Άκυρη σύμβαση έργου ή ανεξαρτήτων υπηρεσιών και αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού

— Όταν εκτελείται και παραδίδεται έργο ή παρέχονται εργασίες ή υπηρεσίες με άκυρη σύμβαση έργου, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν μπορούν να προβάλουν αξιώσεις στηριζόμενες στη σύμβαση.

— Στην περίπτωση αυτή, η παροχή που τυχόν έγινε σε εκτέλεση της σύμβασης, παρά την ακυρότητά της, είναι παροχή χωρίς νόμιμη αιτία και μπορεί να αναζητηθεί κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

— Πλουτισμό συνιστά κάθε βελτίωση της περιουσιακής καταστάσεως του λήπτη, η οποία μπορεί να εμφανίζεται είτε ως αύξηση του ενεργητικού ή μείωση του παθητικού της περιουσίας του είτε αντιστρόφως ως αποφυγή αυξήσεως του παθητικού της ή μειώσεως του ενεργητικού της.

— Εάν υπάρχει αδυναμία αυτούσιας απόδοσης της παροχής, ο «αντισυμβαλλόμενος» του παρέχοντος, που δέχεται το έργο ή τις υπηρεσίες στο πλαίσιο της άκυρης σύμβασης, η οποία συνιστά απλά τη βασική προϋπόθεση της έλλειψης νόμιμης αιτίας, υποχρεούται να αποδώσει την ωφέλεια που απέκτησε χωρίς νόμιμη αιτία.

— Η ωφέλεια αυτή συνίσταται στη χρηματική αποτίμηση του παρασχεθέντος έργου ή της παρασχεθείσας εργασίας ή υπηρεσίας και στη δαπάνη που εξοικονόμησε, στην οποία θα υποβαλλόταν εάν την εκτέλεση του ίδιου έργου ή της εργασίας ανέθετε, με έγκυρη σύμβαση έργου, σε άλλο πρόσωπο, το οποίο θα διέθετε τα ίδια επαγγελματικά προσόντα και ικανότητες και κάτω από τις ίδιες περιστάσεις.

— Η ευθύνη του πλουτήσαντος εργοδότη συνίσταται στην επιστροφή του πλουτισμού, ήτοι της περιουσιακής ωφέλειας του πλουτισμού ως οικονομικής αξίας που αποκόμισε αυτός από τη λήψη της παροχής χωρίς νόμιμη αιτία και όχι στην αποκατάσταση κάθε ζημίας που επήλθε στον ενάγοντα εργολάβο.

— Η ωφέλεια που αποκόμισε είναι ζήτημα πραγματικό και κρίνεται στη συγκεκριμένη περίπτωση με τις ειδικές συνθήκες της, και όχι αφηρημένα με βάση γενικά αντικειμενικά κριτήρια.

— Έτσι, το αντικειμενικό μέτρο για την εκτίμηση της αποδοτέας ωφέλειας στην περίπτωση του παρασχεθέντος έργου με άκυρη σύμβαση είναι το ύψος της αμοιβής που συνηθίζεται να καταβάλλεται για την εκτέλεση όμοιου έργου, υπό τις ίδιες συνθήκες, με έγκυρη σύμβαση έργου.

— Ο παραπάνω γενικός κανόνας του άρθρου 904 Α.Κ. έχει εφαρμογή και στην περίπτωση ακυρότητας της σύμβασης έργου που αφορά το Δημόσιο, καθώς και τα Ν.Π.Δ.Δ., δεδομένου ότι δεν καθιερώνεται γι’ αυτά εξαίρεση με τη διάταξη αυτή ή με άλλη.

— Συνεπώς, οι διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού εφαρμόζονται και στην περίπτωση δημόσιου έργου λόγω ακυρότητας της σύμβασης (απόφαση Αρείου Πάγου, Επιθεώρησις Εργατικού Δικαίου 2021, σ. 125).

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr