδότης στα πλαίσια της επακόλουθης διοικητικής διαδικασίας επιβολής διοικητικών κυρώσεων «αμφισβητεί το πόρισμα του Επιθεωρητή Εργασίας ότι ο εργαζόμενος που αναγράφεται στο δελτίο ελέγχου ως απασχολούμενος χωρίς έγγραφα είναι ο επονομαζόμενος Χ και υποδεικνύει άλλο πρόσωπο Ψ, (που είναι καθ’ όλα νόμιμα απασχολουμενο και συνήθως ομοεθνές του πρώτου) επικαλούμενος πλάνη του επιθεωρητή εργασίας για το πρόσωπο». Έτσι η φωτογραφία λαμβάνεται από τον επιθεωρητή, αποθηκεύεται και αναλόγως των ανωτέρω ισχυρισμών του εργοδότη ανασύρεται και συγκρίνεται οπτικά με τα αντίστοιχα στοιχεία που αυτός προσκόμισε προς αντίκρουση του δελτίου ελέγχου με τις καταλογισθείσες σε βάρος του διοικητικές παραβάσεις».

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr