Μαριάννα Καρούζου: Νέα δεδομένα για τη βία κατά των γυναικών στον χώρο εργασίας

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο στην αγορά εργασίας. Τα στατιστικά δεδομένα επιβεβαιώνουν ότι η θέση της γυναίκας στην εργασία βάλλεται όχι μόνο από τη μισθολογική ανισότητα που έχει καταγραφεί, αλλά και από πρακτικές παρενόχλησης, η οποία περιλαμβάνει όχι μόνον τη σεξουαλική παρενόχληση, αλλά και την ηθική απομείωση, την εργασιακή απομόνωση, την ψυχολογική πίεση, τη λεκτική και συναισθηματική βία. Το παραπάνω φαινόμενο, έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις και στη χώρα μας, με τα ποσοστά γυναικών εργαζομένων, που υφίστανται βία, παρενόχληση και διάκριση λόγω του φύλου τους να είναι ιδιαίτερα αυξημένα, παρά την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την πρόσφατη Οδηγία 2019/1158/ΕΕ.

Η 5η Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για τα είδη βίας που υφίστανται οι γυναίκες στην εργασία, τις ηλικίες των θυμάτων, τα καταγεγραμμένα περιστατικά, τις επιπτώσεις και τη διαχείρισή τους. Παρατηρείται αυξημένη παρουσία λεκτικής και σεξουαλικής παρενόχλησης στους τομείς υγείας, τουρισμού και εστίασης, κυρίως σε γυναίκες 25–44 ετών. Μόνο ένα μικρό ποσοστό περιστατικών καταγγέλλεται επισήμως, ενώ πολλές γυναίκες βιώνουν επιπτώσεις όπως απομάκρυνση από την εργασία ή ψυχολογική πίεση.

Το ηλικιακό προφίλ των θυμάτων :

• Ηλικιακές Ομάδες:
  • 25–34 ετών: 41%
  • 35–44 ετών: 32%
  • <25 και >45 ετών: 27%
• Κλάδοι με υψηλά περιστατικά:
  • Τουρισμός, Υγεία, Εστίαση

Οι καταγεγραμμένες μορφές βίας:

Τα ποσοστά καταγγελιών και η αντιμετώπιση τους:

• Μόνο 9% των περιστατικών καταγγέλλονται επισήμως.
• 36% δηλώνει ότι ο εργοδότης δεν διαθέτει σαφείς διαδικασίες για καταγγελίες.
• Οι περισσότερες καταγγελίες δεν καταλήγουν σε ποινικές ή πειθαρχικές κυρώσεις.

Συνέπειες για τις Γυναίκες

• Αλλαγή θέσης ή απομάκρυνση από τον χώρο εργασίας: 15%
• Μείωση επαγγελματικής αυτοπεποίθησης: 30%
• Προβλήματα ψυχικής υγείας (άγχος, κατάθλιψη): 25%
• Απώλεια εισοδήματος/καριέρας: 13%

Ενόψει αυτών των καταγεγραμμένων ποσοστών, παρουσιάζονται επιτυχημένα μοντέλα και πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί σε διάφορες χώρες για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών στον χώρο εργασίας, συνοδευόμενα από στατιστικά στοιχεία που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους:

Το παράδειγμα της Γερμανίας: Νομοθετική Ποσόστωση για Γυναικεία Συμμετοχή στη Διοίκηση

Το 2020, η Γερμανία εισήγαγε νομοθεσία που απαιτεί από τις διοικητικές επιτροπές με περισσότερα από τρία μέλη να περιλαμβάνουν τουλάχιστον μία γυναίκα. Αυτό οδήγησε σε αύξηση της γυναικείας συμμετοχής σε ηγετικές θέσεις από 13,3% το 2020 σε 25,4% το 2025.

Το παράδειγμα της Ισλανδίας: Υποχρεωτική Διαφάνεια Μισθών

Η Ισλανδία εφαρμόζει νομοθεσία που απαιτεί από τις εταιρείες να αποδεικνύουν την ισότητα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών. Αυτή η πολιτική έχει συμβάλει στη μείωση του μισθολογικού χάσματος και στην ενίσχυση της ισότητας στον χώρο εργασίας.

Το παράδειγμα της Γαλλίας: Υποχρεωτική Εκπαίδευση για Παρενόχληση

Η Γαλλία απαιτεί από τις επιχειρήσεις να παρέχουν υποχρεωτική εκπαίδευση για την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης. Αυτή η προσέγγιση έχει οδηγήσει σε αυξημένη ευαισθητοποίηση και μείωση των περιστατικών παρενόχλησης.

Η σύγκριση των ευρωπαϊκών μοντέλων αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών στον εργασιακό χώρο αποδεικνύει ότι τα προληπτικά μέτρα έχουν μεγαλύτερη αποδοτικότητα σε σχέση με τα κατασταλτικά μέτρα, παρά την ύπαρξη αυστηρών κυρώσεων και προστίμων. Ας δούμε τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση του φαινομένου:

Προληπτικά Μέτρα:

1. Υποχρέωση Υιοθέτησης Πολιτικών Πατάξης Βίας

• Αποδοτικότητα: Η υποχρέωση για τη θέσπιση πολιτικών κατά της βίας στον εργασιακό χώρο, όπως συμβαίνει στη Γαλλία και την Ισλανδία, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να ενσωματώνουν συγκεκριμένα προγράμματα και στρατηγικές πρόληψης.
• Αποτελέσματα: Οι χώρες αυτές έχουν παρατηρήσει μείωση των περιστατικών παρενόχλησης και καλύτερη καταγραφή τους. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται πιο ασφαλείς να αναφέρουν καταγγελίες όταν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες και πολιτικές.

2. Εκπαίδευση Προσωπικού

• Αποδοτικότητα: Η υποχρεωτική εκπαίδευση για την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο, όπως στην Γαλλία, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Αυτή η εκπαίδευση καλύπτει τα θέματα των ασυνείδητων προκαταλήψεων, της ισότητας φύλων και των στρατηγικών για τη διαχείριση καταγγελιών.
• Αποτελέσματα: Χώρες με ενεργές εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες παρατηρούν αυξημένα ποσοστά αναφορών περιστατικών και περισσότερη ευαισθητοποίηση στο θέμα της παρενόχλησης.

3. Περιοδικά Ερωτηματολόγια Εργαζομένων

• Αποδοτικότητα: Η πρακτική της τακτικής συλλογής δεδομένων μέσω ερωτηματολογίων εργαζομένων για τον εντοπισμό περιστατικών παρενόχλησης, η οποία εφαρμόζεται στην Ιρλανδία και τη Δανία, αποδεικνύει την αξία της συνεχούς παρακολούθησης.
• Αποτελέσματα: Οι χώρες αυτές σημειώνουν αύξηση στην καταγραφή περιστατικών, καθώς και στη συστηματική κατηγοριοποίηση του τύπου της βίας, κάτι που βοηθά στην καλύτερη αντιμετώπισή της.

4. Διαφάνεια Σχετικά με Μισθούς και Βία

• Αποδοτικότητα: Το μέτρο της διαφάνειας μισθών, όπως στην Ισλανδία, βοηθά στην προώθηση της ισότητας στο εργασιακό περιβάλλον και την αποφυγή εκμετάλλευσης των γυναικών. Όταν ο μισθός και η αποδοτικότητα είναι διαφανή, μειώνονται οι διακρίσεις και η σεξουαλική παρενόχληση.
• Αποτελέσματα: Η μείωση του μισθολογικού χάσματος συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση των πολιτικών ισότητας και της μηδενικής ανοχής σε κάθε μορφή παρενόχλησης.

Κατασταλτικά Μέτρα:

 Ποινικές Κυρώσεις και Πρόστιμα

• Αποδοτικότητα: Αν και τα ποινικά μέτρα (πρόστιμα και ποινικές κυρώσεις) μπορεί να λειτουργούν αποτρεπτικά για την κακομεταχείριση των γυναικών στον εργασιακό χώρο, το ρίσκο είναι ότι μόνο τα αυστηρά περιστατικά φτάνουν στη δικαιοσύνη.
• Αποτελέσματα: Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου επιβάλλονται αυστηρές ποινές για την παρενόχληση, τα στατιστικά δείχνουν ότι τα κατασταλτικά μέτρα δεν επαρκούν από μόνα τους για να μειώσουν την κλίμακα του προβλήματος, χωρίς την παράλληλη εφαρμογή πολιτικών πρόληψης και υποστήριξης.

*Η Μαριάννα Καρούζου είναι Δικηγόρος, με εξειδίκευση σε θέματα διοικητικού, ιδίως δημοσιοϋπαλληλικού και πειθαρχικού δικαίου, με μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα του δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης, καθώς και συνεργάτης του Δικηγορικού Γραφείου Γιάννης Καρούζος & Συνεργάτες.

*ΠΗΓΗ: dikigorosergatologos

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr