Γιάννης Καρούζος: Τριετίες – Σε τρία χρονικά στάδια ξεδιπλώνονται οι αυξήσεις στον ιδιωτικό τομέα

Αυτοί θα είναι και οι πρώτοι που θα καρπωθούν τα οφέλη από την νέα ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς ο μηχανισμός εξέλιξης των επιδομάτων προϋπηρεσίας «ξεπαγώνει» την 1/1/2024, αλλά με αθροιστική ισχύ στην προϋπηρεσία που είχαν οι μισθωτοί πριν τις 14/2/2012.

Έτσι οι πρώτοι που θα λάβουν αυξήσεις τους πρώτους μήνες του 2024 θα είναι όσοι μετρούσαν πάνω από 2 έτη δουλειάς, κατ ελάχιστον, τον Φεβρουάριο του 2012 και έτσι συμπληρώνουν τους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς 3 ή 6 έτη προϋπηρεσίας, αθροιστικά. Το «χτίσιμο» δηλαδή της προϋπηρεσίας, βάσει της οποίας ο εργαζόμενος θα παίρνει αύξηση, θα γίνει με βάση τα έτη δουλειάς που είχε ο μισθωτός πριν την 14η Φεβρουαρίου του 2012 και μετά την 1/1/2024. Ο χρόνος από τον ερχόμενο Γενάρη και μετά θα προστίθεται στον χρόνο πριν τον Φεβρουάριο του 2012 ώστε να προκύπτει η συνολική προϋπηρεσία για το επίδομα.

Η ποσοστιαία αύξηση του μισθού βάσει των θεμελιωμένων ετών προϋπηρεσίας λαμβάνει υπόψη του το ύψος του κατώτατου μισθού ως «φωτογραφία της στιγμής». Συνεπώς, όσοι θεμελιώσουν δικαίωμα για μια, δυο ή τρεις τριετίες το πρώτο 6μηνο του 2024 και πριν τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα λάβουν κατ ελάχιστον αύξηση 78 ευρώ (μικτά) και κατά μέγιστον 234 ευρώ.

Για παράδειγμα : 

• Υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό, που προσελήφθη 1/5/2006
• Στις 14/2/2012, όταν «πάγωσαν» οι τριετίες με την ΠΥΣ 6/2012 ο εργαζόμενος είχε προϋπηρεσία 5 χρόνια, 9 μήνες και 13 ημέρες
• Από 01/01/2024 «ξεπαγώνει» ο χρόνος προϋπηρεσίας
• Ο ίδιος εργαζόμενος στις 18 Μαρτίου του 2024 θα μπορέσει πλέον να συμπληρώσει την 2η τριετία του και να δικαιούται αύξηση
• Θα λάβει αύξηση 156 ευρώ για 2 τριετίες (780+20%)
• Από τον Απρίλιο δεν θα λαμβάνει 780 ευρώ αλλά 936 ευρώ

Το δεύτερο κύμα 

Υψηλότερες θα είναι οι αυξήσεις στο δεύτερο κύμα των δικαιούχων, μετά δηλαδή από την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού εντός του 2024. Για παράδειγμα αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί 5% στα 820 ευρώ, τότε τα επιδόματα προϋπηρεσίας τα οποία είναι 10% – 30% επί του κατώτατου αυξάνονται αντίστοιχα στα 82 έως 246 ευρώ.

Δεδομένου ότι το χρονοδιάγραμμα του νόμου 4172/2013 προβλέπει πως η διαβούλευση ξεκινά κάθε χρόνο το τελευταίο 10ήμερο του Φεβρουαρίου και ολοκληρώνεται το τελευταίο 15ήμερο του Ιουνίου και καθώς δεν υπάρχει εκλογικός κύκλος το 2024, η επόμενη φάση των αυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας για τους παλαιούς εργαζόμενους ξεκινά από τον Ιούλιο του 2024 και μετά, μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού.

Όσοι μισθωτοί θεμελιώνουν τριετία, 6ετία ή 9ετία μετά την αύξηση του κατώτατου θα λάβουν αύξηση από 82 έως 246 ευρώ.

Για παράδειγμα: 

Υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό, που προσελήφθη στις 14/09/2003

• Την 14/2/2012, όταν έγινε η αναστολή με την ΠΥΣ 6/2012 ο εργαζόμενος είχε 8 χρόνια και 5 μήνες προϋπηρεσία.
• Την 1^ηΙανουαρίου 2024 «ξεπαγώνει» ο χρόνος προϋπηρεσίας
• Την 1^ηΙουλίου 2024 ο κατώτατος μισθός αυξάνεται στα 820 ευρώ
• Ο ίδιος εργαζόμενος την 1/8/2024 συμπληρώνει την 3η τριετία του (9 έτη προϋπηρεσίας) και δικαιούται αύξηση 246 ευρώ
• Έτσι θα πάρει 1.066 ευρώ.

Μέχρι την επόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού (εντός του 2025) οι αυξήσεις που θα λαμβάνουν σταδιακά οι χιλιάδες παλαιοί εργαζόμενοι θα είναι από 82 έως 246 ευρώ, ανάλογα με την προϋπηρεσία πριν τον Φεβρουάριο του 2012.

Μετά την νέα αύξηση το 2026 κι έστω για παράδειγμα πως ο νέος κατώτατος θα αυξηθεί στα 860 ευρώ (5%) τα επιδόματα προϋπηρεσίας αναπροσαρμόζονται από 86 έως 258 ευρώ.

Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Άδωνι Γεωργιάδη, οι παλαιοί μισθωτοί, που είχαν χρόνια δουλειάς τον Φεβρουάριο του 2012 είναι περίπου 600.000. Συνεπώς από το 2024 έως το 2027, σταδιακά 600.000 εργαζόμενοι θα πληρώνονται επιδόματα προϋπηρεσίας.

Οι νέοι εργαζόμενοι

Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τους νέους εργαζόμενους, δηλαδή όλους όσοι ξεκίνησαν να δουλεύουν μετά τον Φεβρουάριο του 2012. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας πρόκειται για περίπου 600.000 μισθωτούς, που έπιασαν δουλειά από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά.

Δεδομένου ότι η νομοθετική ρύθμιση υιοθετεί νέα ρήτρα ανεργίας και προβλέπει ότι την 1/1/2027, αν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το 10% και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% αναστέλλεται αυτοδικαίως το «ξεπάγωμα» των 3ετιών. Για την εφαρμογή λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων.

Το μεγάλο ερώτημα – μετά την ενσωμάτωση της νέας αυτής ρήτρας στην τελική διάταξη – ήταν αν θα πληρωθούν οι νέοι εργαζόμενοι ή όχι την πρώτη 3ετία που θα έχουν θεμελιώσει από τον Ιανουάριο του 2024 έως και τον Δεκέμβριο του 2026 πριν «παγώσουν» ξανά οι 3ετίες από το 2027, εφόσον ξεφύγει η ανεργία. Ο αρμόδιος υπουργός, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Άδωνις Γεωργιάδης, το διευκρίνισε μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά την ψήφιση της σχετικής τροπολογίας:

«Την πρώτη τριετία την κατοχυρώνουν όλοι και αυτοί που προσελήφθησαν μετά το 2012 θα πάρουν την αύξηση το 2027 που θα έχουν θεμελιώσει την πρώτη τους τριετία», είπε ο κ. Γεωργιάδης, εξηγώντας πως όλοι όσοι έπιασαν δουλειά μετά τον Φεβρουάριο του 2012 και έως τον Δεκέμβριο του 2023 θα πληρωθούν την πρώτη 3ετία τον Ιανουάριο του 2027 ούτως ή άλλως. Δηλαδή και οι νέοι εργαζόμενοι, δηλαδή όσοι έπιασαν δουλειά μετά τον Φεβρουάριο του 2012 θα πληρωθούν στις αρχές του 2027 την πρώτη 3ετία τους, ανεξάρτητα από την πορεία της ανεργίας. Την οποία προσαύξηση τριετίας θα συνεχίσουν να λαμβάνουν από το 2027 και μετά, ακόμη κι αν η ανεργία ανέβει πάνω από το 10% (απλώς αυτή δεν θα εξελίσσεται).

Προφανώς η προσαύξηση τότε θα εξαρτηθεί και από το ύψος του κατώτατου μισθού. Για παράδειγμα, εργαζόμενος με τον κατώτατο μισθό που ξεκίνησε να δουλεύει το 2014. Σήμερα παίρνει 780 ευρώ. Δικαιούται προσαύξηση το 2027 λόγω μιας 3ετίας, 10% επί του τότε βασικού μισθού. Αν ο ελάχιστος μισθός το 2027 είναι 960 ευρώ, θα δικαιούται και μια προσαύξηση 96 ευρώ: Σύνολο μισθού 1.056 ευρώ.

Χαμένοι, από μια πιθανή νέα ρύθμιση «παγώματος» των 3ετιών εκ νέου από 2027 (λόγω αύξησης της ανεργίας) θα είναι οι χιλιάδες εργαζόμενοι που θα προσληφθούν μετά τον Ιανουάριο του 2024, καθώς τον Δεκέμβριο του 2026 δεν θα έχουν προλάβει να συμπληρώσουν τρία πλήρη χρόνια προϋπηρεσίας.

Ποιους αφορά 

Το «ξεπάγωμα» των 3ετιών αφορά κατά αρχήν όλους τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, αλλά και όλους τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας.

Στις κλαδικές συμβάσεις, η εξέλιξη των επιδομάτων προϋπηρεσίας ακόμη κι αν προβλεπόταν στο κείμενο της σύμβασης δεν είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα για τον εργοδότη, καθώς η ΠΥΣ του 2012 υπερισχύει.

Με τη νέα ρύθμιση η εξέλιξη των 3ετιών, 5ετιών ή όποιων άλλων ωριμάνσεων ορίζονται σε ενεργές συλλογικές συμβάσεις θα έχει πλέον υποχρεωτικό χαρακτήρα κατά αρχήν για τους εργοδότες που συμβάλλονται στην κλαδική και εφόσον αυτή καταστεί γενικώς υποχρεωτική με επέκταση (υπουργική απόφαση) τότε θα αφορά όλους τους εργαζόμενους του κλάδου υποχρεωτικά.

Η χαμένη περίοδος 

Το διάστημα μεταξύ 14.2.2012 (όταν μπήκαν στον «πάγο» τα επιδόματα προϋπηρεσίας) – έως 31.12.2023 είναι «χαμένο» ως χρόνος θεμελίωσης προϋπηρεσίας και δεν θα υπάρχει αξίωση για αναδρομικές αναζητήσεις διαφορών. Η νομοθετική διάταξη ρυθμίζει με καθαρό τρόπο την συγκεκριμένη περίοδο, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται αμφισημίες που θα οδηγήσουν την υπόθεση στα δικαστήρια.

Οι κλαδικοί μισθοί 

Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με όλους όσοι παίρνουν μισθούς ανώτερους του κατώτατου. Όπως διευκρινίζουν πηγές του υπουργείου Εργασίας, «σε περίπτωση συλλογικών συμβάσεων τα ανωτέρω όρια προσαρμόζονται ανάλογα με τον ισχύοντα σε επίπεδο βασικού μισθού και κλίμακας προσαυξήσεων».

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως οι ωριμάνσεις στους κλαδικούς μεσαίους ή υψηλότερους μισθούς θα καθίστανται υποχρεωτικές πλέον και θα πρέπει να πληρώνονται όπως ορίζονται στην κλαδική σύμβαση.

Οι συμψηφισμοί 

Οι εργαζόμενοι με υψηλότερο μισθό από τον κατώτατο θα πέσουν στην διαδικασία του συμψηφισμού. Δηλαδή ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα συμψηφισμού της αύξησης της προϋπηρεσίας υπό την προϋπόθεση ότι ο νέος νόμιμος μισθός (βασικός + προϋπηρεσία) δεν θα υπερβαίνει τον συμφωνηθέντα (καταβαλλόμενο) μισθό.

Με άλλα λόγια, σε περίπτωση που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς τους ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023 και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα, είτε στον κατώτατο, είτε σε αυτα που ορίζονται στις ΣΣΕ, τότε θα συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα.

Για παράδειγμα:

• Εργαζόμενος με μισθό 900€ και προϋπηρεσία 5 έτη συμπληρωμένα έως τις 14/2/2012: Την 1/1/2025, ημερομηνία που θεμελιώνει το δικαίωμα της δεύτερης 3ετίας θα λάβει αύξηση 36€ καθώς ο νέος κατώτατος μισθός (με τα σημερινά δεδομένα) διαμορφώνεται στα 936€, όντας μεγαλύτερος κατά 36€ από τον συμφωνηθέντα.
• Μισθωτός που αμείβεται βάσει της ατομικής ή επιχειρησιακής σύμβασης του με τον κατώτατο μισθό, αλλά λαμβάνει από την επιχείρηση 1.200 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη). Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει στην τσέπη 1.200 ευρώ.
• Μισθωτός που αμείβεται με κλαδική η οποία προβλέπει ελάχιστο μισθό 950 ευρώ αλλά εκείνος λαμβάνει 1.400 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη). Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει στην τσέπη 1.400 ευρώ.

*Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου – Εργατολόγου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr