Σουζάνα Κλημεντίδη: Υποχρέωση χορήγησης αντιγράφου καταγγελίας και στοιχείων από τη φορολογική αρχή – Μια πρόσφατη δικαστική απόφαση

Σε μια σημαντική απόφαση για τη διαφάνεια και τα δικαιώματα των φορολογουμένων, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών (ΔΠρΑθ 5639/2025) έκρινε ότι η Φορολογική Αρχή δεν δικαιολογεί τη μη χορήγηση αντιγράφου της καταγγελίας που αποτέλεσε τη βάση για τη διεξαγωγή φορολογικού ελέγχου. Στην υπόθεση αυτή, ο φορολογούμενος ζητούσε αντίγραφο της καταγγελίας και των στοιχείων που είχαν υποβληθεί κατά τη διάρκεια του ελέγχου για τη μη έκδοση φορολογικών στοιχείων από την επιχείρησή του. Η Φορολογική Αρχή αρνήθηκε να παραχωρήσει αυτά τα έγγραφα, επικαλούμενη την προστασία των προσωπικών δεδομένων του καταγγέλλοντος.

Η υπόθεση προέκυψε όταν η επιχείρηση που υπόκειτο σε φορολογικό έλεγχο ζήτησε τα αντίγραφα της καταγγελίας και των συνυποβληθέντων στοιχείων, τα οποία χρησίμευσαν για την εκκίνηση της διαδικασίας του ελέγχου. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του φορολογούμενου, ο φορολογικός έλεγχος βασίστηκε σε καταγγελία που υποστήριζε ότι η επιχείρηση δεν είχε εκδώσει τα απαιτούμενα φορολογικά στοιχεία για τις υπηρεσίες που παρείχε και τα προϊόντα που πωλούσε. Παρά το γεγονός ότι αυτά τα στοιχεία ήταν καίρια για την πραγματογνωμοσύνη του ελέγχου, η Φορολογική Αρχή αρνήθηκε να τα παραχωρήσει, επικαλούμενη την ανάγκη προστασίας του καταγγέλλοντος από ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες, όπως η μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση.

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών εξέτασε την υπόθεση και έκρινε ότι η άρνηση χορήγησης των εν λόγω αντιγράφων ήταν αδικαιολόγητη. Η απόφαση αναφέρει ότι το σημείωμα διαπιστώσεων του φορολογικού ελέγχου δεν αναπληρώνει τη χορήγηση των καταγγελιών και των στοιχείων που τη συνοδεύουν, καθώς το σημείωμα αυτό περιλαμβάνει μόνο ενδεικτική και αποσπασματική αναφορά στις κρίσιμες προμήθειες και τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για το πόρισμα του ελέγχου. Η απουσία των πλήρων στοιχείων καθιστά αδύνατη την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης από την προσφεύγουσα.

Επιπλέον, το Δικαστήριο σημείωσε ότι η ανάγκη προστασίας του καταγγέλλοντος από πιθανές δυσμενείς συνέπειες, όπως η μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση, δεν υπερβαίνει την ανάγκη για πλήρη διαφάνεια και ενημέρωση του φορολογούμενου. Η δυνατότητα του ελεγχόμενου να ενημερωθεί πλήρως για τα στοιχεία που οδήγησαν στο φορολογικό έλεγχο είναι καθοριστική για την άσκηση των δικαιωμάτων του και την υπεράσπισή του.

Η απόφαση του ΔΠρΑθ 5639/2025 υπογραμμίζει τη σημασία της πλήρους ενημέρωσης των φορολογουμένων κατά τη διάρκεια των φορολογικών ελέγχων. Ενισχύει το δικαίωμα των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε όλα τα κρίσιμα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την επιβολή των φόρων και την απόδοση των ποινών. Η διαφάνεια και η δυνατότητα αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα που διασφαλίζουν την αξιοπιστία και τη δικαιοσύνη του φορολογικού συστήματος.

Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι οι δημόσιες αρχές οφείλουν να παραχωρούν τα εν λόγω στοιχεία στους φορολογούμενους, προκειμένου να τους δίνεται η ευκαιρία να αμυνθούν κατά των κατηγοριών και των ελέγχων που τους αφορούν. Αυτό ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο φορολογικό σύστημα και συμβάλλει στη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους.

Τελικά, το ΔΠρΑθ έκανε δεκτή την προσφυγή του φορολογούμενου και διέταξε τη χορήγηση των αντιγράφων της καταγγελίας και των συνυποβληθέντων στοιχείων, επιβεβαιώνοντας ότι η αδυναμία πλήρους ενημέρωσης για τα στοιχεία του ελέγχου δεν επιτρέπει την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης. 

* Της Σουζάνας Κλημεντίδη, Δικηγόρου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr