Αικατερίνη Θ. Φραγκάκη: Ποια είναι η διαδικασία για την υιοθεσία

Με τον Νόμο 4538/2018 τροποποιήθηκε η διαδικασία της υιοθεσίας, καθώς πλέον λειτουργεί διαδυκτιακή πλατφόρμα, στην οποία καταχωρίζονται ηλεκτρονικά τα δεδομένα, στοιχεία και αρχεία που αφορούν το Εθνικό και τα Ειδικά Μητρώα Ανηλίκων, το Εθνικό και τα Ειδικά Μητρώα Υποψήφιων Αναδόχων Γονέων, το Εθνικό και τα Ειδικά Μητρώα Εγκεκριμένων Αναδοχών Ανηλίκων, το Εθνικό και τα Ειδικά Μητρώα Υποψήφιων Θετών Γονέων, το Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών και το Ειδικό Μητρώο Επαγγελματιών Αναδόχων.

Σύμφωνα με το Άρθρο 1542 ΑΚ η υιοθεσία επιτρέπεται, με την εξαίρεση της περίπτωσης του άρθρου 1579, μόνο όταν αυτός που υιοθετείται είναι ανήλικος. Η υιοθεσία πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του υιοθετουμένου.

H υιοθεσία μπορεί να είναι ιδιωτική, από ίδρυμα ή διακρατική.

Ειδικότερα:

Ως ιδιωτική ορίζεται η υιοθεσία που ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί το παιδί κάποιου άλλου προσώπου, ανεξαρτήτως αν το συγκεκριμένο παιδί ανήκει σε ένα συγγενικό άτομο ή σε άγνωστο. Υιοθεσία από ίδρυμα υφίσταται όταν ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί ένα παιδί από ίδρυμα. Και διακρατική υιοθεσία ονομάζεται η υιοθεσία που πραγματοποιείται από το εξωτερικό βάση της Σύμβαση της Χάγης.

Η ηλικία τουλάχιστον ενός εκ των δύο υποψήφιων θετών γονέων πρέπει να είναι άνω των 30 ετών και κάτω των 60 ετών. Ακόμη, ο θετός γονέας χρειάζεται να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο τουλάχιστον κατά 18 έτη, αλλά όχι πάνω από 50 έτη. Οι θετοί γονείς πρέπει να μην έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα ή να μην εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη για τα αδικήματα εκείνα που επισύρουν έκπτωση από τη γονική μέριμνα, καθώς και για τα προβλεπόμενα από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία περί ναρκωτικών και περί εμπορίας ανθρώπων και οργάνων.

Επίσης, είναι απαραίτητη η συμφωνία και των δύο συζύγων, ώστε να υπάρξει μία πράξη υιοθεσίας. Δίνεται όμως η δυνατότητα υιοθεσίας και σε άνδρα ή γυναίκα που είναι άγαμος ή άγαμη. Επίσης είναι απαραίτητη η συναίνεση του προς υιοθεσία ανήλικου παιδιού, αν αυτό έχει συμπληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας του.

Πρέπει να επισημανθεί ότι για να υιοθετηθεί ένας ανήλικος χρειάζεται να συναινέσουν ενώπιον του δικαστηρίου οι γονείς του ή ο ένας τους μόνο, αν ο άλλος έχει εκπέσει από τη γονική μέριμνα κατά το άρθρο 1537 ΑΚ ή η συναίνεσή του είναι αδύνατη γιατί έχει τεθεί σε στερητική δικαστική συμπαράσταση, που περιλαμβάνει και τη στέρηση της ικανότητας να συναινεί για την υιοθεσία του παιδιού του.

Αν ο ανήλικος δεν έχει γονείς, συναινεί ενώπιον του δικαστηρίου ο επίτροπος, ύστερα από άδεια του εποπτικού συμβουλίου. Σε περίπτωση που ο ανήλικος προστατεύεται από αρμόδια κοινωνική υπηρεσία ή οργάνωση, έγκυρη είναι η συναίνεση και όταν αυτός που συναινεί δεν γνωρίζει το πρόσωπο του υποψηφίου θετού γονέα.

Σε περίπτωση ιδιωτικής υιοθεσίας η τελική συναίνεση των φυσικών γονέων δίνεται αφού περάσουν τρεις μήνες από τη γέννηση του παιδιού. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορεί να υπάρξει απόφαση πριν περάσει το συγκεκριμένο χρονικό όριο.

Η διαδικασία πλέον είναι ηλεκτρονική μέσω της ιστοσελίδας anynet.gr. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να χρησιμοποιήσει τους κωδικούς του  Taxisnet. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να συμπληρώσει όλα τα πεδία της αίτησης και να υποβάλλει τα δικαιολογητικά. Όσα δεν υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή θα πρέπει να τα σκανάρει για να υποβληθούν ηλεκτρονικά.

Τα δικαιολογητικά είναι τα εξής:

• Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
• Υπεύθυνη δήλωση των στοιχείων όλων των συνοικούντων.
• Εκκαθαριστικά ΤΑΧΙS των 3 τελευταίων ετών.
• Αντίγραφο Αστυνομικής Ταυτότητας ή Διαβατηρίου.
• Πιστοποιητικό δημοσίου νοσοκομείου για όλους τους συνοικούντες για μεταδοτικά νοσήματα.
• Πιστοποιητικά περί μη θέσης σε δικαστική συμπαράσταση.
• Αίτηση πιστοποιητικού εισαγγελικής αρχής.
• Ποινικό Μητρώο κλπ. για όλους τους συνοικούντες.
• Υπεύθυνη δήλωση ότι: αποδοχής των όρων χρήσης, και την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων, η δήλωση των στοιχείων μου επέχει θέση υπ. Δήλωσης του ν. 15899/86.

Μετά από τον έλεγχο των δικαιολογητικών θα ανατεθεί σε ειδικευμένο κοινωνικό λειτουργό η διεξαγωγή κοινωνικής έρευνας του οικογενειακού περιβάλλοντος του ενδιαφερόμενου. Με την κοινωνική έρευνα θα διερευνηθούν και θα αξιολογηθούν οι συνθήκες της ζωής των υποψήφιων γονέων, τα κίνητρά τους για την υιοθεσία, οι δυνατότητες να προσφέρουν φροντίδα σε ένα παιδί που δεν μπορεί να ζήσει στην φυσική του οικογένεια.

Μετά την ολοκλήρωση της κοινωνικής έρευνας με θετική έκβαση, οι υποψήφιοι γονείς θα εκπαιδευτούν, ώστε να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα, και στο τέλος θα εξετάζονται. Γίνεται συμβουλευτική για το γονεϊκό ρόλο τους, με ευρύ θεματικό αντικείμενο και επιστημονικό προσωπικό (ψυχολόγους, νομικούς κλπ).

Με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, οι υποψήφιοι γονείς εγγράφονται στο Εθνικό Μητρώο Υποψηφίων Θετών Γονέων. Αμέσως μόλις έρθει η σειρά κάποιου παιδιού που έχει τις ανάγκες και τα ειδικά χαρακτηριστικά όπως πχ η ηλικία, η κατάσταση της υγείας κ.α., που ταιριάζουν με τους υποψήφιους γονείς, τότε θα κληθούν οι γονείς να ενημερωθούν από την κοινωνική υπηρεσία για το συγκεκριμένο παιδί. Πρέπει να επισημανθεί ότι η σειρά προτεραιότητας που καθορίζεται από την εγγραφή στο Εθνικό μητρώο δεν παρακάμπτεται.

Οι γονείς θα γνωρίσουν το παιδί και θα αξιολογηθεί από την διεπιστημονική επιτροπή η σχέση που έχει αναπτυχθεί, ώστε τελικά να προχωρήσει  η νομική διαδικασία για να γίνει η υιοθεσία. Στις περισσότερες περιπτώσεις το παιδί μένει με την θετή οικογένεια, πριν την έκδοση της δικαστικής απόφασης. Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία θα παρακολουθεί το παιδί και την οικογένεια για τρία χρόνια για να συνδράμει στις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν και θα  δίνει κατευθύνσεις.

Η Αικατερίνη Θ. Φραγκάκη είναι δικηγόρος Παρ΄Αρείω Πάγω

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr